Τα τουρκικά πολεμικά σχέδια για περιορισμένη εισβολή στην Ελλάδα — με στόχο τη Δυτική Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου — έχουν ουσιαστικά υπονομευθεί λόγω της ενισχυμένης στρατιωτικής παρουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας στην περιοχή, σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Nordic Monitor.
Η αποκάλυψη βασίζεται σε στοιχεία από στρατιωτικά σεμινάρια και έγγραφα που είχαν παρουσιαστεί στο πλαίσιο της υπόθεσης «Βαριοπούλα», και εξηγεί την έντονη ρητορική του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα, ειδικά στην Αλεξανδρούπολη.
Σχέδιο εισβολής με «παράθυρο ευκαιρίας»
Σύμφωνα με το Nordic Monitor, το σχέδιο των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων βασιζόταν στην αξιοποίηση ενός στενού χρονικού περιθωρίου προτού υπάρξει αντίδραση από το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ. Τα σχέδια αποκαλύφθηκαν το 2010 κατά τη διάρκεια της δίκης της υπόθεσης «Βαριοπούλα» στην Κωνσταντινούπολη, μέσω επίσημων στρατιωτικών εγγράφων, ηχητικών ντοκουμέντων και αναφορών του Γενικού Επιτελείου.
Καθοριστικό ρόλο φέρεται να είχε ένα σεμινάριο που διεξήχθη στις 5–7 Μαρτίου 2003, υπό την καθοδήγηση του τότε διοικητή του 1ου Σώματος Στρατού, στρατηγού Τσετίν Ντογάν. Το 1ο Σώμα Στρατού, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, είναι υπεύθυνο για την άμυνα στα σύνορα με την Ελλάδα και τη διασφάλιση του Βοσπόρου και της περιοχής του Μαρμαρά.
Η έκθεση του σεμιναρίου ανέφερε πως οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση στη Θράκη έπρεπε να επικεντρώνεται όχι στην κατάκτηση εδαφών αλλά στην πρόκληση μέγιστης ζημιάς στις ελληνικές δυνάμεις. Ο στόχος ήταν η καταστροφή, όχι η κατοχή.
Εθνικιστικό δόγμα και στρατηγική σκέψη
Το σεμινάριο φέρεται επίσης να ανέδειξε την κυρίαρχη αντινατοϊκή και αντιαμερικανική αντίληψη εντός της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας εκείνη την εποχή. Αν και ο Ερντογάν είχε αρχικά συγκρουστεί με τους κεμαλικούς στρατηγούς, το 2014 σύναψε πολιτική συμμαχία με την εθνικιστική πτέρυγα (Ulusalcılar).
Κεντρικός στόχος των σχεδίων ήταν η κατάληψη νησιών του Αιγαίου. Παρά τις πιθανές αναθεωρήσεις, εκτιμάται ότι η βασική στρατηγική κατεύθυνση δεν έχει μεταβληθεί ουσιωδώς.
Όμως, η νέα αμυντική πραγματικότητα, λόγω των συμμαχιών Ελλάδας-ΗΠΑ και Ελλάδας-Γαλλίας, έχει περιορίσει δραστικά τα τουρκικά περιθώρια στρατιωτικών κινήσεων.
Οι ΗΠΑ και η Γαλλία αλλάζουν τους συσχετισμούς
Οι αμυντικές συμφωνίες Ελλάδας–ΗΠΑ και Ελλάδας–Γαλλίας, ιδίως όσες προβλέπουν αυξημένη πρόσβαση των Αμερικανών σε ελληνικές στρατιωτικές βάσεις, έχουν αποσταθεροποιήσει τον τουρκικό στρατηγικό σχεδιασμό.
Η παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων, ιδίως στην Αλεξανδρούπολη, αυξάνει δραματικά το ρίσκο άμεσης σύγκρουσης με τις ΗΠΑ σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης, κάτι που η Άγκυρα προσπαθεί να αποφύγει.
Η Γαλλία ενίσχυσε και αυτή τη στρατιωτική ισχύ της Ελλάδας. Η διμερής συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2021 προβλέπει στρατιωτική αλληλοβοήθεια σε περίπτωση επίθεσης, ενώ συνοδεύτηκε από προμήθειες προηγμένου γαλλικού εξοπλισμού, όπως μαχητικά Rafale, φρεγάτες και ελικόπτερα.
Η ενόχληση της Άγκυρας και οι δημόσιες αντιδράσεις
Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει καταφερθεί επανειλημμένα κατά της παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Στις 11 Νοεμβρίου 2021, δίπλα στον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, δήλωσε: «Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε αμερικανική βάση… Όταν κοιτάζεις τον χάρτη, είναι σαν να βλέπεις την Ελλάδα ως στρατιωτική βάση των ΗΠΑ».
Παράλληλα, Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνούνται ότι η στρατιωτική συνεργασία με την Ελλάδα στοχεύει την Τουρκία. Ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα Τζεφ Φλέικ δήλωσε στις 18 Οκτωβρίου 2022 ότι η συνεργασία ενισχύει το ανατολικό μέτωπο του ΝΑΤΟ για την υποστήριξη της Ουκρανίας και των ευρωπαϊκών συμμάχων.
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, μόλις 40 χλμ. από τα τουρκικά σύνορα, έχει εξελιχθεί σε κρίσιμο κόμβο μεταφοράς στρατιωτικού υλικού προς Ανατολική Ευρώπη, παρακάμπτοντας τα Στενά του Βοσπόρου. Η πιθανή ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων και σε νησιά του Αιγαίου έχει ενοχλήσει ιδιαίτερα την Άγκυρα.
Η έκθεση του Nordic Monitor καταλήγει ότι η πολεμική ρητορική της Άγκυρας κατά της Ελλάδας δεν περιορίζεται σε εσωτερική προπαγάνδα ενόψει εκλογών ή για να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομική κρίση. Αντιθέτως, ενσωματώνει πραγματικό στρατηγικό σχεδιασμό, ο οποίος πλέον προσκρούει σε ένα πολύ διαφορετικό γεωπολιτικό τοπίο.
cnn.gr / Ορέστης Παντελόγλου
