Η συμπεριφορά συγκάλυψης, γνωστή διεθνώς με τον όρο masking, είναι μια ψυχολογική στρατηγική κατά την οποία το άτομο κρύβει ή τροποποιεί τα αληθινά του συναισθήματα, τις σκέψεις ή τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, προκειμένου να προσαρμοστεί στις κοινωνικές προσδοκίες ή να αποφύγει την κριτική και την απόρριψη. Ουσιαστικά, το άτομο φοράει ένα «κοινωνικό προσωπείο» που του επιτρέπει να φαίνεται πιο συμβατό με το περιβάλλον του, ακόμη κι αν αυτό έρχεται σε σύγκρουση με την εσωτερική του ταυτότητα.
Το masking μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Συχνά εμφανίζεται στην καθημερινή ζωή μέσα από μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως το να δείχνει κάποιος ευδιάθετος ενώ στην πραγματικότητα νιώθει θλίψη, ή να υιοθετεί μια πιο κοινωνική στάση ενώ προτιμά την απομόνωση. Σε πιο σύνθετες περιπτώσεις, η συγκάλυψη περιλαμβάνει την καταστολή χαρακτηριστικών που θεωρούνται κοινωνικά «μη αποδεκτά», όπως οι ιδιαιτερότητες συμπεριφοράς ατόμων στο φάσμα του αυτισμού ή τα συμπτώματα ψυχικών δυσκολιών όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Οι λόγοι που οδηγούν κάποιον στη χρήση αυτής της στρατηγικής ποικίλλουν. Για ορισμένους είναι ένας μηχανισμός άμυνας που βοηθά στη μείωση του κοινωνικού άγχους ή στη διατήρηση της αποδοχής από το περιβάλλον τους. Για άλλους είναι μια προσπάθεια επαγγελματικής ή κοινωνικής επιβίωσης, αφού η κοινωνία συχνά απαιτεί συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς. Ωστόσο, αν και σε κάποιες περιπτώσεις η συγκάλυψη μπορεί να φανεί χρήσιμη βραχυπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα δημιουργεί σημαντική ψυχική επιβάρυνση.
- Διαβάστε επίσης: 30 δευτερόλεπτα: Tο κλειδί για να κερδίσεις το άτομο απέναντί σου
Ένα από τα κύρια προβλήματα της συνεχούς συγκάλυψης είναι η ψυχική κόπωση. Όταν το άτομο αναγκάζεται να παίζει έναν ρόλο διαφορετικό από τον εαυτό του, καταναλώνει πολλή ενέργεια για να ελέγξει τις εκφράσεις, τις αντιδράσεις και τον λόγο του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση, άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση, αφού ενισχύεται η αίσθηση ότι η πραγματική του ταυτότητα δεν είναι αποδεκτή. Επιπλέον, η συγκάλυψη συχνά απομακρύνει το άτομο από αυθεντικές σχέσεις, καθώς οι άλλοι γνωρίζουν μια «εκδοχή» του που δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.
Το masking έχει συζητηθεί ιδιαίτερα στο πλαίσιο του αυτισμού, όπου πολλοί άνθρωποι στο φάσμα καταφεύγουν σε στρατηγικές συγκάλυψης για να ενταχθούν πιο ομαλά σε κοινωνικές ομάδες ή να αποφύγουν το στίγμα. Αν και αυτό μπορεί να βελτιώσει προσωρινά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, έρευνες δείχνουν ότι συχνά σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Αντίστοιχα, σε άτομα με ψυχικές διαταραχές, η τάση να κρύβουν τα συμπτώματα από φόβο για την κριτική μπορεί να καθυστερήσει τη διάγνωση και την απαραίτητη υποστήριξη.
Η αντιμετώπιση της συμπεριφοράς συγκάλυψης δεν σημαίνει απαραίτητα την πλήρη εγκατάλειψή της, αφού σε κάποιες περιστάσεις μπορεί να λειτουργεί προστατευτικά. Ωστόσο, η ισορροπία είναι κρίσιμη. Η καλλιέργεια ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, η ενίσχυση της αυτοαποδοχής και η ψυχολογική στήριξη από ειδικούς μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να εκφράζονται πιο αυθεντικά, μειώνοντας την ανάγκη για συνεχή συγκάλυψη.
