Τι πάει να πει ο τίτλος της στήλης; Ότι η Δημοκρατία στον τόπο κινδυνεύει σήμερα όσο κινδύνευε το 1972-1974 με την ΕΟΚΑ Β, τις βομβιστικές επιθέσεις κατά αστυνομικών σταθμών και τις δολοφονίες από τους νυχτοβάτες.
Από που προκύπτει για μένα αυτή η εκτίμηση; Από το γεγονός ότι όταν πήγαμε τα ξημερώματα της Τετάρτης στην Πειραιώς στην Παλιά Λευκωσία, όπου έγινε η βομβιστική επίθεση κατά της Μικρής Άρκτου, η μυρουδιά από τα εκρηκτικά μου έφερε στο μυαλό μνήμες από την δολοφονική επίθεση κατά του ημιφορτηγού στην Ακρόπολη της Λάρνακας το καυτό μεσημέρι της 15ης Ιουλίου 1974.
Η Μικρή Άρκτος είναι ένα πολιτιστικό στέκι που παράγει πολιτισμό, συνδράμει νέους καλλιτέχνες και λέει ευθαρσώς την άποψη του για τον πολιτισμό στην πατρίδα μας και για την πατρίδα μας ολόκληρη ως λίκνο πολιτισμού. Είναι ένα στέκι που το τρέχουν ο πολιτικός επιστήμονας Αντριανός Χαραλάμπους και η ερμηνεύτρια Κατερίνα Παράσχου. Εκεί την αυγή της Τετάρτης συνειδητοποίησα αυτό που λίγοι μέχρι στιγμής μπορούν να αντιληφθούν: ότι το τέρας του φασισμού του πραξικοπήματος κρύφτηκε μισό αιώνα και τώρα σήκωσε κεφάλι, βάζει βόμβες και του χρόνου ίσως το δούμε να παρελαύνει στις 15 του Ιούλη, διότι έχει «το δικαίωμα» ως εκλεγμένη δύναμη να διαλαλεί τις θέσεις του.
«Θα έρθουμε βράδυ», μας υποσχέθηκε ο φασίστας Ερντογάν κοντά πενήντα χρόνια μετά την φονική στρατιωτική επέλαση της 20ης Ιουλίου 1974 ανανεώνοντας την απειλή κατά της πατρίδας μας. Εκείνη τη χρονιά, στα δεκάξι μου, ήταν που είδα το απαίσιο μούτρο του φασισμού με προσωπείο χάροντα, στην Ακρόπολη της Λάρνακας. Στην αγκαλιά μου κείτονταν νεκροί τέσσερις νέοι άνθρωποί που όταν άκουσαν ότι η Δημοκρατία κινδύνευε να καταλυθεί έσπευσαν να την υπερασπιστούν με γυμνά χέρια. Το Σάββατο στις 20 Ιουλίου τουρκικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στις ακτές της Κερύνειας. Τρόμος, θάνατος και ξεριζωμός. Δυόμισι χιλιάδες οι νεκροί και οι αγνοούμενοι και σχεδόν 200,000 οι ξεριζωμένοι. Τις απειλές Ερντογάν δεν λαμβάνουν καν υπόψη οι φασίστες που κουνούν στα γήπεδα λερά λάβαρα μιας προδοσίας που έμεινε ατιμώρητη…
Όταν λίγο μετά τις τρεις το πρωί μας ξύπνησε η Αστυνομία και πήγαμε στη σκηνή όπου εξερράγη η βόμβα, και μύρισα στον αέρα ίδια οσμή με τη θανατηφόρο γόμωση της 15ης Ιουλίου ’74, ήξερα ότι ενός κακού μύρια έπονται και πως η τρίτη φάση της τουρκικής εισβολής είναι επί θύραις καθώς θα πληρώσουμε και τα επίχειρα του μακαριακού κλάδου ελαίας της 7 Δεκεμβρίου 1974… Η επόμενη ζωντανή εικόνα του ’74, ήρθε στη μνήμη από τον Ιούνιο του 2007 όταν έγινα μάρτυρας της εκταφής, στους ελαιώνες του Παλαίκυθρου από τους Αργεντινούς ανθρωπολόγους, των 17 θυμάτων της σφαγής, στις 17 Αυγούστου 1974, των μελών των οικογενειών Σουπουρή και Λιασή από τέσσερεις Τ/κ παραστρατιωτικούς.
Οι εικόνες ήταν τραγικά σουρεαλιστικές. Δεν χωρούσαν στη λογική. Τρίτος στη μακάβρια σειρά ένας πολύ μικρός σκελετός. Δέκα μηνών βρέφος, ο Γιωργάκης, έμοιαζε με το πιο αδυσώπητο κατηγορώ αυτού του παρανοϊκού και δύσμοιρου τόπου. Ήταν πέντε οι μικροί σκελετοί ανάμεσα σε άλλους δώδεκα ενηλίκων, που βγήκαν όλοι μαζί στο φως κι έπιασαν σειρά ακολουθώντας τα ίχνη του αίματος… Ο διασωθείς Πέτρος Σουππουρής μάς είπε εκείνο τον Ιούνιο του 2007 ότι, «αυτό που έχει τώρα σημασία είναι τα παιδιά μου, τα παιδιά μας. Πρέπει να αντιληφθούμε τι συνέβη για να μπορέσουμε να αποφύγουμε τα ίδια στο μέλλον».
Αυτό θα έπρεπε να ήταν μια ενότητα διδασκαλίας στο σχολείο. Πως όμως να αποφύγεις τα ίδια λάθη στο μέλλον όταν η εκπαίδευση είναι προσδεδεμένη στα ράσα ενός μισαλλόδοξου εθνικισμού; Πως να διδάξεις τη συγχώρεση όταν ένας από τους φονιάδες των 126 τ/κ γυναικόπαιδων της Μαράθας ήταν θεολόγος στην Αρχιεπισκοπή; Πως και πότε οι εκάστοτε κυβερνήσεις της ΚΔ απολογήθηκαν για τα εγκλήματα πολέμου κατά των Τ/Κ αμάχων στην περιοχή Μαράθας και Τόχνης; Ή μήπως ξεχνάμε ότι όποτε μας συμφέρει η ΚΔ είναι κράτος αναγνωρισμένο και όποτε δεν θέλουν κάποιοι είμαστε κράτος που σκεπάζει εγκλήματα πολέμου αν και καταγραμμένα από τα Η.Ε.
Προσθέστε τώρα τις καταγγελίες της τραγικής μάνας του δολοφονηθέντα Θανάση Νικολάου, ότι η Νομική Υπηρεσία, με θράσος χιλίων πιθήκων, προστατεύει και δικαιολογεί τη θέση του ιατροδικαστή Σταυριανού, που εξέδωσε πόρισμα μέσα σε δέκα λεπτά στη σκηνή, προτού κάνει νεκροψία και προτού γίνουν οι βασικές έρευνες», σημειώνοντας ότι «ήταν εξαιτίας αυτού που καταδικάστηκε η Κύπρος, από το ΕΔΑΔ, για πλημμελή διερεύνηση»!
Στο ΕΔΑΔ κέρδισαν υποθέσεις εναντίον της ΚΔ δύο οικογένειες Ε/Κ αγνοουμένων, οι οποίοι τάφηκαν στη Λακατάμια από την ΚΔ, η οποία και δεν ενημέρωνε τις οικογένειες για 20 χρόνια. Το ΕΔΑΔ στις 31.08.2021 διατύπωσε την παρακάτω μομφή κατά του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου: «Το Δικαστήριο (ΕΔΑΔ) ανησυχεί επίσης για την αναφορά του Ανώτατου Δικαστηρίου (της Κύπρου) στις ανώνυμες “πολιτικές διαστάσεις” του ζητήματος ως δικαιολογία για την καθυστέρηση της εξέτασης», για την υπόθεση που ήρωα του 1974, Χριστοφή Βασιλείου Ππασιά. Κι όμως το Ανώτατο αγρόν ηγόρασε. Εξάλλου ποιοι είναι οι Πασιάδες και θα τους δώσουν λογαριασμό οι υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι;
Τώρα μετά την αδιανόητη τροπή που πήρε η υπόθεση της δολοφονίας Θανάση Νικολάου το θέμα της δημόσιας συζήτησης δεν είναι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης και όσα λέει στα ΜΜΕ αλλά εάν η Δικαιοσύνη στον τόπο μένει εκτεθειμένη για «ανάρμοστη συμπεριφορά»; Τώρα σύρονται στα ΤΑΕ δημοσιογράφοι που πήραν συνεντεύξεις από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη καθότι σύμφωνα με τις αρχές διεξάγεται έρευνα για το αδίκημα της καταφρόνησης Δικαστηρίου.
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είπε στον Σωτήρη Παρούτη ότι στενός συνεργάτης του Προέδρου της Δημοκρατίας γνώριζε από πριν την ετυμηγορία του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, ενώ την ίδια ημέρα, (20 Μαίου) ο κ. Μιχαηλίδης είχε σημειώσει στην πλατφόρμα «Χ» ότι: «Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κρύβεται, αλλά ξεκάθαρα ήταν μέρος της διαδικασίας».
Ακόμα ένα άλλο μεγάλο ζήτημα προέκυψε λόγω απίστευτης ολιγωρίας των διωκτικών αρχών: κατά πόσον προκύπτει ασυμβίβαστο σε σχέση με τις ιδιότητες του Γιώργου Κούμα ως αθλητικού παράγοντα και επιχειρηματία, αλλά κατά πόσον προκύπτει ασυμβίβαστο και για την ίδια τη Νομική Υπηρεσία καθότι η ιστορία αυτή έχει κακοφορμίσει λόγω υπερβολικά μακρού χρόνου διερεύνησης της ενώ το διακινούμενο χρήμα έκαμνε προφανώς τη δουλειά του…
Συναφώς, θέματα τεράστιου εκτοπίσματος θέτουν εν αμφιβόλω το εκτόπισμα της Δικαιοσύνης και της Δημοκρατίας που όσο πάει και εμφανώς διακρίνεται να χωλαίνει, καθώς δίπλα από τα μεγάλα ζητήματα αναφύονται και μικρότερα που είναι ωστόσο σημαντικά για το DNA της Δημοκρατίας. Ζητήματα όπως αυτά των κουκουλοφόρων με εμβλήματα του ΑΠΟΕΛ που στις 18 Μαΐου, το βράδυ, επιτέθηκαν σε οίκημα του ΑΚΕΛ και της Ομόνοιας στη Λακατάμια.
Και επιπλέον έχουμε τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη που παρεμβαίνει φροντίζοντας επιμελώς να πατά το πόδι του στη μεριά κυρίως του ΕΛΑΜ. Έσχατη περίπτωση το βιβλίο για την Mπιενάλε που μόνο όσοι εθελοτυφλούν δεν εντοπίζουν ότι το πρόβλημα είναι αμιγώς πολιτικών αντιλήψεων, δηλαδή όσων τοποθετούνται υπέρ της λύσης και όσων εναντίον. Εγώ ξέρω ότι στην Τέχνη ο καθένας δικαιούται να έχει την άποψη του. Όσο για το ότι η υφυπουργός Πολιτισμού δεν ήξερε, το αντιληφθήκαμε από τις ευφυείς παρεμβάσεις της στα ΜΜΕ…
Όταν ξημέρωσε η μέρα και η Κατερίνα τέλειωσε από τις καταθέσεις στην Αστυνομία για τη βόμβα στην Μικρή Άρκτο, με ρώτησε στο τραπέζι, εμένα τον έμπειρο τάχα στα θέματα φασισμού. Της απάντησα: «Πρέπει να φοβάσαι, παιδί μου. Έτσι θα γίνεις νομοταγής πολίτης»! Γελάσαμε κι οι δυο από αυτό το σοφό απόφθεγμα του Ζαν Πολ Σαρτρ (1905-1980) και μου είπε πως ό,τι έχει να πει θα το πει με το τραγούδι προσεχώς, στην Μικρή Άρκτο ή έξω στο δρόμο: «Δεν θα περά- δεν θα περάσει ο φασισμός»…
