Ένα από τα πλέον πολυσυζητημένα πορίσματα των τελευταίων ετών, αυτό της Ερευνητικής Επιτροπής για την υπόθεση των ελαττωματικών αερόσακων Takata, παραδίδεται σήμερα στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, Γιώργο Σαββίδη. Η παράδοση θα γίνει σε συνέντευξη Τύπου στα γραφεία της Νομικής Υπηρεσίας όπου θα προβούν σε δηλώσεις ο Γενικός Εισαγγελέας και ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής για τη διερεύνηση της διάθεσης οχημάτων από την ΕΕ, της εισαγωγής οχημάτων από τρίτες χώρες στην κυπριακή αγορά και την ανάκληση των οχημάτων αυτών.
Το πόρισμα, προϊόν τετράμηνης διερεύνησης από την τριμελή Επιτροπή υπό τον Μιχαλάκη Χριστοδούλου, τεκμηριώνει με σαφήνεια σοβαρές αδυναμίες, παραλείψεις και πιθανή αμέλεια που σχετίζονται με την αλυσίδα ανάκλησης και διαχείρισης επικίνδυνων οχημάτων στην κυπριακή αγορά. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, προκύπτουν τόσο πειθαρχικές όσο και ποινικές ευθύνες για αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και διατελέσαντες αξιωματούχους σε καίριο πόστο. Ουσιαστικά μέσα από το πόρισμα και τα στοιχεία που καταγράφονται σε αυτό οδηγούν σε ανάγκη ποινικής διερεύνησης για συγκεκριμένο στέλεχος που διετέλεσε διευθυντής.
Ο ίδιος ο Γενικός Εισαγγελέας έχει δηλώσει πως η Νομική Υπηρεσία θα μελετήσει ενδελεχώς το περιεχόμενο του πορίσματος και σε συνεργασία με την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα θα προχωρήσει στη δημοσιοποίησή του, αφού πρώτα τύχουν επεξεργασίας τα προσωπικά δεδομένα που περιλαμβάνονται. «Θα μου παραδώσουν αυτούσιο το πόρισμα. Θα το μελετήσουμε, και εφόσον υπάρχουν ευθύνες -όπως πιστεύω- αυτές θα αποδοθούν. Θα κάνουμε το αυτονόητο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σαββίδης.
Η διερεύνηση επικεντρώθηκε κυρίως σε τρία σοβαρά περιστατικά, δύο εκ των οποίων θανατηφόρα, που αφορούν εκρήξεις αερόσακων Takata σε οχήματα κυκλοφορίας στην Κύπρο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εγκύκλιο του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) ημερομηνίας 21 Μαρτίου 2017, η οποία σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της Επιτροπής, άφησε κενό ενημέρωσης και ευθυνών, απαλλάσσοντας εισαγωγείς από την υποχρέωση πληροφόρησης για τις ανακλήσεις «γκρίζων» οχημάτων. Κοινή διαπίστωση είναι ότι η εγκύκλιος του 2017 αποτέλεσε την αρχή των προβλημάτων στις ανακλήσεις εκατοντάδων χιλιάδων εισαγόμενων οχημάτων.
Μέσα από δεκάδες καταθέσεις, αποκαλύφθηκαν πολυετείς θεσμικές δυσλειτουργίες, ελλείμματα συντονισμού μεταξύ Υπηρεσιών και έλλειψη ενημέρωσης πολιτικών προϊστάμενων, με αποτέλεσμα τα επικίνδυνα οχήματα να παραμένουν στους κυπριακούς δρόμους για χρόνια μέχρι και σήμερα, χωρίς να ειδοποιούνται οι ιδιοκτήτες τους.
Το τελικό πόρισμα δεν περιορίζεται μόνο σε διαπιστώσεις, αλλά προχωρά σε καταμερισμό ευθυνών και εισηγήσεις για περαιτέρω διερεύνηση. Παράλληλα, διαπιστώνονται κενά στην υφιστάμενη νομοθεσία και τίθενται προτάσεις και εισηγήσεις για συμπλήρωσή τους, αλλά και για καλύτερη διαφάνεια.
Σε περίπτωση που διαπιστωθούν ποινικά αδικήματα, και από τον Γενικό Εισαγγελέα, ο φάκελος θα διαβιβαστεί στην Αστυνομία για τα δέοντα. Παράλληλα, όπου εντοπίζονται πειθαρχικά παραπτώματα, θα ενημερωθούν οι αρμόδιες διοικητικές Αρχές για την επιβολή κυρώσεων ή τη λήψη διορθωτικών μέτρων.
Η συγκλονιστική κατάληξη των υποθέσεων που εξετάστηκαν, με τον θάνατο της Στυλιανής Γιωργαλλή, του Κυριάκου Όξινου και τον σοβαρό τραυματισμό του Αλέξανδρου Λούγκου, αποτυπώνεται ως διαχρονική αποτυχία του κράτους να προστατεύσει τους πολίτες του.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, στην τελευταία συνεδρία, προέβη σε δημόσια απολογία προς τις οικογένειες των θυμάτων. Η συγκίνηση δεν έλειψε, αλλά όπως δήλωσαν οι συγγενείς, η «συγγνώμη πρέπει να συνοδευτεί με πράξεις και απονομή ευθυνών».
Το πόρισμα χαρακτηρίζεται από πληροφορημένες πηγές ως καταπέλτης, θέτοντας τη Νομική Υπηρεσία ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων.
Η δημοσιοποίησή του τις επόμενες ημέρες, αφού διασφαλιστούν τα προσωπικά δεδομένα, αναμένεται να πυροδοτήσει δημόσιο διάλογο και ενδεχομένως να επιφέρει θεσμικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της οδικής ασφάλειας, της ενημέρωσης καταναλωτών και της διαχείρισης ανακλήσεων.
Κατά τη διάρκεια των ακροάσεων ενώπιον της Επιτροπής, αναφέρθηκε ότι υπήρχαν ανταλλαγές ηλεκτρονικών μηνυμάτων από το 2011 για τις ανακλήσεις οχημάτων. Περαιτέρω, διαφάνηκε ότι υπήρχε διαμάχη μεταξύ διανομέων και εισαγωγέων που προκάλεσε περαιτέρω προβλήματα στη διαχείριση των ανακλήσεων. Διαπιστώθηκε ακόμα ότι τα μέτρα που ίσχυαν και εξακολουθούν να υφίστανται δεν διασφαλίζουν την αλυσίδα ενημέρωσης των ιδιοκτητών εισαγόμενων οχημάτων.
