Μισθολογική ανισότητα 12,2% υπέρ των ανδρών – Χαμηλή η συμμετοχή γυναικών στη λήψη αποφάσεων
Ημερίδα με επίκεντρο την ισότητα των φύλων και τις τάσεις στην απασχόληση πραγματοποιήθηκε στις 5 Μαΐου 2025 από το Υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου. Στο πλαίσιο της ημερίδας καταγράφηκαν σημαντικά ευρήματα που αφορούν τη θέση της Κύπρου στην ΕΕ, τη μισθολογική ανισότητα, τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και την εκπαίδευση, καθώς και την εκπροσώπησή τους στη λήψη αποφάσεων, όπως τα παρουσίασε η Νίκη Χριστοφή, μέλος της Επιτροπής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Συνδέσμου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η Κύπρος κατατάσσεται 20ή στην ΕΕ στον Δείκτη Ισότητας Φύλων (Gender Equality Index) του 2024, με βαθμολογία 60,9 μονάδες, έναντι 71 μονάδων του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Παρά τη σημαντική πρόοδο από το 2005 (38,5 μονάδες), η χώρα εξακολουθεί να υπολείπεται του κοινοτικού μέσου όρου.
Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών ανέρχεται στο 12,2%, ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (12%). Στον ιδιωτικό τομέα, μόλις το 9% των μελών διοικητικών συμβουλίων είναι γυναίκες, ενώ στη Βουλή και στην Κεντρική Τράπεζα εκπροσωπούνται κατά 14%. Αντίθετα, στον τομέα της εκπαίδευσης, οι γυναίκες υπερισχύουν αριθμητικά, με 229% περισσότερες θέσεις από τους άνδρες.
Παρότι οι γυναίκες υπερτερούν σε επαγγέλματα ειδικευμένων προσόντων, παραμένουν υποεκπροσωπούμενες στη διοίκηση και τις θέσεις ευθύνης. Οι άνδρες καταλαμβάνουν 289% περισσότερες θέσεις ως αυτοαπασχολούμενοι διευθυντές και 190% περισσότερες ως υπάλληλοι. Ωστόσο, παρατηρείται πρόοδος: οι γυναίκες συμμετέχουν πλέον ισότιμα (17%) σε εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ το μισθολογικό χάσμα μειώνεται σε ορισμένους κλάδους.
Τα ευρήματα αναδεικνύουν την ανάγκη για ουσιαστική ενσωμάτωση πολιτικών ισότητας, καθώς η Κύπρος συνεχίζει να παρουσιάζει σημαντικές ανισότητες, ιδιαίτερα στην πρόσβαση σε ηγετικές θέσεις και στις αμοιβές εργασίας.
Ισότητα φύλων στην Κύπρο σε σχέση με την ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων (European Institute for Gender Equality), στο πλαίσιο της αξιολόγησης των κρατών-μελών της ΕΕ ως προς την επίτευξη της ισότητας, χρησιμοποιεί το εργαλείο «Δείκτης Ισότητας Φύλων» (Gender Equality Index). Ο δείκτης βαθμολογείται από το 1 έως το 100, με το 100 να αντιστοιχεί στην πλήρη ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Σύμφωνα με τον Δείκτη Ισότητας Φύλων για το 2024, η Κύπρος συγκεντρώνει 60,9 μονάδες, καταλαμβάνοντας την 20ή θέση στην ΕΕ. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 71 μονάδες. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση με 59,3 μονάδες, ενώ η Σουηδία κατατάσσεται πρώτη με 82 μονάδες. Η Ρουμανία καταλαμβάνει την τελευταία θέση με 57,5 μονάδες.
Πρόοδος της Κύπρου
Η Κύπρος έχει σημειώσει σταθερή πρόοδο τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Από τις 38,5 μονάδες το 2005, ανήλθε σε 60,9 μονάδες το 2024, σχεδόν διπλασιάζοντας τη βαθμολογία της. Η χαμηλή της θέση οφείλεται κυρίως στη μειωμένη εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εξουσίας, καθώς και στην άνιση κατανομή οικογενειακών και φροντιστικών υποχρεώσεων. Σημαντικό είναι ότι έχει καταγραφεί μείωση του μισθολογικού χάσματος.
Συμμετοχή γυναικών στη λήψη αποφάσεων
Μόλις το 14% των βουλευτών στην Κύπρο είναι γυναίκες, έναντι 33% στην ΕΕ. Το ίδιο ποσοστό (14%) ισχύει για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας, έναντι 29% στην ΕΕ. Στον ιδιωτικό τομέα, στις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 9% των μελών διοικητικών συμβουλίων, σε σύγκριση με 34% στην ΕΕ.
Ανισότητες ανά τομέα εργασίας
Οι άνδρες αυτοαπασχολούμενοι στην Κύπρο υπερτερούν αριθμητικά κατά 10.379 άτομα (54,7%), ενώ ως υπάλληλοι είναι 7.532 περισσότεροι (3,5%). Ωστόσο, στις κατηγορίες «προσοντούχοι» και «ειδικοί», οι γυναίκες υπερέχουν: κατά 32,4% ως αυτοαπασχολούμενες και 16,8% ως υπάλληλοι. Αντίθετα, στην κατηγορία «διευθυντές και διοικητικοί λειτουργοί», οι άνδρες είναι 289,3% περισσότεροι ως αυτοαπασχολούμενοι και 190,9% ως υπάλληλοι. Συνολικά, 187 γυναίκες εργάζονται ως αυτοαπασχολούμενες διευθύντριες.
Εκπαίδευση και μισθολογικό χάσμα
Στην επαγγελματική εκπαίδευση καταγράφεται απόλυτη ισότητα: 17% των γυναικών και 17% των ανδρών συμμετέχουν σε σεμινάρια. Αντίστοιχα, στην ΕΕ τα ποσοστά είναι 20% και 19%. Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι γυναίκες υπερέχουν αριθμητικά κατά 19.236, δηλαδή κατά 229,2%.
Το μισθολογικό χάσμα στην Κύπρο είναι 12,2%. Στους λογιστές και επαγγελματίες διοίκησης οι άνδρες αμείβονται κατά μέσο όρο με 2.885 ευρώ, ενώ οι γυναίκες με 2.560 ευρώ. Στον τομέα ΤΠΕ, οι άνδρες αμείβονται με 1.756 ευρώ και οι γυναίκες με 1.485 ευρώ, με τη διαφορά να φτάνει ακόμη και τα 1.018 ευρώ σε ορισμένες ειδικότητες.
Πηγές: Παρουσίαση Ημερίδας Υπουργείου Εργασίας (05.05.2025), Gender Equality Index (EIGE), Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, Συγκριτικά στοιχεία ΕΕ.
