Σε μια κίνηση που αποτυπώνει επισήμως και για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό κείμενο τα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ και ουσιαστικά εξουδετερώνει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο στο οποίο η Άγκυρα στηρίζει τις αυθαίρετες διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο προχώρησε το μεσημέρι της Μεγάλης Τετάρτης η Ελλάδα, προκαλώντας την άμεση αντίδραση της Άγκυρας – αναμενόμενη την χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας στον Σκάι – που έκανε λόγο για μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα της Τουρκίας σε Αιγαίο και Μεσόγειο.
Λίγο αργότερα, η Μιλλιέτ δημοσίευσε τον χάρτη – απάντηση της Τουρκίας, που με τη μέθοδο της μέσης γραμμής ανάμεσα στις ηπειρωτικές περιοχές των δύο χωρών – καθώς η Άγκυρα δεν δέχεται επήρεια των νησιών, ούτε καν της Κρήτης – διχοτομεί το Αιγαίο. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης απάντησε επ’ αυτού ότι «η λύση είναι μία, δηλαδή η υπογραφή συνυποσχετικού για την παραπομπή της διαφοράς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Το ΚΥΣΕΑ
Οι πιθανές αντιδράσεις της Τουρκίας και οι πιθανές επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων που έγιναν στο Μέγαρο Μαξίμου κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, μετά και το δημοσίευμα της Μιλλιέτ.
Ανεξάρτητα από όλα αυτά η κυβέρνηση διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση ότι η Αθήνα θα προχωρήσει στον σχεδιασμό της που κατοχυρώνει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Η εξωτερική πολιτική της χώρας δεν ετεροκαθορίζεται ήταν το μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε δηλώσεις του.
Η ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Ο χάρτης του ΘΧΣ αποτυπώνει την οριοθετημένη ΑΟΖ με τις δύο συμφωνίες με την Ιταλία και με τη συμφωνία μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, ενώ σε όλες τις άλλες περιοχές παρουσιάζεται η δυνητική ΑΟΖ, όπως ορίζεται βάσει του Ν. 4001/2011, ο οποίος καθορίζει το εξωτερικό όριο της ΑΟΖ στη μέση γραμμή με χώρες με τις οποίες δεν έχει υπάρξει συμφωνία οριοθέτησης.
Δείτε το χάρτη
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η ανακοίνωση του Χωροταξικού Σχεδιασμού
Με τον χάρτη που εγκρίθηκε και δόθηκε στη δημοσιότητα, ουσιαστικά για πρώτη φορά η Ελλάδα αποτυπώνει τις διεκδικήσεις της επί της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ βάσει του Δικαίου της Θάλασσας. Αυτό αποτελεί κι την πιο έγκυρη απάντηση στη μονομερή προσπάθεια της Τουρκίας να επιβάλει τετελεσμένα με την κατάθεση στον ΟΗΕ των «εξωτερικών ορίων» της ΑΟΖ της, τα οποία υπολόγισε βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, αμφισβητώντας και τη συμφωνία οριοθέτησης της Ελλάδας με την Αίγυπτο.
Ο «εφιάλτης» της Τουρκίας, γνωστός και ως «χάρτης της Σεβίλλης», αποτυπώνεται πλέον και σε επίσημο ελληνικό έγγραφο, το οποίο δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και κατατίθεται στην Ε.Ε. Επίσης, αποδίδεται από την Ελλάδα πλήρης επήρεια στις ηπειρωτικές ακτές, σε όλα τα νησιά και νησίδες καθώς και στο Καστελλόριζο, φέρνοντας έτσι τη δυνητική ελληνική ΑΟΖ έως τα δυτικά όρια της κυπριακής ΑΟΖ.
Ο λεγόμενος χάρτης της Σεβίλλης, που δημιουργήθηκε όταν η Ε.Ε ζήτησε από το πανεπιστήμιο της ισπανικής πόλης να καταγράψει την υφαλοκρηπίδα των μελών της Ε.Ε, όπως αυτή προκύπτει από τη συμφωνία για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Δείτε το κομμάτι του που αφορά την ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ:
Στον χάρτη αποτυπώνονται και τα υπάρχοντα χωρικά ύδατα της χώρας, στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο και στα 6 ν.μ. στις υπόλοιπες περιοχές, με την ειδική επισήμανση για την «επιφύλαξη άσκησης του δικαιώματος επέκτασης έως τα 12 ν.μ.», βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, το οποίο – όπως επισημαίνεται – είναι εθιμικό διεθνές δίκαιο. Υπογραμμίζεται έτσι ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του Δικαίου της Θάλασσας, ακόμα και για χώρες όπως η Τουρκία, που δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση.
Η έγκριση του ΘΧΣ δεν συνιστά πράξη ανακήρυξης ή οριοθέτησης της ΑΟΖ, όμως, με την αποτύπωση των υφιστάμενων οριοθετημένων ορίων και των δυνητικών ορίων βάσει του Δικαίου της Θάλασσας στις υπόλοιπες περιοχές, οι ελληνικές θέσεις καταγράφονται πλέον σε ευρωπαϊκό κείμενο και αποτελούν τη βάση για κάθε συζήτηση με την Τουρκία αλλά και τη Λιβύη για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Η Τουρκία, το φθινόπωρο, όταν είχε δημοσιευθεί για πρώτη φορά από την Κομισιόν ένας τεχνικός χάρτης για τον ΘΧΣ της Ελλάδας, είχε αντιδράσει έντονα, δηλώνοντας ότι ο χάρτης είναι «απαράδεκτος», προειδοποιώντας ότι δεν θα δεχθεί τετελεσμένα, ενώ επανέφερε τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», υποστηρίζοντας ότι καταγράφονται στον χάρτη και νησιωτικοί σχηματισμοί «απροσδιόριστης κυριαρχίας».
Σε μια ιδιαίτερα λεπτή φάση για τα ελληνοτουρκικά, η αντίδραση της Τουρκίας στην έγκριση του ΘΧΣ έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς – εκτός των άλλων – μεσολαβεί και ο καθορισμός της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα και η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι, με δημοσίευμά της, η Milliyet νωρίτερα σήμερα – πριν τις ελληνικές ανακοινώσεις – έκανε λόγο για τις τελικές ενέργειες προκειμένου και η Τουρκία να δημοσιεύσει τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ο οποίος, σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας, θα λαμβάνει υπόψη τη «μέση γραμμή» μεταξύ των δύο ηπειρωτικών ακτών, στερώντας έτσι πλήρως τα νησιά και τις νησίδες από θαλάσσιες ζώνες. Λίγο αργότερα, το δημοσίευμα τροποποιήθηκε διαδικτυακά και ο χάρτης δημοσιοποιήθηκε.
Δείτε τον τουρκικό χάρτη, που διχοτομεί το Αιγαίο και φτάνει την τουρκική ΑΟΖ… νοτίως των Κυθήρων!
Η ανακοίνωση του Τουρκικού ΥΠΕΞ
Ανακοίνωση για το θέμα με τον χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, που παρουσίασε σήμερα η Ελλάδα, εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας.
Σε αυτήν, το τουρκικό υπουργείο χαρακτηρίζει τις ενέργειες της Αθήνας «μονομερείς», οι οποίες «παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο Πέλαγος όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο», ενώ επισημαίνει πως η Άγκυρα «θα υποβάλει το δικό της Σxέδιο στην UNESCO και στους αρμόδιους φορείς των Ηνωμένων Εθνών».
Η ανακοίνωση αναφέρει αναλυτικά:
«Ορισμένες από τις περιοχές που καθορίζονται στο «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» (ΘΧΣ) που έχει κηρύξει η Ελλάδα στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο Πέλαγος όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επαναλαμβάνουμε ότι οι μονομερείς ενέργειες και διεκδικήσεις της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκική Δημοκρατία.
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι οι μονομερείς ενέργειες θα πρέπει να αποφεύγονται σε μια κλειστή ή ημίκλειστη θάλασσα όπως το Αιγαίο και η Μεσόγειος, ότι το διεθνές ναυτικό δίκαιο ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των παράκτιων κρατών σε αυτές τις θάλασσες, μεταξύ άλλων και σε περιβαλλοντικά θέματα, και από αυτή την άποψη, η Τουρκική Δημοκρατία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος.
Οι προαναφερθείσες ενέργειες και προσπάθειες τετελεσμένων γεγονότων, όπως και στο παρελθόν, δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκική Δημοκρατία σήμερα ή στο μέλλον.
Η Τουρκική Δημοκρατία εμμένει στη θέση της ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και ολοκληρωμένη προσέγγιση για την επίλυση των ζητημάτων με βάση το διεθνές δίκαιο, την ισότητα και την καλή γειτονία στο πλαίσιο της Διακήρυξης των Αθηνών για τις Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία, με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου 2023, η οποία αντικατοπτρίζει το πνεύμα που και τα δύο μέρη θέλουν να διατηρήσουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η Τουρκική Δημοκρατία θα υποβάλει το δικό της Σxέδιο στην UNESCO και στους αρμόδιους φορείς των Ηνωμένων Εθνών».
Η ανακοίνωση του ΚΥΣΕΑ
«Συνεδρίασε σήμερα υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ).
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης έγινε ενημέρωση από τους Υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου για την εθνική στρατηγική για τον θαλάσσιο χώρο και την κατάρτιση και εξειδίκευση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Επίσης, συζητήθηκε και εγκρίθηκε ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων για την περίοδο 2025-2036. »
Γεραπετρίτης: Σπουδαία μέρα για την Ελλάδα
Για μια σημαντική ημέρα για την Ελλάδα καθώς για πρώτη φορά καταγράφονται σε χάρτη τα απώτατα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας στο δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ και τη Σία Κοσιώνη για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Ερωτηθείς γιατί τώρα και τι σημασία αποδίδει ο ίδιος, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «πρόκειται για ένα ζωτικής σημασίας κείμενο για την Ελλάδα και τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα διότι αφενός καθορίζει την ανθρωπογενή δραστηριότητα που συντελείται στον θαλάσσιο χώρο προσδιορίζονται δηλαδή οι ανθρώπινες δράσεις και από την άλλη πλευρά προσδιορίζεται για πρώτη φορά το γεωγραφικό πλαίσιο στο οποίο ασκείται αυτή η δραστηριότητα».
Σε ό,τι αφορά την αντίδραση της Τουρκίας, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι «υπάρχει μια διαφορετική αφετηρία, η Ελλάδα ασκεί τα δικαιώματά της προς εξυπηρέτηση του εθνικού της συμφέροντος με βάση αποκλειστικά και μόνο το διεθνές δίκαιο. Από την άλλη πλευρά η Τουρκία έχει τη δική της αντίληψη. Η αντίδραση ήταν αναμενόμενη καθώς είναι γνωστές οι θέσεις της Τουρκίας», ενώ ερωτηθείς για το εάν υπήρχε συνεννόηση είπε ότι «ήταν γνωστό ότι υπάρχει μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με βάση την οποία η Ελλάδα θα έπρεπε έως της 27 Απριλίου να εκδώσει τον θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και έτσι ήταν αναμενόμενο».
Ακολούθως, ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι «θέλω να τονίσω ότι εάν αυτή τη στιγμή έχουμε δύο εκδοχές, μία ελληνική και μία τουρκική, υπάρχει μία οδός που θα μπορούσε να το επιλύσει και αυτός είναι ο δρόμος του συνυποσχετικού να επιλυθεί η διαφορά αυτή για τον καθορισμό της ΑΟΖ και αυτό είναι πάντοτε που η Ελλάδα τηρεί».
Παράλληλα, ο ίδιος υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα ψηλώνει και μεγαλώνει το διπλωματικό της αποτύπωμα. Για πρώτη φορά βρίσκονται καταγεγραμμένα σε χάρτη τα απώτατα όρια της ελληνικής υφαλοκριπίδας, βεβαίως στη βάση τους διεθνούς δικαίου το οποίο επιβάλλει για τον καθορισμό ΑΟΖ να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κρατών που έχουν ακτές δίπλα ή απέναντι».
«Παραταύτα είναι πολύ σημαντικό ότι στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου πλέον, στο πλαίσιο ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η Ελλάδα καταγράφει τη μέγιστη δυνατότητά της στις θαλάσσιες ζώνες και αυτό πλέον αποτελεί την ελληνική τοποθέτηση πάνω στα ζητήματα θαλασσίων ζωνών» πρόσθεσε.
Απαντώντας στην κριτική περί καθυστέρησης, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «άκουσα την αντιπολίτευση να μέμφεται την κυβέρνηση για το θέμα της καθυστέρησης. Θα περίμενα μικρότερη μικροψυχία στο ζήτημα αυτό. Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι η Ελλάδα δεν είναι μια περίκλειστη χώρα, έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ΕΕ, έχει 8.5 χιλιάδες νησιά, πράγμα που καθιστά εξαιρετικά σύνθετη την άσκηση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Αλλά υπάρχει και κάτι επιπλέον, υπήρξαν οι δύο μεγάλες συμφωνίες που έφερε η κυβέρνηση με την Αίγυπτο και την Ιταλία, οι οποίες θα έπρεπε να μεταφερθούν πλέον και στον χάρτη. Η σημερινή μέρα επελέγη πρωτίστως γιατί σήμερα εκδόθηκε και το πρακτικό επεξεργασίας του Συμβουλίου Επικρατείας με το οποίο ενσωματώνεται ουσιαστικά στην ελληνική έννομη τάξη η ελληνοϊταλική συμφωνία και για αυτό τον λόγο δεν θα μπορούσε ούτως ή άλλως να είναι νωρίτερα».
«Θελω να πω κάτι σημαντικό. Όταν η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φέρει από το 2019 την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, την ελληνοϊταλική, σειρά στρατηγικών συμφωνιών, μεγάλωσε τα όρια της Ελλάδας με τα 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα έως το ακρωτήριο Ταίναρο, θα περίμενα μεγαλύτερη περισυλλογή. Διότι ακόμα και σήμερα η Ελλάδα φροντίζει στο πεδίο να υπερασπίζεται τα εθνικά της συμφέροντα, φέρνοντας κολοσσούς ενεργειακούς εκεί που υπάρχουν έριδες από άλλα κράτη ή σήμερα με τον θαλάσσιο Χωροταξικό της Σχεδιασμό».
protothema.gr
