Κανένας άλλος στρατός στον κόσμο δεν θα μπορούσε να το κάνει αυτό. Αυτό έγραψε σε ανάρτησή του στο Truth Social ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τα ξημερώματα της Κυριακής (ώρα Ιράν). Τα ίδια επανέλαβαν ο υπουργός Άμυνας του, Πιτ Χέγκσεθ, και ο στρατηγός Νταν Κέιν, λίγο αργότερα. Και είναι αλήθεια.
Η επιχείρηση Midnight Hammer, η κωδική ονομασία για την αμερικανική επίθεση στο Ιράν, ήταν μια πραγματική επίδειξη στρατιωτικής ισχύος. Συμμετείχαν συνολικά 125 αεροσκάφη και 75 τύποι όπλων ακριβείας, καθώς και υποβρύχια και υποστήριξη από ξηρά, διάστημα και κυβερνοχώρο, όλα αρμονικά συντονισμένα. Ξεκίνησε, και συνεχίστηκε, με μια αριστοτεχνική παραπλάνηση, καθώς ορισμένα βομβαρδιστικά B-2 θέλησαν να εντοπιστούν πετώντας δυτικά των ΗΠΑ, ενώ τα stealth – οι πραγματικοί “κυνηγοί” – πήγαιναν ανατολικά.
Εισήλθαν στον ιρανικό εναέριο χώρο, έριξαν 14 “bunker busters” GBU-57 – τις μεγαλύτερες μη πυρηνικές βόμβες στον κόσμο, που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ ξανά στο παρελθόν – και, όπως ισχυρίζεται ο Τραμπ, “εξάλειψαν” το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. “Προς το παρόν δεν έχουμε γνώση για πλήγματα εναντίον της αμερικανικής ομάδας κρούσης”, σημείωσε ο Κέιν, καθώς ορισμένα από τα B-2 βρίσκονταν ακόμη στον αέρα επιστρέφοντας στη βάση. Όλα δείχνουν ότι η συγκεκριμένη αμερικανική δύναμη δεν ανιχνεύτηκε ποτέ, ακόμη και όταν έπληξε ολόκληρα βουνά με τα πυρομαχικά της.
Ως αποστολή, το Midnight Hammer θεωρείται απόλυτος θρίαμβος. Μοιάζει επίσης με το είδος της “δύναμης” που ο Τραμπ συνεχίζει να ισχυρίζεται πως είναι το κύριο χαρακτηριστικό της εξωτερικής του πολιτικής – σε αντίθεση με την εξωτερική πολιτική του προκατόχου του.
Ωστόσο, άλλο η τακτική και άλλο η στρατηγική. Το πλήρες σύνθημα του Τραμπ είναι “ειρήνη μέσω της δύναμης” και ο ίδιος και ο Χέγκσεθ ελπίζουν ότι αυτή η αρχική τακτική επιτυχία θα οδηγήσει σε στρατηγική νίκη. Σε αντίθεση με τους Ισραηλινούς, ο Τραμπ δεν την ορίζει (ακόμη) ως αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, αλλά ως τον “περιορισμένο” στόχο της εξάλειψης ή τουλάχιστον της αναστολής του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Ελπίζω πραγματικά να είναι αυτό το αποτέλεσμα – και όχι μια ατέρμονη κλιμάκωση και ανάφλεξη, που θα οδηγήσει τελικά σε ένα ιρανικό πυρηνικό όπλο.
Και όμως, ακούω ένα δυσοίωνο μήνυμα που θυμίζει τους προηγούμενους Αμερικανούς προέδρους οι οποίοι δήλωσαν πρόωρα το “αποστολή εξετελέσθη”. Στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Συρία και σε άλλα μέρη, το πρώτο μέρος -που δεν αφορούσε την ήπια ισχύ ή τη διπλωματία, αλλά τις βόμβες, όπου η Αμερική είναι ασυναγώνιστη- αποδείχθηκε το ευκολότερο. (Η μόνη αποστολή B-2 με μεγαλύτερη διάρκεια από αυτή του Σαββατοκύριακου έγινε αμέσως μετά την 11η Σεπτεμβρίου, όταν οι ΗΠΑ χτύπησαν το Αφγανιστάν).
Αυτό που ακολουθεί – και όχι μόνο τις επόμενες εβδομάδες, αλλά και τα επόμενα χρόνια – είναι που δημιουργεί τα μεγαλύτερα προβλήματα: Χάος και βία, απρόβλεπτη ανάπτυξη νέων τρομοκρατικών δικτύων, ξέσπασμα εμφυλίων πολέμων ή άνοδος δικτατόρων, ανακατεύθυνση των αμερικανικών πόρων σε μια περιοχή (Μέση Ανατολή) και απομάκρυνση από άλλες (Ανατολική Ασία, ας πούμε). Λάβετε υπόψη ότι το Πεκίνο, η Μόσχα και η Πιονγκγιάνγκ διαβάζουν επίσης το Truth Social και προσαρμόζουν τους δικούς τους υπολογισμούς, όπως και οι αντίπαλοι της Αμερικής σε όλο τον κόσμο.
Όπως γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες, και όπως ξεχνούσαν συνεχώς οι Αμερικανοί πρόεδροι, όσο μεγαλύτερη είναι η δύναμη κάποιου, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος της αλαζονείας (ύβρις). Αυτό είναι το πρώτο σημείο ανησυχίας σχετικά με τα αμερικανικά πλήγματα αυτού του Σαββατοκύριακου. Το μήνυμα του Τραμπ προς τη βάση του MAGA εξέπεμπε ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή αυτοσυγκράτηση στην εξωτερική πολιτική, αν όχι ταπεινότητα. Το America First ήταν σε μεγάλο βαθμό μια υπόσχεση να κρατήσει τις ΗΠΑ έξω από τους “αιώνιους πολέμους” των προκατόχων του.
Αυτός είναι και ο λόγος που ένα μέρος του κινήματός του είναι τρομοκρατημένο από αυτή την τροπή των γεγονότων. Οι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο, από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι βομβαρδισμοί, στοιχίζονται πιστά πίσω από τον Τραμπ. Αλλά υπάρχουν και άλλοι, πιο ελεύθεροι να εκφράσουν τις απόψεις τους. Σε αυτούς περιλαμβάνεται ο Στιβ Μπάνον, μέλος της πρώτης κυβέρνησης του Τραμπ και “δείκτης” του απομονωτισμού στις τάξεις του MAGA, ο οποίος θεωρεί αυτή την αμερικανική παρέμβαση στη σύγκρουση του Ισραήλ με το Ιράν “μια εκτυλισσόμενη πτυχή του τρίτου παγκόσμιου πολέμου”.
Οι Δημοκρατικοί στο Καπιτώλιο, οι οποίοι επίσης επιθυμούν διακαώς την αποπυρηνικοποίηση του Ιράν, επισημαίνουν ένα άλλο πρόβλημα του Midnight Hammer. “Είναι σαφές ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει οδηγηθεί [σε αυτό το σημείο] από τον πρωθυπουργό Νετανιάχου” του Ισραήλ, λέει ο γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν. Όπως και να το χειριστεί τώρα ο Τραμπ, δεν ήθελε πόλεμο αλλά συμφωνία με το Ιράν, ενώ ο Μπενιαμίν (Μπίμπι) Νετανιάχου προσπαθούσε να πείσει τις ΗΠΑ να συμμετάσχουν στον βομβαρδισμό.
Ο Τραμπ αποδέχθηκε την εκστρατεία του Ισραήλ μόνο όταν συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να σταματήσει τον σύμμαχό του. Ενθουσιάστηκε μόνο όταν είδε τα ισραηλινά πλήγματα να πετυχαίνουν. Ο Στίβεν Βέρχαϊμ του ιδρύματος Carnegie υποστηρίζει ότι το Ισραήλ “ενήργησε λιγότερο για να προλάβει μια ιρανική βόμβα και περισσότερο για να αποτρέψει την αμερικανική διπλωματία”.
Με άλλα λόγια, ο Μπίμπι πρόλαβε τον Ντόναλντ και ο τελευταίος το επέτρεψε (κάτι που δύσκολα υποδηλώνει δύναμη). Τα ισραηλινά χτυπήματα διέκοψαν τις αμερικανο-ιρανικές διαπραγματεύσεις. (Μια άλλη συνάντηση στο Ομάν είχε προγραμματιστεί μεταξύ των δύο ομάδων, όταν ο Νετανιάχου έδωσε την εντολή για επίθεση). Ακόμη και τότε, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα δώσει στην Τεχεράνη άλλες δύο εβδομάδες προτού αποφασίσει αν θα συμμετάσχει ή όχι. Αυτή η προθεσμία μετατράπηκε σε δύο ημέρες. Όπως και να το αποκαλέσουμε, αυτό δεν είναι ούτε διαπραγμάτευση ούτε ειρήνευση.
Πού βρισκόμαστε τώρα; Να περιμένουμε όχι την έκβαση των πυρηνικών συνομιλιών, αλλά τα αντίποινα του καθεστώτος του Ιράν και τις συνέπειες για τη Μέση Ανατολή, την Αμερική και τον κόσμο. Μόλις πριν από έναν μήνα, ο Τραμπ βρισκόταν στην περιοχή, επικρίνοντας τους προηγούμενους Αμερικανούς προέδρους ότι “επενέβησαν σε σύνθετες κοινωνίες που δεν καταλάβαιναν ούτε οι ίδιοι”. Τώρα είναι ένας από αυτούς.
Όπως το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, ο Τραμπ ελπίζει ότι το Ιράν θα υποχωρήσει, ώστε να μπορέσει να κηρύξει το επεισόδιο λήξαν και να πάρει τα εύσημα για την επίτευξη ειρήνης μέσω της ισχύος. Και όπως ο υπόλοιπος κόσμος, φοβάται ότι η ιστορία μπορεί να πάρει διαφορετική πορεία, την οποία δεν μπορεί ακόμη να προβλέψει. “Να θυμάστε, υπάρχουν πολλοί στόχοι ακόμα”, απείλησε στην ομιλία του μετά την επίθεση – και αν το Ιράν δεν παραδοθεί, “οι μελλοντικές επιθέσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες”.
Αν ο Σοφοκλής ήταν εδώ για να περιγράψει την ύβρη του 2025, θα επέλεγε κατά πάσα πιθανότητα έναν πρόεδρο που θα διέθετε δυνάμεις υπερηρώων, όπως αυτές που του Midnight Hammer και θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι κάθε πρόβλημα λύνεται με τον ίδιο τρόπο, αγνοώντας ότι ίσως να είναι εκείνος που κηρύττει την έναρξη του επόμενου αιωνίου πολέμου. “Θα υπάρξει είτε ειρήνη, είτε τραγωδία”, είπε ο Τραμπ στην Αμερική και τον υπόλοιπο κόσμο το βράδυ του Σαββάτου. Αν ήταν ειλικρινής, θα πρόσθετε ότι δεν μπορεί να ελέγξει ποιο από τα δύο θα συμβεί.
BloombergOpinion
