Περιθώρια για αποφυγή καταχρηστικών προνοιών σε βάρος των δημοσιογράφων δίνει η Ευρωπαϊκή Πράξη που ψηφίστηκε με στόχο να ρυθμίσει την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης.
Σύμφωνα και με το χθεσινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του «Φ» με τίτλο «Παρακολουθήστε δημοσιογράφους», το εναρμονιστικό/εφαρμοστικό νομοσχέδιο του σχετικού ευρωπαϊκού κανονισμού που ετοίμασε το Υπουργείο Εσωτερικών, σκοτώνει την Ελευθεροτυπία.
Όπως εξηγήσαμε στη βάση συγκεκριμένων αναφορών του προσχεδίου του κυβερνητικού νομοσχεδίου, κι επικαλούμενοι θέσεις του δημοσιογραφικού κόσμου, σ΄ αυτό υπάρχουν ωμές και ξεκάθαρες αναφορές που καθιστούν εφικτή την παρακολούθηση συνομιλιών δημοσιογράφων και αποκάλυψη των πηγών τους.
Μάλιστα, εξηγούσαμε πως αρχηγός Αστυνομίας, διοικητής ΚΥΠ, αστυνομικός ανακριτής, ή εξουσιοδοτημένος απ’ αυτούς θα μπορεί να κινήσει διαδικασία σε βάρος δημοσιογράφων. Θα είναι εφικτή η έκδοση διατάγματος εν αγνοία τους στη βάση εύλογης υπόνοιας για κακούργημα, ενώ υπάρχει πρόνοια ακόμα και για «ανάπτυξη λογισμικού παρεμβατικής παρακολούθησης» σε βάρος τους.
Η επίσημη θέση του Υπουργείου Εσωτερικών, όπως αυτή εκφράστηκε στον «Φ», ότι οι προαναφερθείσες καταχρηστικές πρόνοιες βασίζονται στον ευρωπαϊκό κανονισμό δεν είναι αναληθής. Εντούτοις, παρέχεται η δυνατότητα από τον ίδιο τον κανονισμό να αποφευχθεί η επιβολή καταστροφικών περιορισμών στους λειτουργούς των ΜΜΕ.
Ο «Φ» εξασφάλισε την πιστή μετάφραση του κειμένου του ευρωπαϊκού κανονισμού που καλείται να εντάξει στην εθνική νομοθεσία της η Κύπρος, εστιάζοντας στην παράμετρο που αφορά την ανάπτυξη παρεμβατικού λογισμικού παρακολούθησης σε βάρος λειτουργών των ΜΜΕ.
Εντοπίσαμε δυο χαρακτηριστικές αναφορές που είναι αποτρεπτικές για τη χρήση του και περιλαμβάνονται στα άρθρα 25 και 26:
>> «Για τον σκοπό της διασφάλισης της αποτελεσματικής προστασίας των δημοσιογραφικών πηγών και των εμπιστευτικών επικοινωνιών, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να λαμβάνουν τέτοια μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης λογισμικού παρεμβατικής παρακολούθησης, σε σχέση με παρόχους υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης, το συντακτικό προσωπικό τους ή πρόσωπα τα οποία, λόγω της τακτικής ή επαγγελματικής τους σχέσης με πάροχο υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης ή το συντακτικό προσωπικό του, ενδέχεται να έχουν πληροφορίες που σχετίζονται ή είναι σε θέση να ταυτοποιήσουν δημοσιογραφικές πηγές ή εμπιστευτικές επικοινωνίες».
>> «(…)Ως εκ τούτου είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι οι πάροχοι υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιογράφων, που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά υπηρεσιών των μέσων ενημέρωσης μπορούν να απολαμβάνουν ισχυρή εναρμονισμένη προστασία έναντι της ανάπτυξης παρεμβατικού λογισμικού παρακολούθησης στην Ένωση, μεταξύ άλλων όταν οι αρχές των κρατών μελών προσφεύγουν σε ιδιωτικούς φορείς για την ανάπτυξή του».