Το σημαντικότερο έργο στην πόλη που έχει σχέση με τον πολιτισμό, το οποίο –εάν υλοποιηθεί όπως σχεδιάζεται– θ’ αποτελέσει παρακαταθήκη για ολόκληρη την Κύπρο, άρχισε να βάζει σε πορεία υλοποίησης ο Δήμος Λάρνακας, σε συνεργασία με τον οργανισμό Λάρνακα 2030, που τρέχει την υποψηφιότητα της πόλης για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Πρόκειται για ένα πρότυπο Art & Design Center (Κέντρο Τεχνών και Δημιουργικού Σχεδιασμού), στο οποίο θα στεγαστεί και το Μουσείο Ανθρώπων, που θα φέρει την υπογραφή ενός από τους μεγαλύτερους αρχιτεκτονικούς οίκους του κόσμου (Foster + Partners).
Το πολιτιστικό κέντρο θ’ ανεγερθεί δίπλα από το αμερικανικό πανεπιστήμιο, σε χώρο όπου θ’ αναπτυχθεί μέρος του «Larnaca-land of tomorrow». Ο Όμιλος Πετρολίνα παραχώρησε, ως αντισταθμιστικό, γη 4.000τ.μ. στην πλευρά της θάλασσας, για τη δημιουργία του έργου που έχει προκαταρκτική εκτίμηση κόστους τα €30 εκατ. Η επιθυμία είναι ο χώρος ν’ αποτελέσει σήμα κατατεθέν τόσο για τη νέα περιοχή που θα δημιουργηθεί, όσο και για τη Λάρνακα και είναι γι’ αυτόν τον λόγο που ανέλαβε τον σχεδιασμό ο βρετανικός οίκος Foster, που βρίσκεται πίσω κι από το «land of tomorrow».
Την περασμένη Πέμπτη έγινε συνάντηση του δημάρχου Λάρνακας και αξιωματούχων του Λάρνακα 2030 με εκπροσώπους του αρχιτεκτονικού οίκου, στους οποίους αναπτύχθηκε το όραμα πίσω από τη δημιουργία του Art &Design center ώστε ν’ αρχίσει ο σχεδιασμός του κτηρίου που αναμένεται να είναι πολυώροφο. «Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα μας φέρουν τα προκαταρκτικά σχέδια για το Πολιτιστικό Κέντρο, το οποίο θα γίνει είτε λάβει, είτε όχι η Λάρνακα τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Η γη που παραχωρήθηκε προέκυψε από την οικοπεδοποίηση των αναπτύξεων του “land of tomorrow” στο πλαίσιο κοινοτικού εξοπλισμού», ανέφερε στον «Φ» ο δήμαρχος Λάρνακας, Ανδρέας Βύρας, σημειώνοντας πως έχει ήδη κατατεθεί αίτηση στο Τμήμα Πολεοδομίας για την αδειοδότηση του οικοπέδου.
Μόλις παραδοθούν τα αρχιτεκτονικά σχέδια, θα ξεκινήσει διαδικασία ωρίμανσης του έργου και εξεύρεσης χρηματοδότησης, μέρος της οποίας θα προκύψει, σύμφωνα με τον δήμαρχο Λάρνακας, από τα αντισταθμιστικά που θα δοθούν στον δήμο από τις αναπτύξεις στην περιοχή. «Πέραν από αυτό όμως, επειδή πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο για τη Λάρνακα, στην επόμενη φάση των κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Συνοχής, θα δοθεί προτεραιότητα στην εξασφάλιση χρηματοδότησης για το πολιτιστικό κέντρο».
Ολόκληρο το τεμάχιο, που βρίσκεται απέναντι από τις εγκαταστάσεις του πρώην διυλιστηρίου και είναι χώρος όπου βρίσκονταν πετρελαιοδεξαμενές της Πετρολίνα, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες που εξασφάλισε ο «Φ», βρίσκεται σε διαδικασία καθαρισμού του εδάφους, η οποία εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.
Χώρος που μεταμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες
Θα αποτελείται από τρεις βασικές δομές: Art Center, Design Center και Μουσείο των Ανθρώπων
Το όραμα αλλά και τη φιλοσοφία λειτουργίας του πολιτιστικού κέντρου ανέπτυξε στην εφημερίδα μας η καλλιτεχνική διευθύντρια του Λάρνακα 2030, Κέλλυ Διαπούλη. «Μιλάμε για ένα πολιτιστικό κέντρο που παρόμοιό του δεν υπάρχει στην Κύπρο, το οποίο θα αποτελείται από τρεις βασικές δομές. Το Art Center, το Design Center και το Μουσείο των Ανθρώπων, που θα είναι η μετεξέλιξη των Αρχείων Λάρνακας – Φοίβος Σταυρίδης. Αυτό το έργο αποτελεί την καρδιά της υποψηφιότητας της Λάρνακας και θα είναι το σπίτι του Λάρνακα 2030. Το πρόγραμμά μας έχει πολλές εκδηλώσεις στις γειτονιές της πόλης και της επαρχίας, όλα, όμως, θα λειτουργούν κεντρικά μέσα απ’ αυτόν το χώρο. Σε αυτόν θα στηριχθεί η ριζική αλλαγή του πολιτιστικού οικοσυστήματος της πόλης. Είναι σημαντικό που θα σχεδιαστεί από τον οίκο Foster, που κάθε καινούριο του κτήριο γίνεται σημείο αναφοράς».
H ιδέα για το Κέντρο Τεχνών (Art Center), που θα περιλαμβάνει δύο χώρους για παραστατικές τέχνες είναι εντυπωσιακή. Όπως εξηγεί η κ. Διαπούλη, ο βασικός χώρος δεν θα είναι στατικός, αλλά θα μεταμορφώνεται και θα προσαρμόζεται στις ανάγκες της κάθε εκδήλωσης. «Θα έχει χωρητικότητα 1.000-1.500 ατόμων και θα είναι ένας δυναμικός χώρος. Η σκηνή θα μικραίνει ή θα μεγαλώνει και μ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να χρησιμοποιείται για πολλά και διαφορετικά είδη εκδηλώσεων. Θα μπορεί να φιλοξενηθεί για παράδειγμα μια όπερα, αλλά και μια συναυλία όπου ο κόσμος θα είναι όρθιος, ή μια τελετή αποφοίτησης, ή ένα συνέδριο. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα κέντρο τεχνών για τους λίγους ή για συγκεκριμένα στρώματα της κοινωνίας. Ο στόχος είναι να μπορεί να οικειοποιηθεί τον χώρο όλος ο κόσμος, όπως, για παράδειγμα, νέοι που θα μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν για μουσικές εκδηλώσεις. Η δεύτερη σκηνή θα έχει δυναμική 150 θέσεων και σε αυτή θα ζωντανεύουν οι παραγωγές ανεξάρτητων ομάδων. Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθούν και δύο εκθεσιακοί χώροι. «Δεν θα είναι κατ’ ανάγκη πάντα εικαστικές οι εκθέσεις, αλλά θα έχουν μια σύγχρονη επιμελητική προσέγγιση, με στόχο να προσφέρεται αναβαθμισμένη εμπειρία στο κοινό», σημείωσε η κ. Διαπούλη.
Καινοτομία, για τα πολιτιστικά δεδομένα της Κύπρου, αποτελεί και η πρόταση για το Design Center, που φιλοδοξεί να καθορίσει το μέλλον της δημιουργικής σκέψης της πόλης, παντρεύοντας παραδοσιακές τεχνικές με τον σύγχρονο σχεδιασμό. «Θα είναι μια θερμοκοιτίδα για να καλλιεργηθεί το design thinking. Θα φέρει μαζί παραδοσιακές τεχνικές και επαγγέλματα, στα οποία η Λάρνακα έχει μεγάλο πλούτο, όπως είναι η κεραμική, η καλαθοπλεχτική ή το Λευκαρίτικο και η δαντέλα Αθηένου με το σύγχρονο design, όπου κι εκεί έχουμε άλλες τεχνικές παραγωγής, όπως το 3D printing. Θα υπάρχει ένας εργαστηριακός χώρος για τον εξοπλισμό και θ’ αναπτυχθούν κοινά προγράμματα ώστε designers και παραδοσιακοί τεχνίτες να επικοινωνήσουν και να συνδημιουργήσουν. Άλλωστε, το θέμα του Λάρνακα 2030 είναι το common ground, ο κοινός τόπος. Το Design Center θα φτιάξει έναν κοινό τόπο συνάντησης της παράδοσης με τη σύγχρονη δημιουργία. Η ιδέα είναι μέσα από προγράμματα να εκκολαφθούν συνεργασίες και να γίνουν επιχειρηματικές ιδέες, ώστε ν’ αρχίσουν να παράγονται προϊόντα πιο πρωτότυπα και πιο ευπώλητα. Ένας μεγάλος χώρος του έργου θα είναι πωλητήριο, ένα εκθετήριο της σύγχρονης δημιουργίας της Λάρνακας αλλά και ολόκληρου του νησιού», πρόσθεσε η κ. Διαπούλη, υποδεικνύοντας πως θα υπάρχουν, επίσης, εστιατόριο και καφετέριες. «Ο χώρος θα είναι προσιτός σε όλους, λαϊκός όπως είναι και η Λάρνακα, αλλά, ταυτόχρονα, θα συνομιλεί σε διεθνές επίπεδο με τις σύγχρονες τάσεις στην καλλιτεχνική δημιουργία».
Η μετεξέλιξη των Αρχείων Λάρνακας
Σ’ ό,τι αφορά στο Μουσείο των Ανθρώπων της Λάρνακας, όπως έχει αναφέρει και σε προηγούμενο ρεπορτάζ η εφημερίδα μας, σχεδιάστηκε από τον διευθυντή των Αρχείων Λάρνακας – Φοίβος Σταυρίδης, δρα Ιωσήφ Χατζηκυριάκο. Χαρακτηρίζεται ως αντιμουσείο, όπου φαινομενικά ασήμαντης αξίας εκθέματα θα στηρίζονται σε έργα τέχνης και μαζί θα ξεδιπλώνουν τις ιστορίες των ανθρώπων της πόλης, με τον επισκέπτη να έχει, μάλιστα, τη δυνατότητα εξατομικευμένης εμπειρίας, μέσω μιας πρωτοποριακής εφαρμογής.
«Η ύπαρξή του δημιουργικού κομματιού (Art & Design Center) σε συνδυασμό με το Μουσείο των Ανθρώπων θα δώσει την υπόσταση του σημείου όπου καθορίζονται οι ταυτότητες, δίδεται σημασία στη μνήμη, αλλά και η δυνατότητα δημιουργίας του μέλλοντος. Όταν θα λειτουργήσει ο χώρος θα είναι ένας από τους πιο σημαντικούς πολιτιστικούς πυρήνες στην Κύπρο, επειδή αυτό που προτείνουμε είναι ένα κέντρο διαχείρισης και προβολής του πολιτισμού, που θα λειτουργεί με βάση ένα σύστημα πολιτιστικής δημοκρατίας», ανέφερε ο κ. Χατζηκυριάκος.
