Λίγες προσωπικότητες στην πρόσφατη ιστορία της Κύπρου έχουν ασκήσει τόσο ολιστική επιρροή όσο CEO του Borghese Multi-Family Office, Joseph Borghese. Επιχειρηματίας, φιλάνθρωπος, ειδικός απεσταλμένος – η κληρονομιά του γεφυρώνει τα χρηματοοικονομικά με την ανθρωπιστική δράση, την καινοτομία με την προστασία των παιδιών. Με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας στην ηγεσία της αλλαγής σε διάφορες ηπείρους, ο Borghese μιλά σε βάθος για τη διαδρομή του, το όραμά του και τον αντίκτυπο που φιλοδοξεί να αφήσει πίσω του.
Η κινητήριος δύναμη πίσω από μια νέα εποχή κεφαλαίου
Joseph, έχεις χαρακτηρίσει την Κύπρο σπίτι σου εδώ και δύο δεκαετίες. Τι σημαίνει για σένα αυτή η χώρα προσωπικά και επαγγελματικά;
Η Κύπρος είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα σπίτι – είναι το θεμέλιο όλων όσων έχω χτίσει. Ως μέλος της κυπριακής κοινότητας, αισθανόμουν πάντα υπεύθυνος να συμβάλλω στην ανάπτυξη του νησιού.
Επαγγελματικά, η Κύπρος προσφέρει στρατηγική τοποθεσία στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής. Αυτό είναι πολύτιμο. Δίνει σε επιχειρηματίες σαν εμένα την ευκαιρία να σκέφτονται παγκόσμια, ενώ παραμένουν τοπικά ριζωμένοι. Προσωπικά, είμαι ευγνώμων για τις ευκαιρίες που μου πρόσφερε η χώρα και προσπάθησα να ανταποδώσω με κάθε τρόπο – μέσω της επιχειρηματικότητας, της φιλανθρωπίας και της πολιτικής.
Ως ιδρυτής της Borghese Ventures Ltd, πώς θα περιγράφατε την αποστολή της εταιρείας και πώς έχει επηρεάσει το επιχειρηματικό τοπίο στην Κύπρο;
Η Borghese Ventures Ltd δημιουργήθηκε με στόχο την ενδυνάμωση μετασχηματιστικών ιδεών και την προώθηση του παγκόσμιου αντίκτυπου. Ειδικευόμαστε σε αναδυόμενες τεχνολογίες, στρατηγικές επενδύσεις και διασυνοριακή επιχειρηματική ανάπτυξη.
Στην καρδιά της Borghese Ventures βρίσκεται η δέσμευση στην υποστήριξη εγχειρημάτων που επαναπροσδιορίζουν κλάδους και αμφισβητούν το κατεστημένο. Επικεντρωνόμαστε σε τομείς υψηλής ανάπτυξης όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το blockchain, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), οι χρηματοοικονομικές τεχνολογίες (fintech) και η τεχνολογία υγείας (healthtech). Αυτό που μας διαφοροποιεί είναι η πρακτική προσέγγιση.
Παρέχουμε λειτουργική καθοδήγηση, υποστήριξη εισόδου σε αγορές και πρόσβαση σε παγκόσμιο δίκτυο καινοτόμων και επενδυτών. Στην Κύπρο, αυτό συνέβαλε σε μια πολιτισμική αλλαγή γύρω από την καινοτομία. Συνδράμαμε στην οικοδόμηση μιας πιο δυναμικής επιχειρηματικής κουλτούρας, ενθαρρύναμε ξένες επενδύσεις και δημιουργήσαμε διαδρομές για την τοπική δεξαμενή ταλέντων να προσεγγίσει τις παγκόσμιες αγορές.
Στρατηγική μετασχηματισμού – Οι συγχωνεύσεις και εξαγορές αποτελούν πλέον βασική στρατηγική για πολλές εταιρείες. Πώς τις προσεγγίζει η Borghese Ventures;
Στη Borghese Ventures, οι συγχωνεύσεις και εξαγορές δεν είναι απλώς στρατηγική ανάπτυξης – είναι στρατηγική μετασχηματισμού. Αναζητούμε ευκαιρίες όπου μπορούμε να δημιουργήσουμε εκθετική αξία, συνδυάζοντας συμπληρωματικά πλεονεκτήματα. Είτε πρόκειται για εξαγορά τεχνολογικής εταιρείας με πρωτοποριακή πνευματική ιδιοκτησία είτε για συγχώνευση με στρατηγικό εταίρο, ο στόχος είναι πάντα η μακροπρόθεσμη συνέργεια, όχι το πρόσκαιρο όφελος. Εστιάζουμε σε τομείς όπου μπορούμε να προσφέρουμε όχι μόνο κεφάλαιο, αλλά και στρατηγική ηγεσία, καινοτομία και λειτουργική αριστεία. Και είμαστε ιδιαίτερα επιλεκτικοί – κάθε συμφωνία πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις βασικές μας αξίες και το όραμα για το μέλλον.
Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε στη δημιουργία μιας τεχνολογικά προσανατολισμένης εταιρείας στην Κύπρο;
Μία πρόκληση ήταν να ξεπεραστεί η αντίληψη ότι η Κύπρος είναι μόνο τουριστικός ή ναυτιλιακός προορισμός. Χρειάστηκε χρόνος για να αλλάξει αυτή η αφήγηση και να αποδείξουμε ότι διαθέτουμε ταλέντο, υποδομές και φιλοδοξία για να γίνουμε κόμβος καινοτομίας.
Χρειάστηκε επίσης συνεργασία με τις τοπικές ρυθμιστικές αρχές ώστε να διασφαλιστεί ένα προοδευτικό περιβάλλον για νέες τεχνολογίες. Όμως πάντα πίστευα ότι οι περιορισμοί είναι μεταμφιεσμένες ευκαιρίες. Μέσα από τη συνεργασία με πολιτικούς και τη δημιουργία πιλοτικών έργων, αλλάξαμε σταδιακά νοοτροπίες και προσελκύσαμε διεθνείς συνεργασίες.
Ιδρύσατε επίσης το Borghese Multi-Family Office στην Ιρλανδία. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Το Multi-Family Office αφορά την κληρονομιά – τόσο την οικονομική όσο και τη διαγενεακή. Συνεργαζόμαστε με άτομα και οικογένειες πολύ υψηλής καθαρής αξίας, βοηθώντας τους να διαχειριστούν, να προστατεύσουν και να αυξήσουν τον πλούτο τους διαχρονικά. Αλλά δεν έχει να κάνει μόνο με αριθμούς. Παρέχουμε συμβουλές σε θέματα όπως η διεθνής φορολογική στρατηγική, ο σχεδιασμός διαδοχής και ο φιλανθρωπικός αντίκτυπος.
Είναι εξαιρετικά προσωπική δουλειά και την προσεγγίζουμε με αίσθημα ευθύνης. Οι οικογένειες αυτές δεν είναι απλώς πελάτες· είναι συνεργάτες στη δημιουργία ενός μέλλοντος με νόημα.
Καταλαβαίνουμε ότι το Borghese Multi-Family Office υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με το Ινδικό Εμπορικό Επιμελητήριο. Τι μπορείτε να μας πείτε για αυτή την κίνηση;
Η Ινδία αντιπροσωπεύει ένα δυναμικό και εξελισσόμενο χώρο πλούτου και βλέπουμε τεράστιες προοπτικές εκεί. Τα family offices είναι σχετικά νέα έννοια στην Ινδία, αλλά η ζήτηση αυξάνεται ραγδαία, καθώς οι πρώτης γενιάς επιχειρηματίες και οι οικογενειακές επιχειρήσεις αναζητούν δομημένες λύσεις για τη διαχείριση του πλούτου και τον σχεδιασμό κληρονομιάς.
Πρόσφατα υπογράψαμε Μνημόνιο Συνεργασίας με το Ινδικό Εμπορικό Επιμελητήριο για συνεργασία σε τομείς όπως η ανταλλαγή γνώσεων, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες και οι επενδυτικές ευκαιρίες. Αυτή η σύμπραξη μας δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρουμε την τεχνογνωσία μας σε μια αγορά που είναι έτοιμη για προηγμένες υπηρεσίες family office, ενώ ταυτόχρονα αντλούμε έμπνευση από την επιχειρηματική κουλτούρα και τη δυναμική καινοτομίας της Ινδίας.
Ποια είναι η επόμενη περιοχή που στοχεύετε για επέκταση;
Η επόμενη γεωγραφική περιοχή στην οποία επικεντρωνόμαστε είναι τα μικρά νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού – ειδικότερα, τα Νησιά Σολομώντα. Αυτή τη στιγμή διεξάγουμε αρχικές μελέτες για στρατηγικά έργα στην περιοχή.
Πιστεύω ακράδαντα στις δυνατότητες των Νήσων Σολομώντα· προσφέρουν πλήθος ανεκμετάλλευτων ευκαιριών, κυρίως λόγω της μοναδικής γεωπολιτικής τους θέσης και της προοδευτικής επενδυτικής στρατηγικής της κυβέρνησης GNUT. Ως αναδυόμενη αγορά με τεράστια προοπτική, μας ενθουσιάζει η προοπτική να συμβάλουμε στην ανάπτυξή της, προωθώντας βιώσιμες και στρατηγικές επενδύσεις που ευθυγραμμίζονται τόσο με τις τοπικές προτεραιότητες όσο και με τις παγκόσμιες τάσεις.
Το όραμά μας είναι να συμβάλλουμε στην ανάδειξη των Νήσων Σολομώντα σε μελλοντικό οικονομικό κόμβο της περιοχής του Ειρηνικού.
Παγκόσμια οπτική
Εργάζεσαι σε πολλές ηπείρους. Πώς διατηρείς παγκόσμια οπτική ενώ παραμένεις προσγειωμένος στην Κύπρο;
Καλή ερώτηση. Πιστεύω ότι μια ισχυρή βάση στο σπίτι σου σού δίνει την ελευθερία να σκέφτεσαι παγκόσμια. Η Κύπρος είναι η άγκυρά μου, αλλά περνώ πολύ χρόνο στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Ασία και τις ΗΠΑ. Ακούω, μαθαίνω και μεταφέρω γνώσεις πίσω. Είναι μια αμφίδρομη διαδικασία. Ό,τι κάνουμε στην Κύπρο πρέπει να έχει παγκόσμια απήχηση, και ό,τι μαθαίνουμε από τον κόσμο πρέπει να εμπλουτίζει την Κύπρο. Αυτή η ισορροπία είναι η ουσία του ηγετικού μου στυλ.
Το Pundi X 365
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα εγχειρήματά σας είναι το Pundi X 365. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι κάνει;
Προσφέρουμε προηγμένες λύσεις που συνδυάζουν blockchain, τεχνητή νοημοσύνη και IoT σε βασικούς τομείς. Οι καινοτομίες μας περιλαμβάνουν πλατφόρμες για έξυπνη γεωργία, τεκμηρίωση με βάση το blockchain, εργαλεία ψηφιακής διακυβέρνησης, ψηφιοποίηση της ναυτιλίας, συστήματα πρόληψης δασικών πυρκαγιών και λύσεις υγειονομικής τεχνολογίας. Στόχος τους είναι η βελτιστοποίηση των λειτουργιών, η ενίσχυση της διαφάνειας και η προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού τόσο για επιχειρήσεις όσο και για κυβερνήσεις.
Πώς βλέπετε να εξελίσσεται ο τομέας του fintech την επόμενη πενταετία ή δεκαετία;
Πιστεύω ότι το fintech θα ενσωματωθεί τόσο βαθιά στην καθημερινότητά μας, που θα είναι σχεδόν αόρατο. Θα έχουμε απρόσκοπτες διασυνοριακές πληρωμές, πιστωτική αξιολόγηση με βάση την τεχνητή νοημοσύνη και έξυπνα συμβόλαια που αυτοματοποιούν τα πάντα – από την ασφάλιση μέχρι τη μισθοδοσία. Οι ρυθμιστικές αρχές θα γίνουν πιο συνεργατικές και προσαρμοστικές. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το fintech θα αποτελέσει εργαλείο ισότητας. Αυτό είναι το όραμα για το οποίο εργάζομαι.
Η Al Nuwair Global
Συνιδρύσατε επίσης την Al Nuwair Global στο Ομάν, η οποία ανέπτυξε το CardioCore-AI. Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από αυτό;
Πάντα πίστευα ότι η τεχνολογία πρέπει να υπηρετεί την ανθρωπότητα. Το CardioCore-AI είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πρόκειται για ένα διαγνωστικό εργαλείο καρδιολογίας με τεχνητή νοημοσύνη που βοηθά στην έγκαιρη και ακριβή ανίχνευση καρδιακών παθήσεων. Σε περιοχές όπου η πρόσβαση σε ειδικούς είναι περιορισμένη, αυτή η τεχνολογία μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα. Η Al Nuwair Global ιδρύθηκε με το όραμα να καταστήσει την προληπτική υγειονομική περίθαλψη πιο προσβάσιμη, ιδιαίτερα σε υποεξυπηρετούμενες περιοχές.
Πιστεύεις ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μεταμορφώσει παγκοσμίως τον τομέα της υγείας;
Απολύτως. Η τεχνητή νοημοσύνη ήδη αλλάζει τα δεδομένα στη διάγνωση, στον σχεδιασμό θεραπείας και στην παρακολούθηση των ασθενών. Η πραγματική ευκαιρία βρίσκεται στην εξατομίκευση – στην προσαρμογή της θεραπείας με βάση το γενετικό προφίλ, τη συμπεριφορά και το περιβάλλον του κάθε ατόμου. Δεν πρόκειται να αντικαταστήσουμε τους γιατρούς· πρόκειται να τους ενδυναμώσουμε. Οδεύουμε προς ένα μέλλον όπου η υγειονομική περίθαλψη θα είναι προληπτική και όχι αντιδραστική.
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τον ρόλο σας στην GCH | Hadjikyprianou & Associates LLC και πώς υποστηρίζετε ξένους επενδυτές στην Κύπρο;
Ως επικεφαλής Ξένων Επενδύσεων και Στρατηγικών Έργων στην GCH | Hadjikyprianou & Associates LLC, ηγούμαι του τομέα προσέλκυσης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων της εταιρείας, επικεντρωμένος στον εντοπισμό στρατηγικών συμφωνιών και στον σχεδιασμό προσαρμοσμένων επενδυτικών δομών για πελάτες που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο.
Ο ρόλος μου περιλαμβάνει την αναγνώριση και διευκόλυνση ευκαιριών υψηλού αντίκτυπου σε διάφορους τομείς, ενώ συνεργάζομαι με τη νομική ομάδα για την υποστήριξη πλούσιων ιδιωτών και family offices, σε θέματα διαδοχής και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού κληρονομιάς.
Hope for children
Πρόσφατα αναλάβατε μια πολύ σημαντική θέση στο Hope for Children. Πείτε μας περισσότερα.
Είναι τεράστια τιμή για μένα να υπηρετώ ως επίτιμο μέλος στο Hope for Children. Είναι ένας οργανισμός αφιερωμένος στην προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών και στην προώθηση της ευημερίας τους, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και διεθνώς. Δουλεύουμε πάνω σε πρωτοβουλίες που αφορούν την παιδική προστασία, την εκπαίδευση και την καταπολέμηση της παιδικής κακοποίησης.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η επένδυση στα παιδιά είναι η πιο ισχυρή επένδυση στο μέλλον μας. Το Hope for Children ενσαρκώνει αυτή τη δέσμευση και είναι προνόμιο να συμβάλλω στην αποστολή του.
Σε ένα τόσο πολυσχιδές έργο, τι σας εμπνέει περισσότερο;
Με εμπνέει η δυνατότητα να ενδυναμώνω ανθρώπους – να τους βοηθώ να βλέπουν ένα ευρύτερο πεδίο δυνατοτήτων και να υλοποιούν το όραμά τους. Κάθε έργο, κάθε πρωτοβουλία, κάθε συνεργασία έχει έναν κοινό παρονομαστή: να κάνουμε τη διαφορά. Είτε πρόκειται για τεχνολογία αιχμής είτε για κοινωνική καινοτομία, η ουσία είναι η πρόοδος με σκοπό.
Το μέλλον δεν είναι κάτι που προβλέπουμε – είναι κάτι που χτίζουμε, βήμα προς βήμα, με ηθική, τόλμη και όραμα.
Τα βραβεία δεν είναι ο στόχος
Έχετε λάβει αρκετά βραβεία υψηλού κύρους. Ποια ξεχωρίζετε περισσότερο;
Κάθε διάκριση είναι τιμή, αλλά μερικά βραβεία έχουν ιδιαίτερη σημασία για μένα. Το Βραβείο Νέου Επιχειρηματία της Κύπρου το 2019 ήταν πολύ ξεχωριστό γιατί ήταν αναγνώριση από την ίδια μου τη χώρα. Πιο πρόσφατα, έλαβα το Global Excellence in Leadership Award για την Ενίσχυση των Επενδύσεων και των Συγχωνεύσεων & Εξαγορών στο Ανάκτορο του Ουεστμίνστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο – ήταν μια εμπειρία ταπεινότητας. Το να ονομάζομαι Επίτιμο Μέλος της Academia Nacional de Historia y Geografía στο Μεξικό, σε συνεργασία με το Universidad Nacional Autónoma de México, ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό – ειδικά επειδή ήμουν ο πρώτος Κύπριος που έλαβε αυτή τη διάκριση. Όμως, για να είμαι ειλικρινής, τα βραβεία δεν είναι ο στόχος – είναι αντανάκλαση συλλογικής προσπάθειας και σκοπού.
Hope For Children
Ας μιλήσουμε για την ανθρωπιστική σου δράση. Ίδρυσες το “Hope For Children” CRC Policy Center – έχει τεράστιο αντίκτυπο στην Κύπρο. Τι σε ενέπνευσε;
Πάντα πίστευα ότι η προστασία των παιδιών είναι η πιο ιερή ευθύνη που έχουμε. Ίδρυσα το “Hope For Children” CRC Policy Center για να δημιουργήσουμε συστήματα φροντίδας που θέτουν τα παιδιά στο επίκεντρο – ιδίως εκείνα που είναι ευάλωτα ή σε κίνδυνο. Αυτό που ξεκίνησε το 2008 σε ένα μικρό γραφείο στη Λευκωσία, εξελίχθηκε σε έναν κορυφαίο ανθρωπιστικό οργανισμό στον τομέα της παιδικής προστασίας, με περισσότερα από 100 άτομα προσωπικό, παρουσία σε όλη την Κύπρο και διεθνή εκπροσώπηση.
Σήμερα, σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία, υλοποιούμε προγράμματα όπως το Εθνικό Πρόγραμμα Αναδοχής, το Σπίτι του Παιδιού για την υποστήριξη θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και καταφύγια για ασυνόδευτα παιδιά. Λειτουργούμε επίσης 24ωρες γραμμές βοήθειας, υλοποιούμε εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία, παρέχουμε υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και πολλές άλλες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους.
Αυτές δεν είναι απλώς υπηρεσίες – είναι σωσίβιες λέμβοι. Μέσα από αυτό το έργο, ενισχύουμε το εθνικό πλαίσιο προστασίας των παιδιών και διασφαλίζουμε ότι κάθε παιδί έχει την ευκαιρία για ένα καλύτερο μέλλον.
Έχετε επεκτείνει το “Hope For Children” και εκτός Κύπρου, σωστά;
Ναι, έχουμε επεκταθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε έξι ακόμη χώρες και συνεργαζόμαστε με διεθνείς εταίρους σε ζητήματα δικαιωμάτων του παιδιού και κοινωνικής πολιτικής. Η αποστολή μας ήταν πάντα παγκόσμια. Όλα τα παιδιά αξίζουν να μεγαλώνουν με ασφάλεια, εκπαίδευση και ενδυνάμωση. Είτε πρόκειται για προώθηση πολιτικής αλλαγής είτε για παροχή υποστήριξης στο πεδίο, θέλουμε να είμαστε μέρος της λύσης.
Η διπλωματική δράση
Κατέχεις επίσης πολλές διπλωματικές θέσεις – Επίτιμος Πρόξενος της Τόνγκα, Ταμίας του Κυπρο-Αυστραλιανού Επιχειρηματικού Συνδέσμου και Ειδικός Απεσταλμένος του Αγίου Χριστόφορου και Νέβις. Πώς συνδυάζονται αυτοί οι ρόλοι με το επιχειρηματικό σου όραμα;
Η επιχειρηματικότητα και η διπλωματία είναι πιο συνδεδεμένες απ’ όσο νομίζουν πολλοί. Και οι δύο απαιτούν οικοδόμηση σχέσεων, εμπιστοσύνη και μακροπρόθεσμο όραμα. Ως Επίτιμος Πρόξενος του Βασιλείου της Τόνγκα, βοηθώ στην ενίσχυση των πολιτιστικών και οικονομικών δεσμών μεταξύ των χωρών μας.
Ο ρόλος μου ως Ειδικός Απεσταλμένος για Ξένες Άμεσες Επενδύσεις για τον Άγιο Χριστόφορο και Νέβις αφορά την προσέλκυση στρατηγικών συνεργασιών και κεφαλαίων. Μέσω του Κυπρο-Αυστραλιανού Επιχειρηματικού Συνδέσμου, προωθούμε διμερείς εμπορικές σχέσεις. Όλοι αυτοί οι ρόλοι μου επιτρέπουν να δημιουργώ γέφυρες – οικονομικές, πολιτιστικές και διπλωματικές.
Η σύνδεση με τη φύση
Συχνά στις συνεντεύξεις σας μιλάτε με βαθιά εκτίμηση για τη φύση, ιδιαίτερα για τα βουνά και τα καταπράσινα τοπία. Εργάζεστε αυτή την περίοδο σε κάποιο προσωπικό ή επαγγελματικό έργο που αντικατοπτρίζει αυτό το πάθος;
Έχω ξεκινήσει ένα έργο στην εντυπωσιακή Κοιλάδα Σολέας, που βρίσκεται στις ορεινές περιοχές της Κύπρου – μια περιοχή που πιστεύω ότι διαθέτει τεράστια προοπτική ανάπτυξης. Η πρωτοβουλία ονομάζεται Aidoni Estates και η πρώτη φάση της ανάπτυξης πλησιάζει στην ολοκλήρωσή της. Στόχος είναι η δημιουργία μιας φιλικής προς το περιβάλλον, αποκλειστικής εμπειρίας διαβίωσης που συνδέεται βαθιά με τη φύση.
Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η αρχική φάση, σχεδιάζουμε να επεκταθούμε και σε άλλες περιοχές της κοιλάδας. Όμως αυτό το έργο δεν αφορά μόνο τα ακίνητα· πρόκειται για έναν επαναπροσδιορισμό της τουριστικής ταυτότητας της Κύπρου. Το Aidoni Estates έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει έναν βιωματικό και βιώσιμο τουρισμό, που αναδεικνύει τη μοναδική φυσική ομορφιά των ορεινών περιοχών μας. Εξίσου σημαντικό είναι ότι εργαζόμαστε για την ένταξη και ενδυνάμωση του τοπικού πληθυσμού, ώστε να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη και επιτυχία του έργου.
Η φιλοσοφία του αντίκτυπου
Ο αντίκτυπός σας εκτείνεται σε πολλές ηπείρους. Τι ενώνει όλες αυτές τις προσπάθειες κάτω από μία φιλοσοφία;
Ό,τι κάνω – είτε είναι επιχειρηματικό, είτε φιλανθρωπικό, είτε διπλωματικό – βασίζεται στην πεποίθηση ότι η ηγεσία πρέπει να υπηρετεί τους ανθρώπους. Η επιτυχία δεν έχει σημασία αν δεν αναβαθμίζει και άλλους. Είτε δομώ μια πολυεθνική επένδυση είτε χρηματοδοτώ ένα πρόγραμμα προστασίας παιδιών, ο στόχος μου είναι πάντα ο ίδιος: να δημιουργήσω αντίκτυπο που διαρκεί.
Έχετε υπάρξει ιδρυτής και ηγέτης σε πολλαπλά εγχειρήματα. Υπήρξε ποτέ περίπτωση να βρεθείτε από την άλλη πλευρά – να περάσετε από συνέντευξη για μια θέση;
Ναι, κατά κάποιο τρόπο – αν και όχι σε μια τυπική συνέντευξη εργασίας. Κάποτε πρότεινα έναν ρόλο για τον εαυτό μου στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρουσιάζοντας πώς θα μπορούσα να συμβάλω στρατηγικά σε εθνικό επίπεδο. Αυτό οδήγησε σε μια προσωπική συνάντηση με τον Πρόεδρο. Ήταν μια μοναδική εμπειρία, αρκετά διαφορετική από τον κόσμο των επιχειρήσεων.
Ωστόσο, καθώς η διαδικασία λήψης αποφάσεων άρχισε να παρατείνεται, τελικά αποφάσισα να αποσύρω την πρότασή μου. Ήταν μια εμπειρία που μου έδωσε βαθύτερη κατανόηση των πολύπλοκων πτυχών της δημόσιας υπηρεσίας.
Η Κύπρος έχει περάσει πολλές αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες. Πώς βλέπετε το μέλλον της χώρας;
Η Κύπρος έχει μοναδική θέση για να πρωτοπορήσει. Διαθέτουμε τις υποδομές, το ταλέντο και τη γεωπολιτική τοποθεσία για να εξελιχθούμε σε κόμβο ψηφιακής καινοτομίας, βιώσιμων χρηματοδοτήσεων και κοινωνικής ανάπτυξης. Χρειαζόμαστε όμως ένα κοινό όραμα που να περιλαμβάνει τόσο την οικονομική πρόοδο όσο και την ευημερία των ανθρώπων. Αν μπορέσουμε να ενώσουμε αυτά τα στοιχεία, η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για άλλα κράτη.
Τι συμβουλή θα δίνατε σε νέους επιχειρηματίες, ιδιαίτερα σε μικρές χώρες ή αναδυόμενες αγορές;
Να ονειρεύεστε μεγάλα πράγματα, αλλά να ξεκινάτε από εκεί που είστε. Μην φοβάστε τα σύνορα – ούτε τα φυσικά ούτε τα νοητικά. Χτίστε με σκοπό, όχι μόνο για το κέρδος. Περιβάλλετε τον εαυτό σας με ανθρώπους που σας προκαλούν, σας εμπνέουν και σας κρατούν προσγειωμένους. Και πάνω απ’ όλα, να θυμάστε ότι η κληρονομιά σας δεν είναι αυτό που θα πάρετε, αλλά αυτό που θα προσφέρετε.
Τέλος, όταν όλα τελειώσουν, πώς θα θέλατε να σας θυμούνται;
Θα ήθελα να με θυμούνται ως κάποιον που έκανε τη διαφορά – που χρησιμοποίησε τη φωνή του, τους πόρους και την επιρροή του για να χτίσει έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά. Αυτό μόνο. Οι επιχειρήσεις ξεθωριάζουν, οι τίτλοι ξεθωριάζουν. Ο αντίκτυπος – αυτός μένει.
