Θέση της Κύπρου είναι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να είναι θεατής σε διεθνείς εξελίξεις και ιδιαίτερα σε γεγονότα που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της και την επηρεάζουν άμεσα. Κατά την έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Κωνσταντίνος Κόμπος, υπέδειξε πως η ΕΕ πρέπει να έχει θέσεις και ρόλο σ’ ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή. Υπογράμμισε την ανάγκη η ίδια η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο και εμπλακεί ενεργά σε διάλογο με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Κατά την παρέμβασή του ο υπουργός Εξωτερικών:
- Τόνισε την ανάγκη για άμεσα παρουσία και συμμετοχή της ΕΕ στις προσπάθειες για διάλογο
- Να υπάρξει κινητικότητα και να σταλεί ενιαίο μήνυμα για αποκλιμάκωση της έντασης
- Να υπάρξει συντονισμός για θέματα προστασίας πολιτών της ΕΕ στην περιοχή, για προστασία της ναυσιπλοΐας, για θέματα εκκενώσεων και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
Ακόμα επανέλαβε την πρόταση της Λευκωσίας όσον αφορά τη Γάζα καλώντας την Κάγια Κάλας να πάει σε απευθείας διαπραγμάτευση με το Ισραήλ για θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τι λέει ο κυπριακό ΥΠΕΞ
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, σκοπός του ΣΕΥ ήταν ο συντονισμός αναφορικά με τις ραγδαίες εξελίξεις στην περιοχή, με τον κ. Κόμπο να επισημαίνει ότι η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά κρίσιμη και ότι οι επόμενες ημέρες είναι καθοριστικής σημασίας. «Αναφερόμενος σε επαφές που είχε με ομολόγους του από τον αραβικό κόσμο και την ευρύτερη περιοχή, σημείωσε ότι η ΕΕ οφείλει να διαμορφώσει σαφή θέση και να αναλάβει ενεργό ρόλο», αναφέρεται.
Συμπληρώνεται ότι ο κ. Κόμπος υπογράμμισε ότι η ΕΕ πρέπει να προχωρήσει σε ουσιαστική εμπλοκή, τόσο θεσμικά όσο και μέσω των κρατών μελών, ενώ παράλληλα, τόνισε την ανάγκη ανάσχεσης της περαιτέρω κλιμάκωσης και του τερματισμού των αμοιβαίων επιθέσεων, τονίζοντας πως, παρότι δεν υπάρχουν σήμερα οι συνθήκες για διαπραγματεύσεις, η ΕΕ οφείλει να προετοιμάσει το έδαφος για μελλοντική διαμεσολάβηση. Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε ότι απαιτείται συγκροτημένος σχεδιασμός πολιτικής εμπλοκής και στρατηγική τοποθέτηση της ΕΕ από τώρα.
- Επιπλέον, όπως αναφέρεται, ο Υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι η προσοχή δεν πρέπει να απομακρυνθεί από τη Γάζα και επανέλαβε την πρόταση που είχε υποβάλει στο ΣΕΥ της 20ης Μαΐου 2025 για την έναρξη απευθείας διαλόγου της Ύπατης Εκπροσώπου με το Ισραήλ, ειδικά σε ό,τι αφορά το θέμα της ποσότητας ανθρωπιστικής βοήθειας και του αριθμού φορτηγών που εισέρχονται στη Γάζα ημερησίως.
Ανέδειξε επίσης τη σημασία της επιχειρησιακής ετοιμότητας, σημειώνοντας ότι η Κύπρος έχει ήδη ενεργοποιήσει το Ειδικό Εθνικό Σχέδιο «Εστία», μέσω του οποίου έχει μέχρι στιγμής διευκολύνει την αεροπορική μετακίνηση χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών.
Προστίθεται ότι ο κ. Κόμπος αναφέρθηκε επίσης στην αυξανόμενη απειλή κατά της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών στην περιοχή, τονίζοντας την ανάγκη για ξεκάθαρο διάλογο ασφάλειας, ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο και καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Όπως σημείωσε, πρόκειται για μια απειλή που δεν είναι απομακρυσμένη από την Ευρώπη.
Καταληκτικά, ο Υπουργός είπε ότι η ΕΕ οφείλει να εντείνει τη δράση της, τη διπλωματική προσπάθεια και την κινητικότητά της.
Για ανάγκη αποκλιμάκωσης μίλησε η Κάλας
Η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας δήλωσε ότι ο μόνος δρόμος σταθεροποίησης της κατάστασης στην περιοχή είναι η διπλωματία και τόνισε ότι είναι σημαντικό να αποφευχθούν ενέργειες που «θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον έλεγχο». «Οι Υπουργοί κάλεσαν όλες τις πλευρές να τηρήσουν το διεθνές δίκαιο, να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση», πρόσθεσε, συμπληρώνοντας πως «συμφωνήσαμε όλοι στην επείγουσα ανάγκη για αποφυγή κλιμάκωσης».
Η ίδια μίλησε και για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δηλώνοντας τη στάση της ΕΕ. Όπως είπε,
«δεν μπορούμε να είμαστε επιεικείς όταν το Ιράν επιταχύνει το πυρηνικό του πρόγραμμα» και επανέλαβε τη θέση της ΕΕ ότι «το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνική βόμβα και η διπλωματία είναι η λύση για να αποτραπεί αυτό και η ΕΕ θα διαδραματίσει το ρόλο της».
Η κ. Κάλας αναφέρθηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ιρανό ομόλογό της, λέγοντας ότι συμφώνησαν για τη σημασία της λύσης μέσω της διπλωματικής οδού και τον ρόλο που μπορεί η Ευρώπη να διαδραματίσει. Όπως ανέφερε, οι Υπουργοί συμφώνησαν στην υποστήριξη του ρόλου της Ύπατης Εκπροσώπου και της συμμετοχής της, όπως είπε, στην αποκλιμάκωση.
