Αν πριν από μερικά χρόνια, κάποιος ισχυριζόταν ότι η μικρή Κύπρος θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά δρώμενα όσον αφορά το πεδίο δράσης των οργανωμένων γονέων, το πιθανότερο είναι πως θα μας έμοιαζε απίθανο. Κι όμως, αυτό έχει επιτευχθεί και πιστώνεται στην καλή και συντεταγμένη δουλειά που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια από τους οργανωμένους γονείς.
Αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς είναι σήμερα, η Κύπρος να έχει την προεδρία του European Parents Association (EPA), με την Έλενα Οδυσσέως. Το EPA είναι η ομπρέλα των οργανωμένων γονιών της Ευρώπης και απαρτίζεται από 30 μέλη από 20 ευρωπαϊκές χώρες και η έδρα του είναι στις Βρυξέλλες.
Συγκεντρώνει τις ενώσεις γονέων στην Ευρώπη, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερο από 150 εκατομμύρια γονείς. Συνεργάζεται τόσο για να εκπροσωπήσει, όσο και να δώσει στους γονείς μια ισχυρή φωνή στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών πολιτικών και αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδρύθηκε το 1984 στο Μιλάνο.
Στον τομέα της εκπαίδευσης, το EPA στοχεύει στην προώθηση της ενεργούς συμμετοχής των γονέων στα εκπαιδευτικά θέματα και στην αναγνώριση και αποδοχή της βασικής του θέσης ότι οι γονείς έχουν την πρωταρχική ευθύνη και τον κύριο ρόλο σε ότι αφορά στην εκπαίδευση των παιδιών τους.
Είναι θεσμός ο οποίος συνεργάζεται ή είναι μέλος σε διάφορα ευρωπαϊκά σώματα και θεσμούς όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το Economic and Social Committee, United Nations ECOSOC Committee, Eurochild, Eurofam, Make Mother’s Matter, Life Long Learning Platform (LLLP), UNESCO, UNICEF κ.α.
Η πρόεδρος Έλενα Οδυσσέως παρουσιάζει τις δράσεις του EPA στον «Φ», σκιαγραφώντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το οργανωμένο κίνημα των γονέων στην Ευρώπη.
>> Τι σημαίνει για την Κύπρο η εκλογή σας στη θέση της προέδρου του EPA;
Είχα εκλεγεί στο διοικητικό συμβούλιο του EPA τον Νοέμβριο του 2019 ως αντιπρόεδρος και μετά επανεκλέγηκα το 2022. Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης Γενικής Συνέλευσης των μελών του Οργανισμού τον Μάιο στις Βρυξέλλες, έχω εκλεγεί στη θέση της προέδρου, αφού είχα θέσει την υποψηφιότητα μου στη διάθεση των μελών. Είναι γεγονός ότι όταν είχα θέσει την υποψηφιότητα μου το 2019 ήταν η πρώτη φορά που η Κύπρος είχε ενεργή εμπλοκή και εκπροσώπηση στο δ.σ. του EPA.
Ήμουν τότε μέλος της Γραμματείας της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Μέσης Εκπαίδευσης Λευκωσίας, ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κερύνειας και είχα συμμετέχει στις προηγούμενες δύο Γενικές Συνελεύσεις που είχαν γίνει στο Μιλάνο και στο Κόλτινγκ της Δανίας. Τα όσα άκουσα και έμαθα, με έκαναν να σκεφτώ ότι θα ήθελα να είμαι μέρος αυτής της ομάδας, έτσι όταν ανακοινώθηκε κενή θέση στο δ.σ. υπέβαλα την υποψηφιότητα μου με τη στήριξη των συναδέλφων της Γραμματείας της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Μέσης, αλλά και της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Δημοτικής Εκπαίδευσης και ευτύχησα να εκλεγώ. Η Κύπρος είναι από τα μέλη που εκπροσωπούν πολύ μικρό αριθμό γονέων σε σύγκριση με τα μέλη που προέρχονται από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία εκπροσωπούν εκατομμύρια γονείς. Εντούτοις, η εκλογή μου απέδειξε ότι όλα τα μέλη του EPA είναι ισότιμα.
Πιστεύω ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχω ανοίξει τον δρόμο και ως οργανωμένοι γονείς της Κύπρου δείξαμε ότι αν και προερχόμαστε από μια μικρή χώρα, έχουμε πολλά να πούμε και πολλά να μοιραστούμε με τα υπόλοιπα μέλη.
Από τις πιο σημαντικές μας δράσεις είναι η περσινή. Διοργανώσαμε τη Γενική Συνέλευση στην Κύπρο με μεγάλη επιτυχία και προβάλαμε το θέμα της τουρκικής εισβολής και κατοχής.
>> Πόσα χρόνια είναι η θητεία σας και ποιο όραμα έχετε για όσο θα είστε επικεφαλής;
Η θητεία μου θα είναι σχετικά σύντομη αφού τα μέλη του δ.σ. εκλέγονται για δύο θητείες, από τρία χρόνια η κάθε μια και η δεύτερη μου θητεία λήγει τον Νοέμβριο του 2025. Θα παραμείνω όμως κοντά στο δ.σ. με άλλη ιδιότητα όπως και άλλα μέλη του δ.σ. που αποχώρησαν πριν από εμένα, αλλά παραμένουν ενεργά βοηθώντας το εκάστοτε δ.σ. σε ότι χρειαστεί.
Απώτερος σκοπός είναι η παρουσία και η εκπροσώπηση των γονέων σε όλα τα ευρωπαϊκά και διεθνή σώματα, εκεί όπου λαμβάνονται αποφάσεις οι οποίες επηρεάζουν την ευημερία, τη σωματική, την πνευματική και ψυχική υγεία και το καλώς νοούμενο συμφέρον των παιδιών και των οικογενειών.
Σήμερα, τρέχουν αρκετά τέτοια θέματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και σε εθνικό, αφού τα μέλη μας σε κάποιες χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα και έχουν ζητήσει τη βοήθεια μας. Παρ’ όλο που δεν μπορούμε να επέμβουμε στα εσωτερικά θέματα των χωρών, θα προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε όσο μπορούμε μέσω των ευρωπαϊκών θεσμών.
>> Έχοντας την εμπειρία τόσο από τα δεδομένα της Κύπρου, όσο και της Ευρώπης αναφορικά με ζητήματα που απασχολούν τους γονείς, βρίσκετε ομοιότητες και συγκλίσεις;
Ομολογουμένως, η ενασχόληση με τα κοινά ως μέλος των οργανωμένων γονιών μετρά περισσότερο από 22 χρόνια, σε διάφορες θέσεις και σε όλα τα επίπεδα – σε τοπικό, επαρχιακό, εθνικό και πλέον και σε ευρωπαϊκό. Η εμπειρία και οι γνώσεις που αποκόμισα είναι τεράστιες.
Έχω διαπιστώσει ότι οι γονείς, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης, την εθνικότητα, την κουλτούρα και τα προσωπικά τους πιστεύω, σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, έχουν τις ίδιες ανησυχίες και τον ίδιο στόχο, που δεν είναι άλλος από την ευημερία και το συμφέρον της οικογένειάς τους, καθώς και την ευτυχία και τη σωστή μόρφωση των παιδιών τους.
Σίγουρα, η κουλτούρα και ο τρόπος αντιμετώπισης των διαφόρων καταστάσεων και ο τρόπος αντίδρασης πολλές φορές διαφέρει και είναι εμφανέστατο σε αυτούς που προέρχονται από τις χώρες του Βορρά σε σύγκριση με αυτούς των χωρών του Νότου. Όμως, με καλή θέληση και συνεργασία οι διαφορές αυτές εκμηδενίζονται και πάντα υπάρχει άριστη συνεργασία προς επίτευξη του κοινού στόχου.
Ψηφιακή τεχνολογία και μέσα κοινωνικής δικτύωσης
>> Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημαντικότερα προβλήματα και οι προκλήσεις σήμερα;
Θα αναφέρω τη συνεχιζόμενη απειλή πολεμικών συρράξεων τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε διεθνές. Επίσης, την απειλή για κατάργηση της δημοκρατίας και της ελεύθερης έκφρασης σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες. Ζήτημα είναι και ο εκφυλισμός προσωπικών σχέσεων, ελευθεριών και του θεσμού της οικογένειας.
Όμως, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για το οποίο υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες, είναι η ανεξέλεγκτη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους ενήλικες αλλά κυρίως από ανήλικους. Αυτή η κατάχρηση επηρεάζει άμεσα τη σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία των παιδιών. Επηρεάζει την ευημερία και την εξέλιξη τους σε βαθμό που δεν μπορούμε να φανταστούμε.
Ευτυχώς, επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, γονείς, εκπαιδευτικοί, αλλά και άτομα στα κέντρα λήψης αποφάσεων, έχουν εντοπίσει το πρόβλημα, έχουν γίνει οι πρώτες έρευνες, και τα αποτελέσματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Ευτυχώς όμως, προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες και σε εκείνα τα μέτρα που θα βοηθήσουν στην απάμβλυνση του προβλήματος.
Άλλο ένα πρόβλημα είναι τα εκπαιδευτικά συστήματα και ο τρόπος που εκπαιδεύουν τα παιδιά έτσι ώστε να αποκτήσουν εκείνες τις ικανότητες και δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να πορευθούν στο μέλλον.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει κοινή βάση στο εκπαιδευτικό σύστημα ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό δημιουργεί μαθητές διαφόρων ταχυτήτων και δυνατοτήτων, κάτι που φαίνεται στα αποτελέσματα μελετών όπως η PISA.
