Τα αυτοάνοσα νοσήματα δεν επηρεάζουν μόνο τη σωματική υγεία, αλλά επιβαρύνουν σοβαρά και την ψυχική κατάσταση των ασθενών, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Mental Health. Όπως δείχνουν τα ευρήματα, οι πάσχοντες από αυτοάνοσα νοσήματα έχουν έως και διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, άγχος και διπολική διαταραχή.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και ενισχύει την άποψη ότι η χρόνια φλεγμονή που προκαλείται από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην εμφάνιση ψυχικών νοσημάτων. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η συστηματική φλεγμονώδης αντίδραση, η οποία συνοδεύει τα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα, φαίνεται να επηρεάζει τον εγκέφαλο και τις νευροβιολογικές λειτουργίες που σχετίζονται με τη διάθεση και τη συμπεριφορά.
Αν και στο παρελθόν έχουν υπάρξει αρκετές μελέτες που διερευνούν τη σχέση φλεγμονής και ψυχικών διαταραχών, πολλές από αυτές βασίζονταν σε περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων. Αντίθετα, η παρούσα έρευνα αξιοποιεί εκτεταμένα δεδομένα, προσφέροντας πιο αξιόπιστα και γενικεύσιμα συμπεράσματα.
Η συγκεκριμένη μελέτη έρχεται να υπενθυμίσει την ανάγκη για ολιστική αντιμετώπιση των αυτοάνοσων νοσημάτων, με έμφαση όχι μόνο στη σωματική υγεία, αλλά και στην ψυχική υποστήριξη των ασθενών.
Πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος
Στοχεύοντας στη διερεύνηση ενός μεγαλύτερου δείγματος, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από περίπου 1,5 εκατομμύρια άτομα που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Our Future Health» σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις σχετικά με προσωπικά, κοινωνικά, δημογραφικά, και υγειονομικά στοιχεία, καθώς και του τρόπου ζωής.
Στις πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας τους, συμπεριλήφθηκαν επίσης διαγνώσεις διαταραχών κατά τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένων αυτοάνοσων και ψυχιατρικών παθήσεων. Όσον αφορά ειδικά τις αυτοάνοσες, διερευνήθηκαν έξι: ρευματοειδής αρθρίτιδα, νόσος Graves, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, λύκος, πολλαπλή σκλήρυνση και ψωρίαση. Οι ερευνητές ενδιαφέρθηκαν για τις διαταραχές ψυχικής υγείας που οι ίδιοι οι ασθενείς ανέφεραν ως διαγνώσεις συναισθηματικών διαταραχών, οι οποίες ορίζονται ως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή διαταραχή άγχους.
Συνολικά, 37.808 άτομα ανέφεραν αυτοάνοσες παθήσεις. Όπως παρατήρησαν, η διάγνωση κάποιας συναισθηματικής διαταραχής ήταν σημαντικά υψηλότερη μεταξύ των ατόμων με αυτοάνοση διαταραχή σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό: 29% έναντι 18%. Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν και για συγκεκριμένες διαταραχές όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Η κατάθλιψη επηρέασε το 25,5% των ατόμων με αυτοάνοσα νοσήματα, έναντι λίγο πάνω από 15% στον υπόλοιπο πληθυσμό, ενώ το άγχος επηρέασε λίγο πάνω από το 21%, σε σύγκριση με 12,5%. Αν και η διπολική διαταραχή ήταν γενικά πιο σπάνια, παρέμεινε παρ’ όλα αυτά πιο συχνή στα άτομα με αυτοάνοσες διαταραχές: λίγο κάτω από 1%, σε σύγκριση με 0,5% στον γενικό πληθυσμό.
Πιο ευάλωτες οι γυναίκες
Όσον αφορά στις διαφορές ανάμεσα στα φύλα, οι συναισθηματικές διαταραχές ήταν πιο διαδεδομένες στις γυναίκες με αυτοάνοσες παθήσεις απ’ ό,τι στους άνδρες με τις ίδιες παθήσεις: 32% έναντι 21%. Αν και οι αιτίες δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητές, σύμφωνα με τους ερευνητές, πιθανολογείται ότι οι διαφορές στα επίπεδα των ορμονών, οι γενετικοί παράγοντες, καθώς και οι διαφορές στην κυκλοφορία των αντισωμάτων μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο.
Συνολικά, ο κίνδυνος για ψυχικές διαταραχές ήταν σχεδόν διπλάσιος σε άτομα με αυτοάνοσες παθήσεις – μεταξύ 87% και 97% υψηλότερος, ο οποίος παρέμεινε υψηλότερος ακόμα και μετά από την προσαρμογή για παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάζουν, όπως η ηλικία, το εισόδημα του νοικοκυριού και το ψυχιατρικό ιστορικό των γονέων.
«Αν και πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης, χωρίς να επιτρέπει την άμεση εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τους αιτιώδεις μηχανισμούς, η ανάλυσή μας υποδηλώνει ότι η χρόνια έκθεση σε συστηματική φλεγμονή μπορεί να συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο συναισθηματικής διαταραχής. Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να επιδιώξουν να προσδιορίσουν εάν κάποιοι βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες, για παράδειγμα, χρόνιος πόνος, κόπωση, διαταραχές του ύπνου ή του κιρκαδικού ρυθμού και κοινωνική απομόνωση, μπορεί να αντιπροσωπεύουν δυνητικά τροποποιήσιμους μηχανισμούς που συνδέουν τις αυτοάνοσες παθήσεις με τις συναισθηματικές διαταραχές» καταλήγουν οι ερευνητές.
Πρόσθεσαν, τέλος, ότι θα πρέπει να γίνεται τακτικός έλεγχος των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσες παθήσεις για ψυχικές διαταραχές, ειδικά των γυναικών, ώστε να τους παρέχεται εξατομικευμένη υποστήριξη από νωρίς.
ygeiamou.gr
