Απρόβλεπτη τροπή λαμβάνουν οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, καθώς η κυβέρνηση του Προέδρου Τραμπ φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο παροχής χρηματοδότησης ύψους έως και 30 δισ. δολαρίων προς το Ιράν, με σκοπό την ανάπτυξη ενός πυρηνικού προγράμματος αποκλειστικά ειρηνικής χρήσης και χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN, το σχέδιο αυτό σηματοδοτεί σαφή μεταστροφή στην αμερικανική στρατηγική έναντι της Τεχεράνης. Η αλλαγή στάσης έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά από τις στρατιωτικές επιθέσεις που εξαπέλυσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, γεγονός που είχε ανεβάσει κατακόρυφα την ένταση στην περιοχή.
Σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο CNN, πρόκειται για μια προσπάθεια επαναφοράς του Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με συντονισμό μεταξύ της Ουάσιγκτον και εταίρων από τον Περσικό Κόλπο. Στο επίκεντρο των επαφών βρίσκεται ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος είχε πολύωρη μυστική συνάντηση στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή με Άραβες συμμάχους.
Επενδύσεις, χαλάρωση κυρώσεων και «μηδενικό εμπλουτισμό»
Το σχέδιο περιλαμβάνει:
-Επενδύσεις 20-30 δισ. δολαρίων για την κατασκευή ειρηνικού πυρηνικού σταθμού στο Ιράν, χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου.
-Χρηματοδότηση κυρίως από χώρες του Κόλπου (όχι από τις ΗΠΑ).
-Πιθανή χαλάρωση κυρώσεων και απελευθέρωση 6 δισ. δολαρίων ιρανικών κεφαλαίων που βρίσκονται “παγωμένα” σε ξένες τράπεζες.
Το βασικό αδιαπραγμάτευτο σημείο για την Ουάσιγκτον είναι σαφές: Κανένας εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν, ακόμα και για ειρηνικούς σκοπούς. Η Τεχεράνη μέχρι σήμερα απορρίπτει αυτή τη θέση, θεωρώντας την παραβίαση κυριαρχικού δικαιώματος.
Σχέδιο ανακατασκευής της εγκατάστασης στο Φορντό
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες -και μέχρι σήμερα άγνωστες- προτάσεις, είναι η χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους για την ανακατασκευή της εγκατάστασης του Φορντό, που επλήγη από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς το περασμένο Σαββατοκύριακο. Η ιδέα είναι η αντικατάστασή της με μια ειρηνική, μη εμπλουτισμένη μονάδα.
Ο καθοριστικός ρόλος του Κατάρ
Οι συνομιλίες συνεχίζονται παρασκηνιακά με τη μεσολάβηση του Κατάρ, το οποίος φέρεται να έπαιξε ρόλο-κλειδί και στη διαμεσολάβηση της εύθραυστης εκεχειρίας μεταξύ Ιράν και Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα.
Αν και ο πρόεδρος Τραμπ δημόσια υποβάθμισε τη σημασία μιας συμφωνίας λέγοντας «δεν με νοιάζει αν υπάρξει ή όχι συμφωνία», κυβερνητικοί αξιωματούχοι παραδέχονται ότι το παρασκήνιο είναι πυρετώδες, με πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας να βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ο Ρούμπιο ζητάει απευθείας διαπραγματεύσεις με το Ιράν
Ο υπουργός Εξωτερικών και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον επιθυμεί άμεσες συνομιλίες με το Ιράν, όχι μέσω τρίτων χωρών. «Θα θέλαμε ειρηνικές σχέσεις με κάθε χώρα στον κόσμο, αλλά αυτό εξαρτάται από την προθυμία του Ιράν να διαπραγματευτεί απευθείας με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Ρούμπιο στη Χάγη.
Διπλωματία υπό τη σκιά των όπλων
Παρά την εκεχειρία, η αβεβαιότητα παραμένει. Το ιρανικό κοινοβούλιο ψήφισε διακοπή της συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), ενώ αυξάνονται οι ανησυχίες ότι η Τεχεράνη θα επιλέξει τελικά την πορεία προς την κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το CNN, αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ ελπίζουν ότι οι στοχευμένες επιθέσεις στις ιρανικές εγκαταστάσεις σε συνδυασμό με τα οικονομικά ανταλλάγματα θα πείσουν την ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ανοιχτό το ενδεχόμενο ΗΠΑ-Ιράν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την επόμενη εβδομάδα
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν «ενδέχεται να καθίσουν στο τραπέζι» την επόμενη εβδομάδα. Το ιρανικό ΥΠΕΞ, πάντως, ανέφερε ότι δεν έχει ενημερωθεί για τέτοια συνάντηση, ενώ οι διαπραγματευτές επιβεβαιώνουν ότι οι λεπτομέρειες παραμένουν ανοιχτές.
Το ερώτημα όμως παραμένει: Μπορεί αυτή η διπλωματική εξίσωση -με πακέτο επενδύσεων, σκληρές κόκκινες γραμμές και πυραύλους στο παρασκήνιο- να οδηγήσει σε μια νέα συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ή βρισκόμαστε ενώπιον ενός ακόμα κύκλου αστάθειας στη Μέση Ανατολή;
iefimerida.gr
