Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εισέλθει σε μια νέα φάση μετά τις τελευταίες ουκρανικές επιθέσεις σε σημαντικές ρωσικές στρατιωτικές βάσεις και άλλους στόχους, σε μεγάλο βάθος εντός του ρωσικού εδάφους. Μολονότι ο Τραμπ, μετά από σιωπή μερικών ημερών, δήλωσε πως δεν ήταν ενήμερος για τις ουκρανικές επιθέσεις, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι πραγματοποιήθηκαν χωρίς αμερικανική στήριξη, σε επίπεδο πληροφόρησης, συντεταγμένων και άλλων στοιχείων που μόνο οι οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών κατέχουν. Όταν μάλιστα η επίθεση έγινε εναντίον ρωσικών αεροδρομίων με στρατηγικά (πυρηνικά) βομβαρδιστικά.
Γι΄αυτό και η μπάλα ρίχτηκε στο «βαθύ αμερικανικό κράτος»! Υπάρχει όμως τέτοιο κράτος από τη στιγμή που ο Τραμπ ελέγχει απόλυτα το Πεντάγωνο και τις μυστικές υπηρεσίες; Πολλοί σχολιαστές πιστεύουν ότι μάλλον ο Τραμπ θέλησε να στείλει μια προειδοποίηση στον Πούτιν, έστω και αν στη συνέχεια συνομίλησε μαζί του, ενώ και η ρωσική πλευρά αποφεύγει για την ώρα να ενοχοποιήσει τον Αμερικανό Πρόεδρο.
Σίγουρα πίσω από αυτή την επιχείρηση βρίσκονταν οι Ευρωπαίοι, το ΝΑΤΟ και ειδικά οι Εγγλέζοι. Δείχνει πάντως ότι η Ρωσία είναι τρωτή. Αυτό μπορεί να μη αλλάζει τα δεδομένα του πολέμου επί του εδάφους, αλλά δεν παύει να είναι ένα σοβαρό πλήγμα για τη Μόσχα, που την υποχρεώνει να απαντήσει με κάτι το εντυπωσιακό. Ότι θα υπάρξει απάντηση αυτού του είδους το είπε άλλωστε ο ίδιος ο Πούτιν στον Τραμπ, στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε μαζί του. Τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν για τη ρωσική απάντηση. Πάντως υπάρχουν νέα δεδομένα σε αυτό τον πόλεμο. Ο χρόνος θα δείξει τη συνέχεια.
Το γεγονός ότι παραβιάστηκε με την ουκρανική επίθεση, η διεθνής συνθήκη NewSTART , και άλλες συναφείς συνθήκες, που απαιτούν τα ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά να είναι ορατά από τους δορυφόρους, όπως και τα αντίστοιχα αμερικανικά, κάτι που υποτίθεται ότι θα έκανε και τις δύο πλευρές πιο ασφαλείς, δημιουργεί ευθύνες για τους Αμερικανούς. Διότι η σχετική πρόβλεψη της συνθήκης χρησιμοποιήθηκε από τη μία πλευρά για να κάνει την άλλη πιο ανασφαλή. Είναι επίδειξη κακής πίστης εκ μέρους των Αμερικανών που επέτρεψαν, ή ακόμα χειρότερα, που υποβοήθησαν την ουκρανική επίθεση. Είναι γι΄ αυτό το λόγο που θα έχει συνέπειες και συνέχεια αυτή η επίθεση. Και που δεν αφήνει άλλα περιθώρια στη Μόσχα από μια ισοδύναμη απάντηση. Κάτι που θα οδηγήσει σε κλιμάκωση του πολέμου. Οπότε, ο ειρηνοποιός Τραμπ που θα τελείωνε τον πόλεμο σε 24 ώρες, κινδυνεύει να τον οδηγήσει σε μια νέα επικίνδυνη καμπή. Άλλωστε συνεχίζει κανονικά τη στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο.
Τι θα μπορούσε να κάνει η Ρωσία για να αφαιρέσει την πρωτοβουλία κλιμάκωσης από τη Δύση και το ΝΑΤΟ και να αποκαταστήσει τη στρατηγική ισορροπία; Η χρήση πυρηνικών είχε εξ αρχής αποκλειστεί από τη Μόσχα. Προχωρά επί του εδάφους αργά αλλά σταθερά και ο στόχος της είναι σαφής. Να αναγνωριστούν διεθνώς τέσσερεις περιοχές ως μέρος της Ρωσίας, συν την Κριμαία, και να δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στην υπόλοιπη Ουκρανία. Ο Τραμπ που φάνηκε στην αρχή να αποδέχεται την ρωσική αυτή απαίτηση, μάλλον τώρα υπαναχωρεί. Ετοιμάζεται μάλιστα να παρατείνει τις κυρώσεις εναντίον της Μόσχας και ενδεχομένως να επιβάλει και νέες.
Για την ώρα οι Ρώσοι δεν φαίνεται να σκέφτονται τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων. Μάλλον θα ανατρέξουν «στη λίστα των ισχυρότερων μη-πυρηνικών όπλων αιφνιδιασμού που διαθέτουν. Αυτό μάλλον σημαίνει ότι ήλθε η ώρα του Oreshnik. Δεν πρόκειται για πυρηνικό όπλο, αν και θα μπορούσε να γίνει. Είναι πύραυλος πολλαπλών κεφαλών, υπερ-υπερηχητικός με ταχύτητες που τον καθιστούν μη-ανασχέσιμο από τα γνωστά αντιαεροπορικά συστήματα». Αλλά από τη στιγμή που θα υπάρξει κλιμάκωση, επανέρχεται ο φόβος χρήσης πυρηνικών όπλων. Προπάντων αν κάποια στιγμή οι Ρώσοι διαπιστώσουν ότι μια στρατηγική ανισορροπία θα αποτελούσε απειλή για το ίδιο το ρωσικό πυρηνικό οπλοστάσιο.
Για την ώρα όμως πέρα από τα αναμενόμενα ρωσικά αντίποινα, θα συνεχιστεί ο πόλεμος επί του εδάφους που ευνοεί τη ρωσική πλευρά. Η Ρωσία λόγω μεγέθους διαθέτει εφεδρείες για να συνεχίσει επί μακρόν τον πόλεμο. Η Ουκρανία αντίθετα δεν διαθέτει πια το αναγκαίο έμψυχο υλικό, δεν μπορεί πια εύκολα να αναπληρώνει τις απώλειες της στο μέτωπο. Και φυσικά ούτε οι Ευρωπαίοι, ούτε οι Αμερικανοί θα στείλουν ποτέ δικούς τους στρατιώτες στο ουκρανικό μέτωπο. Βοηθούν απλώς τους Ουκρανούς σε διάφορες εντυπωσιακές επιχειρήσεις, που δείχνουν ασφαλώς ότι η Ρωσία είναι τρωτή, αλλά ο πόλεμος δεν κερδίζεται με αυτούς τους εντυπωσιασμούς, θα κερδηθεί επί του εδάφους, όπου δεν φαίνεται δυνατή η ανακοπή της ρωσικής προέλασης. Εξάλλου, ότι και να συμβεί, η Κίνα θα σταθεί στο πλευρό της Ρωσίας. Γιατί όσο ο πόλεμος της Ουκρανίας συνεχίζεται, η Κίνα παίρνει ανάσες και προετοιμάζεται για την σκληρή αναμέτρηση με τις ΗΠΑ. Δότι επίσης γνωρίζει ότι μια ήττα της Ρωσίας θα είναι και δική της ήττα.
Με τα δεδομένα αυτά η ειρήνη απομακρύνεται φυσικά και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Αυτό που θα πρέπει να εύχεται όμως, είναι να αποφευχθεί το ατύχημα πυρηνικής εμπλοκής. Που μολονότι φαίνεται απομακρυσμένο, δεν υπάρχει και καμιά εγγύηση αποφυγής του.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΗΜΑ
Η Εκκλησία της Κύπρου βρίσκεται σε κρίση μετά την παύση του Μητροπολίτη Πάφου Τυχικού. Η ουσία της κρίσης πέρα από την επιφάνεια, είναι ότι συγκρούονται δύο ομάδες με διαφορετική πρόσληψη της Εκκλησίας, η «κοσμική-επιχειρηματική», και η «πνευματική-αγιορείτικη» που πρωτοεμφανίστηκε με τον Μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιο.. Οι όροι είναι σχετικοί, χωρίς την κυριολεξία τους και δεν αποδίδουν καθαρά μια πραγματικότητα, ασφαλώς πολύ πιο σύνθετη. Στο παρελθόν ο πόλεμος έγινε εναντίον του Μητροπολίτη Λεμεσού που κατάφερε να επιβιώσει. Ο Μητροπολίτης Πάφου Τυχικός απέτυχε να επιβιώσει, λόγω και του δικού του ταλιμπανισμού, νομίζοντας ίσως ότι δεν θα εκινείτο εναντίον του η κοσμική μερίδα. Η Πάφος όμως ήταν πάντα μια σημαντική Μητρόπολη, ο δε σημερινός Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος ήταν ο πιο σημαντικός πολέμιος του Λεμεσού, ακόμη και όταν ο προηγούμενος Αρχιεπίσκοπος είχε συμφιλιωθεί μαζί του. Και λίγη αμφιβολία υπάρχει ότι με τη παύση Τυχικού του στάληκε ένα προειδοποιητικό μήνυμα.
Σε κάθε περίπτωση, η ουσία είναι ότι υπάρχει μια διαφορετική κοσμοαντίληψη ανάμεσα στις δύο μερίδες. Παραδοσιακά η Εκκλησία της Κύπρου ήταν πάντα κοσμική-επιχειρηματική και γι΄αυτό η επιβίωση της άλλης μερίδας που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια, θα είναι προβληματική στο μέλλον. Χαρακτηριστική είναι η συμμαχία Αρχιεπισκόπου-Κύκκου. Διότι υπάρχει και το Αββακούμ που έπεσε στα μαλακά. Τα Politics της Εκκλησίας είναι ως γνωστόν χειρότερα από αυτά της κοσμικής πολιτικής.
Είναι επίσης βέβαιον ότι ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, που ουσιαστικά διέλυσε την ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής, είναι επεμβατικός σε όλες τις άλλες ορθόδοξες Εκκλησίες.
Το ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί είναι κατά πόσον η εκκλησιαστική κρίση διασυνδέεται με τη γενικότερη κρίση και απαξίωση του κοσμικού πολιτικού συστήματος. Ο Αρχιεπίσκοπος πάντως, ανεξάρτητα όσων αναφέρονται παραπάνω, έχει τις σωστές θέσεις στο Κυπριακό.
Η Κύπρος δεν έχει δυστυχώς μια ισχυρή εκκλησιαστική προσωπικότητα του κύρους του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου.
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας. Email [email protected]
