Το βραβείο Mies van der Rohe, που θεσπίστηκε το 1987 από το ομώνυμο ίδρυμα και την Ευρωπαϊκή Ένωση και απονέμεται κάθε δύο χρόνια, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία στον κόσμο της αρχιτεκτονικής. Φέτος, από την Κύπρου έχουν σταλεί πέντε προτάσεις προς διεκδίκηση του βραβείου για το 2026.
Το βραβείο προς τιμήν του Γερμανού αρχιτέκτονα Ludwig Mies van der Rohe (27 Μαρτίου 1886 – 17 Αυγούστου 1969) στόχο έχει να προάγει την ποιοτική αρχιτεκτονική που εξυπηρετεί το ευ ζην των πολιτών και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στα πλαίσια αυτά, από την κυπριακή δημιουργία έχουν επιλεγεί: Η Σχολή Διοίκησης Τουρισμού, Φιλοξενίας και Επιχειρηματικότητας ΤΕΠΑΚ, που έγινε στην Πάφο από το γραφείο Ηρακλής Παπαχρίστου, το συγκρότημα Πολιτιστικό Χωριό Λέμπας που σχεδιάστηκε από τους Σπύρο Θ. Σπύρου, Χάρη Χριστοδούλου και Χάρη Σολωμού, η Αποκατάσταση της Δημοτικής Αγοράς της Αθηένου που έγινε από τον Σωκράτη Στρατή με επίβλεψη από τον Χρήστο Πασαδάκη, η Ανάπλαση και Διαμόρφωση του Ιστορικού Κέντρου της Αγίας Φύλας που έγινε επίσης από τον Σωκράτη Στρατή και τη Μαρία Χατζησωτηρίου. Η πέμπτη πρόταση είναι η Θεματική Διαδρομή “Αφροδίτη” στην Ίνεια, που σχεδιάστηκε από το Αρχιτεκτονικό Εργαστήρι Αγησιλάου & Καλαβάς. Η τελευταία αυτή πρόταση έχει ήδη διακριθεί σε ευρωπαϊκό διαγωνισμό που αφορούσε την ανάπλαση δημόσιων χώρων προς εξυπηρέτηση των πολιτών.
Η επιλογή των πέντε προτάσεων έγινε από Κριτική Επιτροπή, αποτελούμενη από τους αρχιτέκτονες Μαργαρίτα Δανού, Μαρκέλλα Μενοίκου, Μάρκο Μάρκου, Στέφανη Μισέρη και Χρίστο Παύλου. Υποψήφιες ήταν 22 προτάσεις. Το αποτέλεσμα θα είναι γνωστό το Μάιο του ’26.
Για το ευρύ κοινό, ο Mies van der Rohe, στον οποίο είναι αφιερωμένο το εν λόγω βραβείο, είναι γνωστός για τη φράση του που έγινε ατάκα less is more (το λιγότερο είναι περισσότερο). Για τον ίδιο, δεν ήταν μόνο μια ατάκα, αλλά μια ολόκληρη φιλοσοφία που διέκρινε τη δουλειά του. Γεννημένος στο Άαχεν της Γερμανίας μπήκε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής σχεδιάζοντας αρχικά γύψινες διακοσμήσεις και έπειτα έπιπλα. Έχοντας μετακομίσει στο Βερολίνο εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά γραφεία και ήρθε σε επαφή με προοδευτικές ιδέες της εποχής, ενώ το 1912 ίδρυσε δικό του γραφείο.
Αναμείχτηκε σε διάφορα προοδευτικά κινήματα της εποχής με πιο σημαντικό το Μπάουχαους, του οποίου για ένα διάστημα είχε τη διεύθυνση της Σχολής. Σημαντικός σταθμός στην πορεία του αποτελεί ο σχεδιασμός, το 1928, του περιπτέρου της Γερμανίας για την παγκόσμια έκθεση στη Βαρκελώνη. Το περίπτερο αποτελεί μέχρι σήμερα σημαντική ατραξιόν της ισπανικής μεγαλούπολης και χαρακτηριστικό δείγμα της αφαιρετικής και ταυτόχρονα ευφυούς δουλειάς του Mies van der Rohe.
Το 1934 συμμετέχει σε διαγωνισμό για το γερμανικό περίπτερο στις Βρυξέλλες, αλλά η πρότασή του απορρίπτεται από τον Χίτλερ προσωπικά. Κι αυτό δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. Η δυνατότητα συνέχισης της εργασίας του στη Γερμανία περιορίζεται σταδιακά, για αυτό και το 1938 ο Mies μεταναστεύει στην Αμερική όπου αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Ινστιτούτο Τεχνολογίας Illinois στο Σικάγο, ενώ παράλληλα αρχίζει για αυτόν μια νέα επαγγελματική περίοδος η οποία κράτησε 20 και πλέον χρόνια. Στα χρόνια 1965-1968 επανήλθε στη Γερμανία και κατασκεύασε τη Νέα Εθνική Πινακοθήκη του Βερολίνου, η οποία αποτελεί ορόσημο της πόλης.
Πενήντα έξι χρόνια μετά τον θάνατο του ο Mies van der Rohe παραμένει επίκαιρος και ένας από τους πιο σημαντικούς αρχιτέκτονες. Περισσότερο από κάθε άλλο μοντερνιστή ο Mies χρησιμοποίησε τη φιλοσοφία ως βάση για την εργασία του με στόχο τη δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής γλώσσας, που να αντιπροσωπεύσει τη νέα εποχή των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Μέσα από αυτό το πρίσμα κατάφερε να δημιουργήσει ένα αρχιτεκτονικό ύφος που το χαρακτήριζε σαφήνεια και απλότητα.
Ελεύθερα 20.7.2025
