Παρόλο που δεν έγινε ακόμα η αναγκαία διασύνδεση των συστημάτων του Τμήματος Φορολογίας με τις ταμειακές μηχανές των επιχειρήσεων, η υποχρεωτική αποδοχή πιστωτικών καρτών ως μέσο πληρωμής από όλες σχεδόν τις οντότητες που δραστηριοποιούνται στην αγορά, αλλά και τα υπόλοιπα μέτρα που λήφθηκαν από το αρμόδιο Τμήμα συνέβαλαν στη μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Αξίζει όμως να τονιστεί πως η αύξηση των φορολογικών εσόδων συνδέεται και με το κύμα ακρίβειας που πλήττει την Κύπρο -και τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες- την τελευταία τριετία, το οποίο οδήγησε σε αυξημένα έσοδα από τον ΦΠΑ. Και αυτό γιατί οι επιχειρήσεις εισέπρατταν περισσότερο ΦΠΑ από τους πελάτες τους για τα -ακριβότερα- προϊόντα και τις υπηρεσίες και τα χρήματα αυτά καταλήγουν στο κράτος.
Σε σχέση με το 2020, που δεν ήταν ακόμα υποχρεωτική η αποδοχή κάρτας για πληρωμές, μέχρι τέλος του 2024, οι φορολογικές εισπράξεις αυξήθηκαν 72%, δηλαδή κατά €3.1 δισεκατομμύρια, χωρίς να υπονοείται ότι όλη η αύξηση οφείλεται στην αυξημένη χρήση τραπεζικών καρτών. Αλλά η συμβολή τους στην αύξηση των φορολογικών εσόδων θεωρείται σημαντική από το Τμήμα Φορολογίας, παρ’ ότι δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια στην παρούσα φάση.
Συγκεκριμένα, πέρσι στα κρατικά ταμεία κατέληξαν από φορολογικές εισπράξεις €7.4 δισ., σε σύγκριση με €4.3 δισ. το 2020, πριν την καταιγίδα του πληθωρισμού και πριν την υποχρεωτική αποδοχή κάρτας από τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Φορολογίας, τα τελευταία χρόνια οι εισπράξεις σε σχέση με τις φορολογίες κατέγραψαν ανοδική πορεία. Αναλυτικά, το 2024 οι εισπράξεις ήταν αυξημένες κατά 10% σε σχέση με το 2023, κατά το οποίο είχαν εισπραχθεί φορολογίες €6.7 δισ. Το 2022 το κράτος είχε έσοδα από φορολογίες €6 δισ., το 2021 οι εισπράξεις ήταν €5 δισ. και το 2020 €4.3 δισ.
Καλή η πορεία και το 2025
Ανοδική πορεία των εσόδων καταγράφηκε και τους πρώτους δύο μήνες του 2025, όπου συγκεντρώθηκε πλεόνασμα €654,2 εκατ., που αντιστοιχεί στο 1,9% του ΑΕΠ.
Τα συνολικά έσοδα, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2025, αυξήθηκαν κατά €303,3 εκατ. (12,5%) και ανήλθαν στα €2.7 δισ. σε σύγκριση με €2.4 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Συγκεκριμένα, οι συνολικοί φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών αυξήθηκαν κατά €92,5 εκατ. (+12,4%) και ανήλθαν στα €835,7 εκατ. σε σύγκριση με €743,2 εκατ. το 2024, εκ των οποίων τα καθαρά έσοδα του ΦΠΑ (μετά την αφαίρεση των επιστροφών) αυξήθηκαν κατά €35,8 εκατ. (+6,8%) και ανήλθαν στα €559 εκατ. σε σύγκριση με €523,2 εκατ. το 2024.
Τα έσοδα από τη φορολογία στο εισόδημα και τον πλούτο αυξήθηκαν κατά €95,1 εκατ. (+13,2%) και ανήλθαν στα €816,8 εκατ., σε σύγκριση με €721,7 εκατ. το 2024.
Υπερτριπλάσια τα έσοδα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη που διενήργησε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, πέρσι οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες εισέπραξαν υπερτριπλάσια έσοδα με κάρτες αντί με μετρητά. Μάλιστα, σε κάποιους κλάδους η αύξηση άγγιξε το 2.500%.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι πραγματοποιηθείσες ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω καρτών πληρωμής κατέγραψαν αύξηση €8,3 δισ. το διάστημα 2023 – 2024, φτάνοντας πέρυσι στα €47,7 δισ., από €39,5 δισ. το 2023.
Ελλαδικά δημοσιεύματα ανέφεραν πως η πλήρης και υποχρεωτική διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα τερματικά των πιστωτικών καρτών, η οποία υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της ψηφιακής αναβάθμισης της φορολογικής διοίκησης (στην Κύπρο δεν λειτουργεί τέτοια διασύνδεση ακόμα) λειτούργησε ως εργαλείο αποκάλυψης της πραγματικής έκτασης των συναλλαγών που γίνονται σε όλους τους τομείς της αγοράς.
Μάλιστα, τα δημοσιεύματα έκαναν λόγο για «θησαυρό» συναλλαγών, ο οποίος δεν εντοπιζόταν τόσα χρόνια από τις κρατικές αρχές, λόγω της απουσίας αυτής της διασύνδεσης.
Στην Κύπρο γίνονται μελέτες…
Στην Κύπρο, η διασύνδεση των συστημάτων του Τμήματος Φορολογίας με τις ταμειακές μηχανές των επιχειρήσεων καθυστερεί, παρόλο που γίνονται μελέτες επί μελετών.
Για τον σκοπό αυτό, τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνονται και κονδύλια στον κρατικό προϋπολογισμό για κάλυψη του κόστους πραγματοποίησης της διασύνδεσης. Υπάρχουν εκτιμήσεις πως το έργο θα υλοποιηθεί μετά τον εκσυγχρονισμό της υποδομής και του νομικού πλαισίου σε σχέση με τα τιμολόγια και τις αποδείξεις.
Με την αυτόματη διασύνδεση, σε πραγματικό χρόνο, της Αγοράς με το Τμήμα Φορολογίας, θα μπορεί το Τμήμα να τυγχάνει άμεσης και αξιόπιστης ενημέρωσης για τις αγοραπωλησίες στο εμπόριο. Ταυτόχρονα, με το συγκεκριμένο σύστημα το Τμήμα Φορολογίας θα μπορεί να αντιδρά άμεσα σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής.
Αρμόδια πηγή ανέφερε στον «Φ» πως με τη διασύνδεση της αγοράς με τα συστήματα του Τμήματος Φορολογίας κανένας δεν θα μπορεί να ξεφεύγει από την τσιμπίδα του Φόρου, καθώς έστω και για ένα ευρώ συναλλαγή που θα γίνεται θα αποκόπτεται ο σχετικός φόρος.
Όπως μας λέχθηκε, κανένας δεν θα μπορεί να κρύψει έσοδα, γεγονός που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της εκτεταμένης φοροδιαφυγής. Η εφαρμογή της διασύνδεσης των μηχανών ηλεκτρονικής πληρωμής με το Τμήμα Φορολογίας έχει ήδη γίνει από άλλες φορολογικές αρχές, με μεγάλη επιτυχία για τα κρατικά ταμεία. Οι αρμόδιες αρχές λαμβάνουν ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για τις συναλλαγές στην αγορά, για σκοπούς επίτευξης άμεσης ενημέρωσης για τις αγοραπωλησίες στην οικονομία αλλά και για ταχεία αντίδραση στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής.
Τι προβλέπει ο νόμος
Η νομοθεσία που αφορά την υποχρεωτική αποδοχή πιστωτικών καρτών είναι σε εφαρμογή διά νόμου από τον Σεπτέμβριο του 2021. Όσες επιχειρήσεις δεν συμμορφώνονται και αρνούνται να αποδεχθούν πληρωμές με πιστωτικές κάρτες υπόκεινται σε πρόστιμο €4 χιλιάδων.
Βάσει του νόμου, οι επιχειρήσεις έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους καταναλωτές ότι αποδέχονται πιστωτικές κάρτες ως μέσω πληρωμής και αυτό θα πρέπει αναγράφεται ευκρινώς στην είσοδο του καταστήματος και σε όλα τα ταμεία.
Ανοδική πορεία καταγράφεται και στο ποσοστό καταβολής φορολογικών οφειλών ηλεκτρονικά μέσω JCC, τραπεζικών ιδρυμάτων (Φ.Π.Α.) και internet banking (Φ.Π.Α. και Ρύθμιση Ληξιπρόθεσμων Φορολογικών Οφειλών), ως προς το σύνολο των εισπράξεων του Τμήματος.
Το 2023 το ποσοστό ηλεκτρονικών πληρωμών ήταν 95,4%, το 2022 οι ηλεκτρονικές πληρωμές κυμάνθηκαν στο 91,3%, το 2021 ήταν 81,99% (χρονιά που τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος για την υποχρεωτική αποδοχή πιστωτικών καρτών) και το 2020 αυτές ήταν 71,7%. Εκτιμάται πως πέρσι οι ηλεκτρονικές πληρωμές προς το Τμήμα Φορολογίας έχουν ξεπεράσει το 96%.
Τα υπόλοιπα φοροεισπρακτικά μέτρα
Πέραν των πιστωτικών καρτών, τα υπόλοιπα μέτρα που συνέβαλαν στην αύξηση των φορολογικών εσόδων και στη φορολογική συμμόρφωση ήταν η απαγόρευση των συναλλαγών με μετρητά για αγορές πάνω από €10 χιλ., η μη αποδοχή μετρητών από τις τράπεζες χωρίς αιτιολογία, καθώς και η συμπερίληψη επικαιροποιημένων φορολογικών δεδομένων στα τραπεζικά στοιχεία.
Σημαντική ήταν η συμβολή και των εκστρατειών συμμόρφωσης και οι επιτόπιοι έλεγχοι του Τμήματος Φορολογίας. Σε αυτήν την προσπάθεια συνέβαλαν, επίσης, η χρήση των νέων τεχνολογιών, οι συμψηφισμοί και οι εκκαθαρίσεις.
Να σημειωθεί πως τον περασμένο μήνα το αρμόδιο τμήμα άρχισε την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων του 2023 για φυσικά πρόσωπα. Επιπρόσθετα, το Tax For All (TFA) βελτίωσε τη διαδικασία, επιτρέποντας την επιστροφή πάνω από €1 δισ. σε επιχειρήσεις.
Στους σχεδιασμούς τους Τμήματος Φορολογίας είναι η περαιτέρω ενίσχυση της φορολογικής εισπραξιμότητας του κράτους. Συγκεκριμένα, προωθείται εκσυγχρονισμός του πλαισίου έκδοσης νόμιμων τιμολογίων και αποδείξεων με την απευθείας σύνδεση των επιχειρήσεων με το Τμήμα Φορολογίας (Online Fiscalization).
Το Υπουργείο Οικονομικών διεξάγει μελέτη ώστε να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή τεχνολογία και λύση για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης μέσω των μηχανισμών έκδοσης νόμιμων τιμολογίων και αποδείξεων.
