Η θέση της Κύπρου στην πρόσβαση ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα παραμένει χαμηλή μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα με τα ευρήματα της ευρωπαϊκής έρευνας W.A.I.T. (Waiting to Access Innovative Therapies) Indicator[1] της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA) για την περίοδο 2020-2023.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η Κυπριακή Ένωση Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης ΚΕΦΕΑ, η χώρα μας κατατάσσεται στην 22η θέση ανάμεσα σε 36 χώρες της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, γεγονός που αναδεικνύει τις διαχρονικές προκλήσεις στην έγκριση και κυκλοφορία νέων φαρμακευτικών θεραπειών στην κυπριακή αγορά.
Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, τα αποτελέσματα της οποίας δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 7 Μάϊου 2025, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές στο χρόνο πρόσβασης των ασθενών σε νέα φάρμακα (από 128 ημέρες στη Γερμανία έως 840 ημέρες στην Πορτογαλία με μέσο όρο τις 518 ημέρες). Στην Κύπρο, ο μέσος χρόνος από την έγκριση έως τη διαθεσιμότητα καινοτόμων φαρμάκων φτάνει τις 531 μέρες, ενώ για κάποιες θεραπείες ο χρόνος έχει φτάσει μέχρι και τις 1,300 μέρες.
Σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα φαρμάκων, στην Κύπρο διατίθενται μόλις 63 καινοτόμα φάρμακα από τα 173 συνολικά (36%) που εξασφάλισαν έγκριση από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές Αρχές, κατά την περίοδο αυτή. Ο μέσος όρος ανάμεσα στις 36 χώρες είναι το 46% (80 καινοτόμα φάρμακα), ενώ την πρωτιά εξακολουθεί να κατέχει η Γερμανία, καθώς παρέχει πρόσβαση σε 156 από τα 173 εγκεκριμένα καινοτόμα φάρμακα.
Σημειώνεται ότι στην πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες – έναντι 99% στη Γερμανία – ενώ για το 90% των σκευασμάτων υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση ή προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία ανά περίσταση, μέσω της Επιτροπής Ονομαστικών Αιτημάτων (EOA).
Περαιτέρω, τα πιο ειδικευμένα φάρμακα, για τον καρκίνο ή τα λεγόμενα ορφανά φάρμακα, που συνήθως αφορούν σπάνια νοσήματα, είναι διαθέσιμα στους ασθενείς που τα έχουν ανάγκη μόνο μέσω περιορισμένης πρόσβασης και κυρίως μέσα από την ΕΟΑ. Κανένα από αυτά, σύμφωνα με την έρευνα, δεν έχει πλήρως ενταχθεί στο σύστημα αποζημίωσης.
Όπως αναφέρει η ΚΕΦΕΑ, έχει επανειλημμένα επισημάνει τα προβλήματα πρόσβασης και διαθεσιμότητας καινοτόμων φαρμάκων και θεραπειών στη χώρα μας, προτείνοντας παράλληλα εφικτές και άμεσες λύσεις που να διευκολύνουν την πρόσβαση των ασθενών σε όλα τα φάρμακα.
Έξι χρόνια μετά την εισαγωγή του ΓεΣΥ, τα προβλήματα με την διάθεση καινοτόμων φαρμάκων δεν έχουν επιλυθεί. Η απόφαση δε του Υπουργείου Υγείας να μεταφέρει την ΕΟΑ κάτω από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) όχι μόνο έχει εντείνει τις καθυστερήσεις στη παροχή φαρμακευτικής αγωγής σε ασθενείς που τη χρειάζονται άμεσα, αλλά έχει προκαλέσει και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των αξιολογήσεων που εκκρεμούσαν, διογκώνοντας ουσιαστικά περαιτέρω ένα ήδη σημαντικό πρόβλημα.
“Ως ΚΕΦΕΑ εκφράζουμε την ιδιαίτερη ανησυχία μας για το σοβαρό ενδεχόμενο να προκύψει κενό στη διάθεση νέων, καινοτόμων και όχι μόνο, θεραπειών στην χώρα μας, εάν η κατάσταση δεν βελτιωθεί άμεσα”.
Παράλληλα καλούν τους αρμοδίους, τόσο στον ΟΑΥ όσο και στο Υπουργείο Υγείας, να λάβουν αποφάσεις και να προχωρήσουν σε ενέργειες, η άμεση υλοποίηση των οποίων θα εξομαλύνει την κατάσταση με τον ήδη συσσωρευμένο όγκο φαρμάκων προς αξιολόγηση, ώστε να δοθεί η δυνατότητα αξιολόγησης των νέων αιτήσεων και τήρησης των προβλεπόμενων από την νομοθεσία χρονοδιαγραμμάτων.
