Ανασκαφή και μελέτη αρχαιολογικού υλικού διενεργήθηκε κατά τη διάρκεια του 2024 κατά την 5η ανασκαφική περίοδο στη Νέα Πάφο, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Μαλούτενα και Αγορά στη ρυμοτομία της Πάφου: μοντελοποίηση του αστικού τοπίου της ελληνιστικής και ρωμαϊκής πρωτεύουσας της Κύπρου (MA-P)».
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείου Πολιτισμού ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της 5ης ανασκαφικής περιόδου της αποστολής των Πανεπιστημίων Βαρσοβίας και Jagiellonian Κρακοβίας, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο της Βαρσοβίας, το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και το Πολυτεχνείο του Βρότσλαφ, υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Ευδοξίας Παπουτσή- Βλάντικα.
Η εαρινή περίοδος (Απρίλιος/ Μάιος) επικεντρώθηκε στη μελέτη του ανασκαφικού υλικού των προηγούμενων ετών, καθώς και στην προετοιμασία για τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Αντίθετα, η θερινή/ φθινοπωρινή περίοδος αποτέλεσε την τελευταία ανασκαφική περίοδο του προγράμματος MA-P και διήρκεσε από τις 16 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Οκτωβρίου.
Στην ανασκαφή συμμετείχαν 17 μέλη του ερευνητικού προσωπικού, 13 φοιτητές και ένας αριθμός εθελοντών. Οι εργασίες επικεντρώθηκαν σε δύο περιοχές, στη Μαλούτενα και στην Αγορά.
Στην περιοχή Μαλούτενα συνεχίστηκε η ανασκαφή της δοκιμαστικής τάφρου ΜΑΛ ΤΤ.Χ, που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της πόλης, δυτικά του λόφου Φανάρι, η έρευνα της οποίας άρχισε πριν δύο χρόνια (Φωτ. 1).
Η ανασκαφή επεκτάθηκε προς τα βόρεια και τα νότια, αποκαλύπτοντας στη βόρεια επέκταση έναν τοίχο (Τοίχος 2) με κατεύθυνση περίπου βορρά-νότου. Προκαταρκτικά, αυτός ο τοίχος ερμηνεύεται ως μεταγενέστερη προσθήκη στη γωνία ενός κτιρίου που είχε αποκαλυφθεί σε προηγούμενες ανασκαφικές περιόδους (Κτίριο I, Τοίχος 1), η χρονολόγηση του οποίου παραμένει αβέβαιη.
Στην ανατολική πλευρά του Τοίχου 2, οι έρευνες εστίασαν σε έναν εξωτερικό χώρο που γειτνιάζει με το κτίριο, όπου αναμενόταν να βρεθούν υπολείμματα δρόμου και αγωγού. Πράγματι, τις τελευταίες ημέρες της ανασκαφής, εντοπίστηκε ο πυθμένας του αγωγού, ο οποίος αλλάζει κατεύθυνση κατά 90 μοίρες προς τα ανατολικά.
Η εξερεύνηση του εσωτερικού του Κτιρίου I (Αίθουσα Ι) προχώρησε μερικώς. Η αρχική ανάλυση των κινητών ευρημάτων, κυρίως της κεραμικής, δείχνει ότι το συγκεκριμένο τμήμα του κτιρίου χρονολογείται στην ελληνιστική περίοδο, πιθανότατα στον 2ο αιώνα π.Χ. Εάν η χρονολόγηση αυτή επιβεβαιωθεί από περαιτέρω έρευνα, το εύρημα αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς υποδηλώνει την ύπαρξη ενός οικοδομήματος ης Ελληνιστικής περιόδου. Οι εργασίες στην τάφρο ΜΑΛ ΤΤ.Χ πρέπει να συνεχιστούν στις επόμενες ανασκαφικές περιόδους.
Στην περιοχή της Αγοράς, οι εργασίες επικεντρώθηκαν στην ανασκαφή δύο πηγαδιών. Το πρώτο, το πηγάδι S.51, που βρίσκεται στην τάφρο T.I στο κέντρο της πλατείας, είχε μερικώς ερευνηθεί το 2016.
Η συνέχιση της ανασκαφής του το 2024 είχε ως κύριους στόχους τη συλλογή βιοαρχαιολογικών δειγμάτων και την αξιολόγηση των δυνατοτήτων τους στη μελέτη των παλαιοπεριβαλλοντικών αλλαγών της πόλης. Η έρευνα έφτασε στον πυθμένα του πηγαδιού, που εντοπίστηκε σε βάθος 5,78 μ.
Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα πηγάδια που έχουν ανασκαφεί τα τελευταία χρόνια, τα ευρήματα από το πηγάδι S.51 είναι πενιχρά. Προκαταρκτικά, η χρονολόγησή του τοποθετείται στην Ύστερη Ελληνιστική ή την Πρώιμη Ρωμαϊκή περίοδο. Το δεύτερο πηγάδι, S.248 βρίσκεται στην τάφρο Τ.ΙΙ, στην εσωτερική περιοχή της Αγοράς, και είχε μερικώς ερευνηθεί το 2023.
Παράλληλα, η Δρ Μπάρμπαρα Ζάγιατς πραγματοποίησε εργασίες συντήρησης πέραν των 150 μεταλλικών αντικειμένων, εστιάζοντας κυρίως στη συντήρηση μιας σειράς νομισμάτων που ανακαλύφθηκαν μεταξύ των ετών 2022 και 2024. Επίσης, συνεχίστηκε το ερευνητικό πρόγραμμα ανάλυσης δειγμάτων από την εντοίχια διακόσμηση της Οικίας του Θησέα, με τη συμμετοχή μελετητών της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βαρσοβίας.
Ο κύριος στόχος της μελέτης είναι ο προσδιορισμός της σύνθεσης των κονιαμάτων και των χρωστικών που χρησιμοποιήθηκαν στις τοιχογραφίες.
