Το ταξίδι του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή δεν επεφύλασσε μόνο μία, όπως ο ίδιος προ ημερών είχε να αφήσει να νοηθεί αλλά, πολλές εκπλήξεις.
Το αεροπλάνο αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων που του δώρισε ο Εμίρης του Κατάρ και το οποίο επισήμως θα είναι δωρεά στο υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ αλλά, με την ολοκλήρωση της θητείας του θα περάσει στο «ίδρυμα Τραμπ», μια έξυπνη ομολογουμένως ιδέα προκειμένου να προσπεράσει τη ρητή συνταγματική απαγόρευση για την αποδοχή δώρων από τους Προέδρους των ΗΠΑ, ήταν τελικά μια… παραπολιτική λεπτομέρεια μπροστά στα άλλα.
Βεβαίως, κανείς δεν αμφιβάλλει ότι το πολιτικό βάρος αυτής της κίνησης δεν εξαντλείται στο αεροπλάνο. Ωστόσο, εξίσου υπερβολική και αρκούντως αφελής μάλλον, είναι η εκτίμηση ότι πρόκειται για Δούρειο Ίππο μέσω του οποίου το Κατάρ, η πιο αμφιλεγόμενη χώρα όντως της περιοχής, θα… αλώσει τις ΗΠΑ και «θα έχει στο χέρι» τον Τραμπ. Μια ματιά στις ισχυρότατες, διαχρονικές σχέσεις ΗΠΑ και Κατάρ είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς το γιατί, ακόμα και αν επιλέγει αυτή την απλοϊκότητα για να προσεγγίσει τα όσα παρακολουθούμε.
Το στοίχημα είναι η μεγάλη εικόνα.Και το μόνο βέβαιο είναι ότι η εικόνα αυτή αλλάζει γοργά και δραματικά. Αυτό, το αντιλαμβάνεται κανείς πολύ καλύτερα όταν βλέπει λ.χ. τον μέχρι πριν από πέντε μήνες επικηρυγμένο για δέκα εκατομμύρια δολάρια από τις ΗΠΑ, μεταβατικό Πρόεδρο της Συρίας Άχμεντ αλ-Σάρα να κάνει χειραψία με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Αυτό μάλιστα μερικές ώρες μετά που ο αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει την άρση των κυρώσεων κατά της Δαμασκού και όταν, η χειραψία εκείνη συνοδεύεται από την προτροπή Τραμπ η Συρία να προσχωρήσει στις Συμφωνίες του Αβραάμ και να αναγνωρίσει το Ισραήλ.
Πώς μοιάζει λοιπόν η εικόνα αυτή στη στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ; Είναι μια Μέση Ανατολή έτοιμη όχι μόνο για τον IMEC (τον εμπορικό διάδρομο Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης τον οποίο πολλοί αποκαλούν Συμφωνία του Αιώνα) αλλά και την πρωτοφανή οικονομική ανάπτυξη που θα ακολουθήσει. Για να γίνει αυτό όμως, η ίδια η περιοχή πρέπει να μπει σε μια διαδικασία ειρήνευσης και ηρεμίας, μέχρι που να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα στην καθημερινότητα του κόσμου. Ο οποίος με εξαίρεση το Ισραήλ και κάποιες χώρες του Κόλπου με την… επιδοτούμενη υπακοή τους στον μονάρχη, ζει στο μεγάλο του μέρος σε συνθήκες φτώχειας. Μόνο με αυτή την αλλαγή θα υπάρξει έλεγχος του ισλαμισμού και της τρομοκρατίας.
Η κίνηση προς τον αλ Σάρα αποσκοπεί σε αυτό ακριβώς. Εάν ένας επικηρυγμένος τρομοκράτης μπορεί να αλλάξει, ακόμα και να τα βρει με το Ισραήλ (παρόλο που οι ισλαμιστές τρομοκράτες στη Συρία και το Ιράκ πάντα απέφευγαν να συγκρουστούν με τη Ιερουσαλήμ) γιατί δεν μπορούν να το κάνουν και όλοι οι άλλοι; Ο αλ Σάρα, λέει το σκεπτικό, το τόλμησε και τώρα γίνεται δεκτός από τους Σαουδάραβες – αυτοί και έκαναν έξυπνες υπερβάσεις και τον προσέγγισαν – στο Παλάτι της Ριάντ, βλέπει τις κυρώσεις να εξαφανίζονται να έχει πια μια μοναδική ευκαιρία την οποία μέχρι πρότινος δεν την φανταζόταν κανείς. Το γεγονός δε ότι επέλεξε να συμπλεύσει με τη Σαουδική Αραβία η οποία επίσης, παρά τις αλλαγές τις οποίες βιώνει το Βασίλειο, παραμένει μια χώρα πιστή στον ουαχιμπισμό και συνεπώς στο απόλυτα αυστηρό ισλάμ, δίνει μια διέξοδο. Στον αλ Σάρα και δυνητικά σε πολλούς άλλους.
Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε πως, πέρα από την προτροπή στον αλ Σάρα να μπει στις Συμφωνίες του Αβραάμ και, έτσι, να τα βρει με το Ισραήλ, ο Τραμπ ζήτησε από το μεταβατικό ηγέτη της Συρίας τέσσερα άλλα πράγματα: πρώτον να απαιτήσει όπως όλοι οι ξένοι τρομοκράτες, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε ομάδες που τον υποστηρίζουν, φύγουν άμεσα από τη Συρία, δεύτερον, να απελάσει όλους τους Παλαιστίνιους τρομοκράτες, τρίτον, να βοηθήσει τις ΗΠΑ να αποτρέψουν ανάκαμψη του ISIS και τέταρτον να αναλάβει η Δαμασκός τις εγκαταστάσεις κράτησης των τρομοκρατών του ISIS και των οικογενειών τους στη βορειοανατολική Συρία τις οποίες διαχειρίζονται, με δυσκολία εκ των πραγμάτων, οι Κούρδοι.
Τα υψώματα Γκολάν δεν μπαίνουν πουθενά καθώς αφενός μεν είναι κόκκινη γραμμή για την ασφάλεια του Ισραήλ, αφετέρου δε η προσάρτηση τους έχει αναγνωριστεί από τον Τραμπ. Πλέον για τις ΗΠΑ αποτελούν ισραηλινό έδαφος.
Το Ισραήλ, όπως γράφαμε και χθες, θα πρέπει να προσαρμοστεί στη μεγάλη εικόνα και ήδη, όπως πάντοτε κάνει, έχει αρχίσει να επεξεργάζεται τα σενάρια των αλλαγών. Εδώ και μήνες. Το ζήτημα της Γάζας ή καλύτερα των επιχειρήσεων του IDF παραμένει ένα αγκάθι στις σχέσεις Ιερουσαλήμ – Ουάσινγκτον για το οποίο οι χώρες του Κόλπου είναι ξεκάθαρο ότι πιέζουν τον Τραμπ όπως και το ότι εκείνος δεν πρόκειται να αφήσει τον Βενιαμίν Νετανιάχου να κάψει το δάσος για το δέντρο, όσο σημαντικό κι αν είναι αυτό το δέντρο.
Μήπως όμως τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά, εδώ; Διότι το Ισραήλ αποδέχθηκε το σχέδιο Wittkoff το οποίο είναι μια πολύ σημαντική αρχή για το παρακάτω. Η Χαμάς δεν έχει απαντήσει ακόμα αλλά συνομιλεί. Χθες, το Ισραήλ εξολόθρευσε και το νέο ηγέτη της Χαμάς τον Μοχάμεντ Σίνουαρ, αδελφό του Γιαχία Σίνουαρ, μαζί με τον Εκπρόσωπο της τρομοκρατικής οργάνωσης. Η Ιερουσαλήμ έχει ξεκαθαρίσει ότι η ευρείας κλίμακας επιχείρηση στη Γάζα δεν θα γίνει πριν τελειώσει η περιοδεία Τραμπ. Εάν η Χαμάς αποδεχθεί το Σχέδιο Wittkoff και απελευθερώσει τους ομήρους θα είναι μεν ένας συμβιβασμός για τον Νετανιάχου και ένας κίνδυνος για την επιβίωση της κυβέρνησής του, όμως θα είναι win – win. Εάν η Χαμάς δεν συμφωνήσει να παραδώσει την εξουσία σταδιακά μαζί με τα υπόλοιπα, τότε η επιχείρηση θα γίνει και η Χαμάς θα τελειώσει αλλιώς. Με πολλές παράπλευρες απώλειες, ενδεχομένως και τους ομήρους. Για αυτό μάλλον η Χαμάς παζαρεύει ακόμα. Διότι ξέρει ότι είναι μονόδρομος. Τα παιγνίδια έχουν τελειώσει και οι επιλεκτικά «προοδευτικοί» στη Δύση, δεν θα μπορέσουν πια να τη βοηθήσουν έστω κι αν είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να καταπίνουν την προπαγάνδα της.
Όσο για το Ιράν και τους Χούθι, θα βρεθούν μπροστά σε ένα δίλημμα όπως το παρουσίασε προχθές ο ίδιος ο Wittkoff: οτιδήποτε μπορεί να οδηγήσει σε πυρηνικά όπλα θα παραδοθεί και θα απομακρυνθεί από τη χώρα οι δε Χούθι στην Υεμένη θα συνθηκολογήσουν ή καλύτερα, θα τους πει η Τεχεράνη να το κάνουν.
Είναι σαφές πως οι χώρες του Κόλπου προτιμούν αυτό το σενάριο από την επίθεση κατά του Ιράν με ό,τι αυτή μπορεί να φέρει και ακόμα και το ίδιο το Ισραήλ αν και θα προτιμούσε το χτύπημα εάν όντως υπάρξει αποτελεσματικός έλεγχος και απομάκρυνση υλικών και τεχνολογίας, θα το δεχθεί. Τα περιθώρια για τον Νετανιάχου είναι λίγα στο θέμα αυτό αλλά θα προσπαθήσει να το παζαρέψει όσο μπορεί. Στο κάτω – κάτω, σ’ αυτόν και την επιμονή του οφείλεται η καταστροφή της Χεζμπολάχ που έφερε την ανατροπή Άσαντ αλλά και της Χαμάς.
Χωρίς αυτό δεν θα γίνονταν όσα γίνονται σήμερα. Όμως ούτε και το Ισραήλ μπορεί να αποφασίζει για την περιοχή.
Τέλος οι Παλαιστίνιοι, μιλάμε για τη Ραμάλα, δεν έχουν ούτε αυτοί περιθώρια για να απορρίψουν ακόμα ένα ειρηνευτικό σχέδιο, όπως είχαν κάνει με όλα τα προηγούμενα συνεχίζοντας με πολέμους και εξεγέρσεις, μόνοι τους ή με άλλα αραβικά κράτη, χάνοντας κάθε φορά και απαιτώντας από τον πλανήτη να τους δώσει πίσω τα χαμένα τα οποία θεωρούν «δικά τους» όταν ξέρουν ότι δεν στέκει αυτός ο ισχυρισμό. Ούτε καν τα αραβικά κράτη που αναγνώρισαν το Ισραήλ, ένα κράτος απολύτως νόμιμο με απόφαση του ΟΗΕ το αποδέχονται πια. Στο τελευταίο σχέδιο, το 2000 στο Καμπ Ντέηβιντ, ο Γιασέρ Αραφάτ ενώ θα λάμβανε το 94% των εδαφών της Δυτικής Όχθης, έφυγε, οι συνομιλίες κατέρρευσαν και ξεκίνησε τη δεύτερη Ιντιφάντα.
Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά για τους Παλαιστίνιους όπως και είναι για κάθε λαό ο οποίος αποτυγχάνει να διαβάσει τις δραματικές μεταβολές στην όποια ιστορική φάση. Αυτή τη στιγμή, όλοι μα όλοι οι λαοί της περιοχής, ανάμεσά τους και εμείς, καλούμαστε να κινηθούμε έξυπνα αντιλαμβανόμενοι το βασικό: η Μέση Ανατολή όπως τη μάθαμε έχει πια τελειώσει.
