Παρά τις προειδοποιήσεις για «πληθυσμιακή κατάρρευση» στην Ευρώπη λόγω της υπογεννητικότητας, εντούτοις η εικόνα είναι αρκετά πιο αισιόδοξη. Αυτό φαίνεται σε νέα έκθεση της Eurostat σε σχέση και με το δημογραφικό. Μεταξύ άλλων σημειώνεται πως από το 2023 έως και το 2024, ο πληθυσμός στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 0,4% ή κατά 1,6 εκατομμύρια ανθρώπους στα 449,2 εκατομμύρια του πληθυσμού της.
Η Κύπρος βρίσκεται στην τετράδα των χωρών που κατέγραψαν τη μεγαλύτερα ποσοστιαία πληθυσμιακή αύξηση.
O πληθυσμός της ΕΕ αυξήθηκε κατά 16,4 εκατ. άτομα σε βάθος 20ετίας – πηγή Eurostat
Αύξηση πληθυσμού, χάρη στους μετανάστες
Η αύξηση του πληθυσμού αποδίδεται κυρίως στις αυξημένες μεταναστευτικές ροές, από την πανδημία και μετά, και την είσοδο εκτοπισμένων προσφύγων από την Ουκρανία, ως συνέπεια του συνεχιζόμενου πολέμου.
Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη εντύπωση στην έρευνα της Eurostat για το δημογραφικό, είναι οι μεγάλες αποκλίσεις αλλά και οι αντίθετες τάσεις απο χώρα σε χώρα.
Ποιες χώρες μεγάλωσαν και ποιες μίκρυναν
Από τις 27 χώρες της ΕΕ, μεταξύ 2004-2024, οι 19 κατέγραψαν αύξηση του πληθυσμού τους και οι οκτώ μείωση. Η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες που αναπτύχθηκαν πληθυσμιακά.
Οι χώρες με τη μεγαλύτερη σχετική πληθυσμιακή συρρίκνωση σε βάθος δεκαετίας ήταν η Λετονία (−18 %), η Βουλγαρία (−17 %), η Λιθουανία (−15 %) και η Ρουμανία (−11 %).
Σε απόλυτα μεγέθη οι μεγαλύτερες απώλειες πληθυσμού παρατηρήθηκαν στη Ρουμανία (−2,5 εκατομμύρια), την Πολωνία (−1,6 εκατομμύρια) και τη Βουλγαρία (−1,3 εκατομμύρια).
Η Ελλάδα βρίσκεται κάπου στη μέση, τόσο σε σχετικά όσο και σε απόλυτα μεγέθη. Ο πληθυσμός της μειώθηκε λίγο κάτω από 5%, σχεδόν κατά 540.000 άτομα.
Στον αντίποδα, κάποιες από τις μικρότερες χώρες της ΕΕ αύξησαν σημαντικά τον πληθυσμό τους. Οι μεγαλύτερες σχετικές αυξήσεις καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (48 %), ακολουθούμενο από τη Μάλτα (41 %), την Ιρλανδία (33 %) και την Κύπρο (29 %).
Σε απόλυτα μεγέθη οι μεγαλύτερες αυξήσεις πληθυσμού καταγράφηκαν στη Γαλλία και την Ισπανία, οι οποίες «μεγάλωσαν» κατά 6,1 εκατομμύρια κατοίκους αμφότερες.
Πυκνότητα πληθυσμού – άτομα / km2 – Πηγή: Εurostat
Πυκνοκατοικημένες και αραιοκατοικημένες χώρες
Στην Κεντρική Ευρώπη στριμώχνονται, στις Σκανδιναβικές χώρες… ψάχνουν ο ένας τον άλλο με το κυάλι. Η πιο αραιοκατοικημένη χώρα είναι η Φινλανδία, με μόλις 18 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και ακολουθεί η Σουηδία με 26 άτομα ανά km²).
H υψηλότερη πυκνότητα πληθυσμού παρατηρείται στην Μάλτα, με 1.766 άτομα ανά km². Ακολουθούν, με απόσταση, η Ολλανδία και το Βέλγιο, με 526 και 387 άτομα αντίστοιχα, ανά km².
Η γενική τάση που επικρατεί είναι η πύκνωση του πληθυσμού, έστω και με χαμηλούς ρυθμούς. Η πυκνότητα του πληθυσμού στην ΕΕ αυξήθηκε από 105 άτομα ανά km² το 2003 σε 109 το 2023.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, σημειώθηκε αύξηση της πυκνότητας σε 19 χώρες της ΕΕ, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στη Μάλτα (από 1.263 σε 1.766 άτομα ανά km²) και το Λουξεμβούργο (από 175 σε 258). Η Ρουμανία (95 σε 81) και η Βουλγαρία (70 σε 59) παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μειώσεις.
Η Ελλάδα ανήκει στις σχετικά αραιοκατοικημένες χώρες, με 80 άτομα ανά km², από 83 το 2003. Το πιο ανησυχητικό όμως και στη χώρα μας είναι η ανισοκατανομή του πληθυσμού και η ερήμωση της υπαίθρου.
Χώρες γερόντων
Την περίοδο 2004-20024 το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω αυξήθηκε σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε επίπεδο ΕΕ, αυξήθηκε κατά 2,3 %, από 3,8 % σε 6,1 %.
Η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στο ρυθμό αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων ως προς το σύνολο του πληθυσμού – κατά 3,2% ποσοστιαίες μονάδες. Πριν 20 χρόνια οι άνω των 80 ήταν το 3,8% του πληθυσμού και τώρα είναι 7%.
Η 80άρηδες αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς στη Λετονία (από 2,9% του πληθυσμού σε 6,1%) και στην Πορτογαλία, από 3,8% σε 7%.
Οι χαμηλότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη Σουηδία (+0,5 ποσοστιαίες μονάδες, από 5,3 % σε 5,8 %).
Κατά την ίδια περίοδο, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω αυξήθηκε επίσης σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε επίπεδο ΕΕ, η αύξηση ανήλθε στις 5,2 ποσοστιαίες μονάδες., από 16,4% σε 21,6%.
O πληθυσμός κάτω των 15 ετών μειώνεται σταθερά στην ΕΕ – πηγή: Eurostat
Λιγότερα παιδιά
Σε μια εικοσαετία το ποσοστό των ατόμων ηλικίας κάτω των 15 ετών μειώθηκε στην ΕΕ κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες, από 16,2% σε 14,6%.
Μείωση παρατηρήθηκε σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, με τις μεγαλύτερες μειώσεις στη Μάλτα (−5,9 ποσοστιαίες μονάδες) και την Κύπρο (−5,1 ποσοστιαίες μονάδες).
Αύξηση καταγράφηκε μόνο στην Τσεχία (+0,6 π.μ.), την Εσθονία και τη Λετονία (και στις δύο +0,2 π.μ.), τη Σλοβενία και τη Βουλγαρία (και στις δύο +0,1 π.μ.).
Την 1η Ιανουαρίου 2024, το ποσοστό των παιδιών και των εφήβων ήταν υψηλότερο στην Ιρλανδία (18,9 %) και χαμηλότερο στην Ιταλία (12,2 %).
Στην Ελλάδα τα παιδιά μέχρι 15 είναι το 13,6% του πληθυσμού, έναντι 15,3% πριν 20 χρόνια.
Ποια είναι πιο γερασμένη χώρα
Οι αλλαγές στο δημογραφικό και η πληθυσμιακή γήρανση αποτυπώνονται και στην αύξηση του ηλικιακού μέσου όρου του πληθυσμού.
Σε όλη την ΕΕ ο ηλικιακός μέσος όρος αυξήθηκε κατά 5,4 έτη, από 39,3 έτη το 2004 σε 44,7 έτη το 2024.
Η Ελλάδα είναι η τρίτη πιο «γερασμένη» χώρα της ΕΕ, με μέσο όρο ηλικίας των κατοίκων της τα 46,9 έτη. Στη δεύτερη θέση ισοβαθμούν η Βουλγαρία και η Πολωνία (47,1 έτη). Η πιο γερασμένη χώρα είναι η Ιταλια με 48,7 έτη.
Αντίθετα, οι πιο «νεανικές» χώρες είναι η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Κύπρος, με τη μέση ηλικία του πληθυσμού να κυμαίνεται από 39,4 ως 40,6 έτη.
in.gr
