Η επιχειρηματική εκπαίδευση που καλλιεργεί δεξιότητες ζωής και διεθνή προοπτική
Το Junior Achievement Cyprus (JA Cyprus) επενδύει στη διαμόρφωση των δεξιοτήτων που απαιτεί η σύγχρονη διεθνής οικονομία, προσφέροντας στους μαθητές εμπειρίες επιχειρηματικότητας, οικονομικού γραμματισμού και καινοτομίας. Με βιωματικές δράσεις, διεθνείς συνεργασίες και συμμετοχή σε πανευρωπαϊκά δίκτυα, ο οργανισμός ενισχύει την εξωστρέφεια της κυπριακής μαθητικής κοινότητας και προετοιμάζει τους νέους για έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς όπως αναφέρει σε συνέντευξη της στον «Φ», η κα Αντιγόνη Κομωδίκη Γενική Διευθύντρια του Junior Achievement Cyprus.
Κυρία Κωμοδίκη, ποια είναι η αποστολή και το όραμα του Junior Achievement Cyprus (JA Cyprus) και πώς αυτά καθοδηγούν το έργο του οργανισμού;
Η αποστολή του Junior Achievement Cyprus είναι να εμπνέει και να προετοιμάζει τους νέους ώστε να μπορούν να πετύχουν στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία. Το όραμά μας είναι ένας κόσμος όπου όλοι οι νέοι και οι νέες διαθέτουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τη νοοτροπία για να χτίζουν ένα καλύτερο μέλλον τόσο για τους ίδιους όσο και για την κοινωνία. Αυτή η αποστολή και το όραμα καθοδηγούν κάθε μας δράση και πρόγραμμα, τα οποία επικεντρώνονται στη βιωματική μάθηση, την επιχειρηματικότητα, την οικονομική παιδεία και την ετοιμότητα για εργασία. Μέσα από αυτά, δίνουμε στα παιδιά και στη νεολαία τα απαραίτητα εφόδια για να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, κριτική σκέψη και ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντός τους.
Ποια είναι τα κύρια εκπαιδευτικά προγράμματα που υλοποιεί ο JA Cyprus και ποια είναι η επίδρασή τους στους μαθητές και στην κυπριακή κοινωνία;
Ο JA Cyprus υλοποιεί μια σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, από το Δημοτικό μέχρι την Τριτοβάθμια, με βασικούς άξονες την επιχειρηματικότητα, την οικονομική παιδεία και την ετοιμότητα για την αγορά εργασίας. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν προγράμματα όπως το «Η Κοινότητά μας», το «Ξοδεύοντας Έξυπνα», το «Sci-Tech», το «MindREset», το «Μαθητική Επιχείρηση», καθώς και πανεπιστημιακά προγράμματα όπως το StartUp.
Το πιο αναγνωρισμένο πρόγραμμα είναι το «Μαθητική Επιχείρηση» (Company Programme), το οποίο έχει αναδειχθεί διεθνώς ως βέλτιστη πρακτική για την εκμάθηση της επιχειρηματικότητας. Μέσα από αυτό, οι μαθητές και οι μαθήτριες δημιουργούν και λειτουργούν τη δική τους επιχείρηση σε πραγματικές συνθήκες αγοράς, αποκτώντας ουσιαστική εμπειρία, αυτοπεποίθηση και επιχειρηματική νοοτροπία.
Η επίδρασή των προγραμμάτων μας στους μαθητές και μαθήτριες είναι πολυεπίπεδη, καθώς ενισχύουν τη δημιουργικότητα, την κριτική σκέψη, τη συνεργασία και την αυτοπεποίθηση, ενώ παράλληλα τους δίνουν πρακτικές γνώσεις ζωής. Σε επίπεδο κοινωνίας, τα προγράμματα συμβάλλουν στη διαμόρφωση πιο ενεργών, ενσυνείδητων, υπεύθυνων και οικονομικά συνειδητοποιημένων πολιτών, ενισχύοντας μακροπρόθεσμα την καινοτομία και την επιχειρηματική κουλτούρα στην Κύπρο. Μέσα από τα προγράμματα τα παιδιά αποκτούν αντίληψη της κοινωνίας και της οικονομίας. Πώς αλληλεπιδρούν κυβέρνηση και ιδιωτικός τομέας και ποια είναι η θέση του κάθε πολίτη στην κοινωνία;
Πόσα σχολεία συμμετέχουν στα προγράμματά σας και πώς εμπλέκονται οι εκπαιδευτικοί σε αυτά;
Κάθε χρόνο στα προγράμματα του JA Κύπρου συμμετέχουν δεκάδες δημόσια και ιδιωτικά σχολεία από όλες τις επαρχίες της Κύπρου, με τη συμμετοχή περισσότερων από 7000 μαθητών και μαθητριών. Οι εκπαιδευτικοί διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, καθώς είναι οι συνδετικοί κρίκοι μεταξύ του οργανισμού και των μαθητών μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Υποστηρίζουν την υλοποίηση των προγραμμάτων, ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των μαθητών/τριων και συνεργάζονται στενά με τους μέντορες από τον επιχειρηματικό κόσμο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη βιωματική μαθησιακή εμπειρία. Στα πλείστα των προγραμμάτων μας, επιμορφώνονται και οι ίδιοι για να είναι σε θέση να τα υλοποιήσουν, αλλά όπως μας μεταφέρουν μαζί με τα παιδιά μαθαίνουν και αυτοί.
Πώς χρηματοδοτείται ο JA Cyprus και ποιες είναι οι συνεργασίες του οργανισμού με φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα;
Ο JA Κύπρου χρηματοδοτείται κυρίως μέσα από χορηγίες και συνεργασίες με οργανισμούς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, οι οποίοι στηρίζουν ουσιαστικά την υλοποίηση και τη διεύρυνση των εκπαιδευτικών μας προγραμμάτων. Στρατηγικοί συνεργάτες του οργανισμού είναι η Lidl και η PwC. Εταίροι είναι η MetLife, ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου και το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, ενώ Υποστηρικτές του έργου μας αποτελούν, μεταξύ άλλων, η ExxonMobil, το British High Commission, ο Οργανισμός Νεολαίας, η Amdocs, η Coca-Cola HBC Κύπρου και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας. Τα προγράμματά μας υλοποιούνται σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία με την έγκριση και τη στήριξη του Υπουργείου Παιδείας. Επιπρόσθετα, ο οργανισμός υλοποιεί και ευρωπαϊκά προγράμματα, τα οποία ενισχύουν τη διεθνή συνεργασία, τη νεανική καινοτομία και την ανταλλαγή καλών πρακτικών στον τομέα της επιχειρηματικής εκπαίδευσης.
Πώς συμμετέχει ο JA Cyprus σε ευρωπαϊκά ή διεθνή δίκτυα και πώς ενισχύεται ο οργανισμός από αυτές τις συνεργασίες;
Ο JA Cyprus αποτελεί ενεργό μέλος του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικτύου του JA Europe, γεγονός που του δίνει πρόσβαση σε σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές, καινοτόμα προγράμματα, διεθνείς διαγωνισμούς και ευκαιρίες συνεργασίας με οργανισμούς από όλη την Ευρώπη. Μέσα από αυτές τις συνεργασίες, ο οργανισμός ενισχύει συνεχώς την ποιότητα των προγραμμάτων του, αξιοποιεί ευρωπαϊκή τεχνογνωσία και δίνει στους μαθητές και στις μαθήτριες τη δυνατότητα να αποκτούν διεθνείς εμπειρίες και εξωστρέφεια.
Ιδιαίτερη τιμή για την Κύπρο αποτελεί το γεγονός ότι πρόσφατα έχω εκλεγεί στη θέση της Προέδρου του Εκτελεστικού Συμβουλίου του JA Europe, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη φωνή και τη θέση της Κύπρου μας στον ευρωπαϊκό χάρτη της επιχειρηματικής εκπαίδευσης. Πρώτη φορά η Κύπρος, μαζί με την Πορτογαλία και την Αλβανία που έχουν εκλεγεί στις δύο θέσεις των αντιπροέδρων, θα καθορίσει τη στρατηγική του οργανισμού και των εκτελεστικών διευθυντών και διευθυντριών με προτεραιότητες όπως η ενίσχυση της ποιότητας των παρεχόμενων προγραμμάτων, η ενδυνάμωση και κινητοποίηση των εκπαιδευτικών και ο εμπλουτισμός των κοινών δράσεων μεταξύ των χωρών του δικτύου. Έχουμε δύο χρόνια μπροστά μας να υλοποιήσουμε ως ΔΣ ό,τι έχουμε ανακοινώσει ως σημαντικές προτεραιότητες.
Μπορείτε να μοιραστείτε κάποιο παράδειγμα επιτυχίας ή μια ιστορία ενός νέου ή μίας νέας που ξεχώρισε;
Ο JA Κύπρου έχει να επιδείξει πολλά παραδείγματα επιτυχιών και διεθνών διακρίσεων που ξεχώρισαν μέσα από τα προγράμματα του. Ανάμεσα στις πιο πρόσφατες επιτυχίες συγκαταλέγεται η διάκριση των αποφοίτων μας, Χριστόφορου Μαλέκου και Μάρως Μανώλη, όπου κατέκτησαν το χάλκινο μετάλλιο στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό Euroskills 2025, στη δεξιότητα «Επιχειρηματικότητα και Επιχειρηματική Ανάπτυξη». Οι Αλεξάνδρα Δημητριάδου, Μάριος Παφίτης και Αθηνά Γρηγορίου έχουν δημιουργήσει την εταιρεία Mammocheck, για πρόληψη του καρκίνου του μαστού και αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο στάδιο έρευνας αφού έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Παράλληλα, η μαθητική επιχείρηση Peellastic από το Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λάρνακας κατέκτησε τη 2η θέση στην κατηγορία της Καινοτομίας στον Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό του JA Europe GEN-E 2025, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Το 2020 κατακτήσαμε την 1η θέση στον Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό GEN-E 2020 στην κατηγορία των Πανεπιστημίων με την ομάδα AID4ALL. Και πρόσφατα, πριν δύο μήνες, κατακτήσαμε την 1η θέση στην Ευρώπη στο πρόγραμμα Girls Go Circular, με τα κορίτσια μας Aanvi Tandon και Sophia Cagnetti να προτείνουν μία λύση κυβερνοασφάλειας.
Ωστόσο, για εμάς η μεγαλύτερη επιτυχία δεν είναι οι διακρίσεις και τα βραβεία, αλλά κυρίως οι εμπειρίες ζωής που αποκομίζουν οι μαθητές και οι μαθήτριές μας μέσα από τα προγράμματα. Πρόκειται για εμπειρίες ανεκτίμητες και συχνά μεταμορφωτικές, καθώς τα παιδιά ανακαλύπτουν πτυχές του εαυτού τους που δεν γνώριζαν. Πολύ συχνά οι εκπαιδευτικοί μοιράζονται μαζί μας ιστορίες για μαθητές/τριες που, κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων, άλλαξαν στάση, απέκτησαν ενδιαφέρον, βρήκαν τη φωνή τους και ενίσχυσαν την αυτοπεποίθησή τους. Μαθητές που ήταν πιο αδιάφοροι ενεργοποιήθηκαν, ενώ πιο κλειστοί και εσωστρεφείς νέοι απέκτησαν λόγο, ρόλο και συμμετοχή μέσα στην τάξη και στην ομάδα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια του Junior Achievement Cyprus (JA Cyprus) και ποιες προκλήσεις βλέπετε στην περαιτέρω ανάπτυξη του οργανισμού;
Τα μελλοντικά σχέδια του JA Cyprus επικεντρώνονται στην περαιτέρω επέκταση των προγραμμάτων του σε περισσότερα σχολεία και σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου, ώστε ακόμη περισσότεροι μαθητές και μαθήτριες να αποκτούν πρόσβαση σε ποιοτική επιχειρηματική και χρηματοοικονομική εκπαίδευση. Παράλληλα, στόχος είναι ο εμπλουτισμός των υφιστάμενων προγραμμάτων με νέες θεματικές που αφορούν τη βιωσιμότητα, την καινοτομία, την ψηφιακή επιχειρηματικότητα και τις δεξιότητες αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και η ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας του οργανισμού μέσα από ευρωπαϊκές συνεργασίες.
Οι βασικότερες προκλήσεις σχετίζονται με τη βιώσιμη χρηματοδότηση, την ανάγκη για ακόμα μεγαλύτερη θεσμική ενσωμάτωση της επιχειρηματικής εκπαίδευσης στο σχολικό πρόγραμμα και τη συνεχή εξεύρεση εθελοντών-μεντόρων. Παρά τις προκλήσεις, ο οργανισμός συνεχίζει δυναμικά, με όραμα να προσφέρει ίσες ευκαιρίες μάθησης και ανάπτυξης σε όλα τα παιδιά και τους νέους και τις νέες της Κύπρου.
