Από το πρώτο τρίμηνο του 2025, το συνολικό εθνικό χρέος των 28 ευρωπαϊκών χωρών για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία. ανέρχεται σε 15,2 τρισεκατομμύρια ευρώ . Ωστόσο, τρεις χώρες (Γαλλία, Ιταλία και Γερμανία) αντιπροσωπεύουν σχεδόν 9 τρισεκατομμύρια ευρώ του δημόσιου χρέους της ηπείρου, σύμφωνα με ανάλυση της έκθεσης από την BestBrokers.com στην ιστοσελίδα της.
Η συγκέντρωση χρέους στις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ζώνης του ευρώ ενέχει διπλό κίνδυνο: μεγεθύνει την οικονομική πίεση στο μπλοκ στο σύνολό του και περιπλέκει τις επιλογές πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Που βρίσκεται όμως η Κύπρος στον ευρωπαϊκό χάρτη του δημόσιου χρέους και πως συγκρίνεται με τις υπόλοιπες χώρες. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση «μόνο μια χούφτα ευρωπαϊκές χώρες κατάφεραν να μειώσουν το εθνικό χρέος μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2024 και του πρώτου τριμήνου του 2025: η Ελλάδα , η Δανία , η Ιρλανδία και η Κύπρος. Αυτές οι μειώσεις οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε έναν συνδυασμό ισχυρότερων φορολογικών εσόδων, ελεγχόμενων δημόσιων δαπανών και ευνοϊκών όρων δανεισμού που επέτρεψαν σε αυτές τις χώρες να αποπληρώσουν το χρέος τους πιο αποτελεσματικά από τις γειτονικές χώρες».
Η Κύπρος, σύμφωνα με την έκθεση, κατέγραψε την μεγαλύτερη μείωση 5,37% μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2024 και του πρώτου τριμήνου του 2025, ακολουθεί η Ιρλανδία με -3,36%, η Δανία με -3,32% και η Ελλάδα με -0,55%. Την Τετάρτη ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός ανέφερε ότι το δημόσιο χρέος αναμένεται να πέσει στο 57% ήδη από το τέλος του 2025, αρκετά νωρίτερα από τις εκτιμήσεις που έκαναν λόγο για μείωση κάτω από το 60% το τέλος του 2026.
Τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης είναι:
• Η Γαλλία κατέχει το μεγαλύτερο ενοποιημένο εθνικό χρέος στην Ευρώπη, ύψους περίπου 3,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2025, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 22% του συνολικού χρέους στις 28 χώρες που αναλύθηκαν.
• Η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι σημείωσε σταθερή πρόοδο από τα υψηλά επίπεδα χρέους του 2021, εξακολουθεί να έχει τον υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ στην Ευρώπη, στο 152,5%.
• Η Εσθονία παρουσίασε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση του εθνικού χρέους την τελευταία δεκαετία, με το χρέος να αυξάνεται κατά 322,52% μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2015 και του πρώτου τριμήνου του 2025.
• Από τις 28 ευρωπαϊκές χώρες, η Δανία είναι η μόνη της οποίας το δημόσιο χρέος το 2025 είναι χαμηλότερο από ό,τι ήταν το 2015. Μειώθηκε κατά 6,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025, στα 119,1 δισεκατομμύρια ευρώ από 127 δισεκατομμύρια ευρώ μια δεκαετία νωρίτερα.
Έντονες αντιθέσεις
Ως τελικό συμπέρασμα, η έκθεση αναφέρει, ότι το τοπίο του εθνικού χρέους της Ευρώπης χαρακτηρίζεται από έντονες αντιθέσεις, τόσο μεταξύ μεγάλων και μικρών οικονομιών, όσο και μεταξύ απόλυτων και κατά κεφαλήν αριθμών. Ενώ ορισμένα έθνη υποδεικνύει, διαχειρίζονται τις υποχρεώσεις τους με πειθαρχημένες δημοσιονομικές στρατηγικές, άλλα αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση από πολιτικό αδιέξοδο, κοινωνικές δεσμεύσεις και επενδυτικές ανάγκες. Καθώς οι δημοσιονομικές πιέσεις εξελίσσονται, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εξισορροπήσουν προσεκτικά την ανάπτυξη, τη σταθερότητα και τις κοινωνικές προτεραιότητες , διαφορετικά θα διακινδυνεύσουν μακροπρόθεσμους περιορισμούς στην οικονομική ευελιξία.
Από το 2015 ως το 2025
Μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2015 και του πρώτου τριμήνου του 2025, το εθνικό χρέος της Εσθονίας κατέγραψε την πιο απότομη αύξηση από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, σημειώνοντας άνοδο 322,52% .
Στην έκθεση αναφέρεται ότι η αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αυξημένες αμυντικές δαπάνες ως απάντηση στις περιφερειακές γεωπολιτικές εντάσεις. Το 2024, η Εσθονία διέθεσε το 3,4% του ΑΕΠ για την άμυνα και την ασφάλεια, ποσοστό που αναμένεται να φτάσει το 5% έως το 2026 , καθιστώντας την τον υψηλότερο αμυντικό προϋπολογισμό στην Ευρώπη ως ποσοστό του ΑΕΠ. Παρά την ταχεία συσσώρευση, το χρέος της Εσθονίας παραμένει συγκριτικά μέτριο, περίπου στο 24,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το 2025. Ακολουθεί η Ρουμανία, με το εθνικό χρέος να αυξάνεται κατά 245,9% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας , λόγω του αυξημένου δανεισμού για τη χρηματοδότηση των δημόσιων δαπανών. Το 2024, το δημοσιονομικό της έλλειμμα έφτασε το 9,3% του ΑΕΠ, το υψηλότερο στην Ευρώπη, εγείροντας ανησυχίες σχετικά με τη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Άλλες χώρες με απότομες αυξήσεις περιλαμβάνουν τη Λιθουανία (+133,24%) , την Πολωνία (+131,97%) και τη Λετονία (+113,53%) , όπου η αύξηση του χρέους τροφοδοτείται από επενδύσεις σε υποδομές, διευρυμένες κοινωνικές υπηρεσίες και μέτρα οικονομικής τόνωσης.
Η Κύπρος είναι στην τελευταία τετράδα χωρών με την μικρότερη αύξηση σε δέκα χρόνια που ήταν 11,37%, ακολουθεί η Ολλανδία με 5,63%, η Ιρλανδία με 2,44%, η Σουηδία με 1,35%. Η Δανία , από την άλλη πλευρά, είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που μείωσε το εθνικό της χρέος την τελευταία δεκαετία, καταγράφοντας μείωση 6,2%, αναφέρει η έκθεση. «Αυτό το επίτευγμα αντικατοπτρίζει την πειθαρχημένη δημοσιονομική διαχείριση, τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών και την εξαιρετικά αποτελεσματική είσπραξη φόρων, καθιστώντας τη σκανδιναβική χώρα ένα ισχυρό μοντέλο προς μίμηση για τις χώρες που επιδιώκουν να σταθεροποιήσουν ή να μειώσουν τα δικά τους βάρη χρέους χωρίς να υπονομεύσουν την οικονομική ανάπτυξη».
