Πραγματοποιείται σήμερα, γύρω στο μεσημέρι, άλλη μια τηλεδιάσκεψη που οργανώνει η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να βρεθεί λύση στη χρηματοδότηση του φορέα υλοποίησης (ΑΔΜΗΕ) της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης.
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετέχουν οι δύο ρυθμιστές (ΡΑΕΚ για Κύπρο και ΡΑΑΕΥ για Ελλάδα) και ο ΑΔΜΗΕ.
Αν ο ΑΔΜΗΕ πραγματικά ζητά μόνο την ανάκτηση των εξόδων που έκανε μέσα στο 2025 και έχουν επιβεβαιωθεί με στοιχεία από τη ΡΑΕΚ -κάπου 13 εκατ. όπως αναφέρθηκε- η ΡΑΕΚ δεν έχει άλλη επιλογή παρά να δεσμευτεί ότι θα κινήσει τη διαδικασία για να πληρωθεί ο φορέας υλοποίησης.
Αυτό επιβάλλει η ρυθμιστική απόφαση που έλαβε η ΡΑΕΚ στις 20 Σεπτεμβρίου 2024, αυτό επιβάλλει η σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 17/9/24, αυτό επιβάλλει και το Πλαίσιο Κατανόησης που υπέγραψαν οι κυβερνήσεις Ελλάδας – Κύπρου στις 20/9/24.
Η ΡΑΕΚ οφείλει να εγκρίνει την πληρωμή στον ΑΔΜΗΕ των χρημάτων που επιβεβαιωμένα πλήρωσε για το καλώδιο, νοουμένου ότι αυτά δεν ξεπερνούν τα 25 εκατ. τον χρόνο, μέχρι και το 2029.
Τις τελευταίες μέρες γράφεται σε πολλά ΜΜΕ πως το Υπουργείο Οικονομικών και ο υπουργός Μάκης Κεραυνός δεν ευνοούν την εκταμίευση του ποσού που θα εγκρίνει η ΡΑΕΚ (μέχρι 25 εκατ.) αν δεν ικανοποιηθεί για την ομαλή προώθηση του έργου συνολικά, το τελικό κόστος κατασκευής του, τους γεωπολιτικούς κινδύνους, τις καθυστερήσεις, κλπ.
Έχουμε ξαναγράψει πως η πληρωμή από την Κύπρο των δαπανών που έγιναν έως τώρα δεν προϋποθέτει την απουσία γεωπολιτικού κωλύμματος. Αν το γεωπολιτικό εμπόδιο είναι όντως τόσο ψηλό όσο φαίνεται, τότε πρέπει να διαχειριστούν την κατάσταση οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας, με τη συνδρομή, ίσως, της ΕΕ.
Ενόσω όμως οι κυβερνήσεις δεν παρεμβαίνουν για να επαναξιολογήσουν την κατάσταση και επιτρέπουν στον ΑΔΜΗΕ να συνεχίζει τις δαπάνες -έστω μόνο για την κατασκευή του καλωδίου στη Νορβηγία- οι δύο ρυθμιστές οφείλουν να πληρώνουν τα έξοδα που κρίνονται δικαιολογημένα και ανακτήσιμα. Και αυτά θα αυξάνονται μέρα με την ημέρα, με κίνδυνο να επιβαρυνθούν με εκατοντάδες εκατομμύρια οι καταναλωτές στις δύο χώρες, ακόμα και αν το έργο δεν λειτουργήσει ποτέ.
Σήμερα η ΡΑΕΚ είναι πιθανό -και επιβεβλημένο, κατά την άποψη της στήλης- να ξεκαθαρίσει στην Κομισιόν και τον ΑΔΜΗΕ το αυτονόητο: Θα εγκρίνει την ανάκτηση ποσού μέχρι 25 εκατ., μόλις ολοκληρωθεί η κατάθεση από τον ΑΔΜΗΕ και η αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων.
Σύμφωνα όμως με τη ρυθμιστική απόφαση του Σεπτεμβρίου 2024, για να πάρει τα λεφτά του ο ΑΔΜΗΕ με διαδικασία της ΡΑΕΚ και του Διαχειριστή Μεταφοράς, θα πρέπει το Υπουργείο Οικονομικών να εγκρίνει την εκταμίευση του ποσού, που είναι ήδη εγκριμένο από τη Βουλή.
Και από το ΥΠΟΙΚ στέλνονται μηνύματα πως αυτό δεν θα γίνει, εφόσον παρατείνεται η σημερινή μεγάλη αβεβαιότητα για την τελική κατάληξη του έργου.
Αν αυτή είναι η θέση του υπουργείου, ας την επισημοποιήσει και ας αναλάβει τις ευθύνες του για περιφρόνηση μιας συμφωνίας που υπεγράφη από τους υπουργούς Ενέργειας των δύο χωρών, με εντολές του Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού της Ελλάδας, μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Τις ευθύνες του καλείται να αναλάβει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Γράφεται σε ΜΜΕ και γίνεται πάρτι στα ΜΚΔ περί διαφορετικής θέσης των υπουργών Οικονομικών και Ενέργειας για το έργο της διασύνδεσης. Καλά, ο Πρόεδρος θα παρακολουθεί από μακριά αμέτοχος; Ο Πρόεδρος ποια θέση έχει για τη διασύνδεση;
Στην πραγματικότητα, ο κ. Κεραυνός και οι συνεργάτες του στο υπουργείο δεν διαφωνούν με τον υπουργό Ενέργειας, αλλά με την Κυβέρνηση και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η Κυβέρνηση δεσμεύτηκε να πληρώνει η χώρα μέχρι 25 εκατ. τον χρόνο μέχρι και το ’29 και τα υπόλοιπα μετά τη λειτουργία της διασύνδεσης. Αν λειτουργήσει. Το επανέλαβαν πρόσφατα και ο Πρόεδρος και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Συνεπώς, αν το Υπουργείο Οικονομικών και ο Μάκης Κεραυνός όντως δεν θέλουν να πληρώσουμε «ούτε σεντ», όπως γράφεται τις τελευταίες μέρες, τότε πρέπει να ξεκαθαρίσει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ποια είναι η θέση και η απόφαση του κράτους επί του θέματος αυτού. Που δεν είναι η διασύνδεση στο σύνολό της, αλλά η πληρωμή αυτών που χρωστάμε.
Και αφού δεχθούμε να πληρώσουμε αυτά που δαπανήθηκαν και τα χρωστούμε, να σηκώσει το τηλέφωνο ο κ. Χριστοδουλίδης και να ρωτήσει τον κ. Μητσοτάκη «τι θα γίνει κ. πρωθυπουργέ; Θα συνεχίσουμε να πετάμε λεφτά στον λάκκο, σαν να μη συμβαίνει τίποτα;».
