Χαλαρή ομοσπονδία με κυρίαρχες πολιτείες είναι η μορφή λύσης που υποστηρίζει ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, Τουφάν Ερχουρμάν, ο οποίος επιδιώκει να διαδεχθεί τον Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας μετά τις «εκλογές» του ερχόμενου Οκτώβρη. Ο Ερχουρμάν θέλει μια χαλαρή κεντρική κυβέρνηση και οι πολιτείες θα αναπτύξουν κυρίαρχες πολιτικές χωρίς καμιά παρέμβαση.
Ο Τουφάν Ερχουρμάν επιχειρεί να εμφανιστεί και ως διάδοχος της πολιτικής Μουσταφά Ακιντζί στο Κυπριακό, δηλώνοντας πως οι προσπάθειες θα πρέπει να συνεχιστούν από το σημείο που είχαν διακοπείς το Βερολίνο. Η συνάντηση εκείνη, το Νοέμβριο του 2019, θεωρείται και η τελευταία ουσιαστική παρέμβαση που είχε ο τέως ηγέτης των Τουρκοκυπρίων κατά την οποία είχε συμφωνήσει με τον Νίκο Αναστασιάδη ότι η μορφή λύσης του Κυπριακού θα είναι η ομοσπονδία. Μια απόφαση που φάνηκε εκ των υστέρων δεν είχε τη στήριξη της Άγκυρας οπόταν και ξεκίνησε η προσπάθεια φαγώματος του και η αντικατάσταση του από τον Ερσίν Τατάρ.
Συνομιλίες με ημερομηνία λήξης
Σε δηλώσεις στο πλαίσιο συμμετοχής του σε τηλεοπτική εκπομπή της Kıbrıs Postası TV (πηγή ΓΤΠ) ο ηγέτης του αριστερού ΡΤΚ τόνισε πως «θέλουμε διαπραγματεύσεις όχι για χάριν των διαπραγματεύσεων αλλά για λύση» και επανέλαβε τις προϋποθέσεις του όσον αφορά τη μεθοδολογία των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με τον Ερχουρμάν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα είναι η μεθοδολογία που δημιουργεί αβεβαιότητα και όχι ένα ολοκληρωμένο μοντέλο λύσης. Επεσήμανε την ανάγκη για μια διαδικασία με περιορισμένο χρόνο και χρονοδιάγραμμα και σημείωσε ότι αυτή εκφράστηκε και από τον ίδιο το ΓΓ ΟΗΕ, προσθέτοντας πως μόνο με αυτό τον τρόπο θα είναι δυνατή μια διαδικασία προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα.
Οι προϋποθέσεις που θέτει ο Ερχουρμάν για τη διαδικασία και τη μεθοδολογία των διαπραγματεύσεων έχει ως εξής:
- Μια διαδικασία με χρονοδιάγραμμα με σαφή ημερομηνία έναρξης και λήξης.
- Συνέχεια από εκεί που σταματήσαμε στο Βερολίνο- αποφυγή απώλειας χρόνου.
- Η πολιτική ισότητα δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Επαναλαμβάνοντας ότι η διαδικασία θα πρέπει να είναι προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα και ότι οι Τουρκοκύπριοι θα πρέπει να εισέλθουν σε μια διαδικασία που θα οδηγήσει στην άρση της απομόνωσης και όχι στην αβεβαιότητα ξανά, ο Ερχουρμάν δήλωσε ότι αυτή δεν είναι μόνο υπόσχεση του κόμματός τους, αλλά το ίδιο υποσχέθηκαν και τα Ηνωμένα Έθνη και είπε ότι όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων που θα ξεκινήσουν, θα έχουν ως στόχο την «άρση της απομόνωσης» των Τουρκοκυπρίων.
Οι πραγματικότητες επί του εδάφους
Αναφερόμενος στο θέμα του διαμοιρασμού της εξουσίας, ο Ερχουρμάν δήλωσε ότι η πραγματικότητα επί του εδάφους παραπέμπει σε μια χαλαρή ομοσπονδία. Υποστήριξε ότι και οι Ελληνοκύπριοι είναι κοντά σε αυτό το μοντέλο, προσθέοντας ότι σε αυτή τη δομή, η κεντρική κυβέρνηση θα έχει περιορισμένες εξουσίες και τα δύο συνιστώντα κράτη θα μπορούν να αναπτύξουν κυρίαρχες πολιτικές στις δικές τους περιοχές χωρίς καμία παρέμβαση.
Σύμφωνα με τον Ερχουρμάν οι δικαιοδοσίες της κεντρικής κυβέρνησης σε μια χαλαρή ομοσπονδία θα μπορούσαν να είναι στους εξής τομείς:
- Θαλάσσιες δικαιοδοσίες
- Πηγές υδρογονανθράκων
- Ενέργεια
- Ασφάλεια
- Θαλάσσιο εμπόριο και διεθνείς εμπορικοί δρόμοι
Περαιτέρω ανέφερε ότι κατά την άποψή του, σε μια ομοσπονδιακή δομή θα ήταν προς το συμφέρον της κοινωνίας οι Τουρκοκύπριοι να έχουν εξουσία σ’ αυτούς τους τομείς στη βάση της πολιτικής ισότητας. Σημείωσε ταυτόχρονα πως οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν λόγο για το μέλλον του νησιού με άμεσες ομοσπονδιακές εξουσίες.
Ομοσπονδία υποστήριζε και ο Ντενκτάς
Απαντώντας στον Ερσίν Τατάρ και όσους θεωρούν ότι η ομοσπονδία θα καταστήσει τους Τουρκοκύπριους σε μειονότητα, ο Ερχουρμάν διερωτήθηκε εάν η Τουρκία και ο Ραούφ Ντενκτάς υποστήριζαν μια θέση που θα τους οδηγήσει σε καθεστώς μειονότητας. Ανέφερε ότι η γεωγραφική διζωνική ομοσπονδία υποστηρίχθηκε από την Τουρκία μέχρι το Σχέδιο Ανάν και χαρακτήρισε πολύ λανθασμένη τη δήλωση ότι «η ομοσπονδία θα καταστήσει τους Τουρκοκύπριους μειονότητα». Ενώ επεσήμανε ότι είναι χάρη στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου 1977-79 που οι Τουρκοκύπριοι δεν θα αποτελούσαν μειονότητα σε περίπτωση διζωνικής ομοσπονδίας.
Τέλος αξιολογώντας την πρόσφατη πολυμερή συνάντηση της Νέας Υόρκης σημείωσε πως ενώ αρχικά υπήρχαν χαμηλές προσδοκίες, θεωρείται σημαντική εξέλιξη το γεγονός ότι η διαδικασία δεν κατέρρευσε εντελώς. Ενώ επέκρινε τον Ερσίν Τατάρ για τις δηλώσεις, λέγοντας ότι χρησιμοποιεί γλώσσα που διχάζει τους Τουρκοκύπριους.
