Σφοδρή κριτική σε βάρος των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) και του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, εξαπέλυσε η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με αφορμή την φρικτή υπόθεση κακοποίησης πέντε παιδιών από τους γονείς τους σε χωριό της Λάρνακας. Η συζήτηση έγινε σε τεταμένο κλίμα, ενώ στο προσκήνιο επανήλθαν και οι υποθέσεις αυτοχειρίας του Στυλιανού και της Ελένης Φρατζή.
Γίνεται εκσυγχρονισμός, υποστήριξαν τόσο η Υφυπουργός Μαριλένα Ευαγγέλου, όσο και η διευθύντρια των ΥΚΕ, Μαρία Κυρατζή. Υπήρξε, δε, άρνηση για περεταίρω τοποθέτηση σε σχέση με την υπόθεση της κακοποίησης, επειδή αυτή βρίσκεται στο δικαστήριο και αφετέρου επειδή έχει διεξαχθεί διοικητική έρευνα.
«Δεν θα μιλήσω για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Θα μιλήσει η έκθεση», υπογράμμισε η Υφυπουργός Μαριλένα Ευαγγέλου και πρόσθεσε ότι γίνονται βήματα για την αναδιάρθρωση των ΥΚΕ, ώστε να προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός σε νομοθεσίες, όπως της υιοθεσίας. Το Υφυπουργείο πραγματεύεται εξαιρετικά δύσκολες υποθέσεις, είπε.
«Υπάρχουν σημεία που χρειάζεται εκσυγχρονισμός. Όμως, στηρίζω το έργο των ΥΚΕ και των λειτουργών τους», είπε η κ. Ευαγγέλου και πρόσθεσε πως και η διοικητική έρευνα θα βοηθήσει να γίνουν διορθώσεις.
«Έχουν γίνει 15 προσλήψεις λειτουργών» και αναμένουν αποπαγωποιήσεις πέρα των 50 θέσεων. Αναφέρθηκε, επίσης, σε πολιτικές που τέθηκαν σε εφαρμογή, όπως ο λειτουργός της γειτονιάς, ο θεσμός του μέντορα και άλλες. «Καλύπτουμε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων», είπε η κ. Ευαγγέλου και πρόσθεσε πως είναι πολλοί οι φορείς που πρέπει να συνεργαστούν.
«Υπάρχουν νόμοι και διαδικασίες για στήριξη ανηλίκων», υπογράμμισε σε άλλο σημείο, διαψεύδοντας τους αντίθετους ισχυρισμούς. «Οι κοινωνικές προκλήσεις είναι πάρα πολλές», ανέφερε ακόμη η κ. Ευαγγέλου. «Υπάρχουν εγχειρίδια, νομοθεσίες, το προσωπικό εκπαιδεύεται. Η ανάγκη για επιμόρφωση θα είναι διαρκής ακόμη και μετά των εκσυγχρονισμό των ΥΚΕ. Ναι, θέλουμε των εκσυγχρονισμό των ΥΚΕ και πάντα θα τον θέλουμε, διότι τα προβλήματα του σήμερα διαφέρουν από εκείνα του ‘50».
Την τοποθέτηση διέκοψε η πρόεδρος της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, αναφέροντας τους ισχυρισμούς λειτουργού από τη συντεχνία Ισότητα, ο οποίος κατήγγειλε πως δεν υπάρχουν πρωτόκολλα.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του Υφυπουργείου, Γιάννης Νικολαΐδης, υπογράμμισε πως εξετάζουν τι μπορεί να γίνει και ότι έχει προκηρυχθεί μελέτη για να εντοπιστούν οι ανάγκες σε προσωπικό των ΥΚΕ.
Οι τοποθετήσεις αυτές ενόχλησαν την κ. Χαραλαμπίδου, η οποία διερωτήθηκε:
– «Πόσα παιδιά πρέπει να χάσουμε ακόμη, μέχρι να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε;».
– Γιάννης Νικολαΐδης: Ούτε ένα!
– Ειρήνη Χαραλαμπίδου: Έχει παιδιά στους δρόμους με εμπρηστικές διαθέσεις. Ήταν ο Στυλιανός, η Φραντζή.
Η διευθύντρια των ΥΚΕ, Μαρία Κυριατζή ανάφερε ότι «Είμαστε οι πρώτοι που μας απασχολεί. Ναι, ίσως χρειάζεται μεγαλύτερη στελέχωση».
Στο σημείο αυτό επανήλθε και η κ. Ευαγγέλου: «Στηρίζω την εμπειρογνωμοσύνη και την κατάρτιση των Υπηρεσιών. Δεν ωραιοποιούμε τίποτα. Υπάρχει η διαδικασία εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης και πιστεύουμε σε αυτή τη διαδικασία. Οι λειτουργοί δεν μπορούν να διαφημίσουν τη δουλειά τους. Χειρίζονται ευάλωτους ανθρώπους».
Η διευθύντρια των ΥΚΕ, Μαρία Κυριατζή, υπογράμμισε πως από το 2019 ζητούν στήριξη. Για αυτό και αποφασίστηκε η διεξαγωγή οργανωτικής μελέτης, ώστε να διαφανούν οι ανάγκες που υπάρχουν.
Ακόμη και στην περίπτωση της αυτοχειρίας, είπε, κατέθεσε την υπόθεση στο Υπουργείο Εργασίας (που ήταν τότε αρμόδιο) μαζί με μια εισήγηση. Πάντως, είπε, γίνεται ήδη ο εκσυγχρονισμός.
Αυτός περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
– Κοινωνικό λειτουργό της γειτονιάς
– Θεσμοθέτηση πολυθεματικών ομάδων
– Συνδρομή συνοδών σε δύσκολες περιπτώσεις υψηλού κινδύνου
– Πολυθεματική συνεργασία και πρωτόκολλο με την Αστυνομία
Οι θέσεις αυτές προκάλεσαν νέα αντίδραση:
- Χαραλαμπίδου: Γιατί δεν λειτούργησε ο εκσυγχρονισμός σας;
- Κυριατζή: Έχουμε ζήσει αυτή τη διαδρομή και γνωρίζουμε ότι τα παιδιά μιλούν δύσκολα.
- Χαραλαμπίδου: Τα παιδιά είχαν πρόβλημα και οι εκπαιδευτικοί τα έκαναν να μιλήσουν, αλλά όχι οι λειτουργοί των ΥΚΕ.
- Η Υφυπουργός, πάντως, ανέφερε πως η διοικητική έρευνα θα είναι έτοιμη σε ένα μήνα και θα δοθούν οι απαντήσεις.
- Ειρήνη Χαραλαμπίδου: «Αν υπάρχουν ποινικές ευθύνες πρέπει οι ΥΚΕ να τις αναλάβουν».
- Μαρία Κυριατζή: Πρώτοι εμείς, είμαστε υπέρ της διαφάνειας.
Υπόθεση δεκαετίας εκείνη στη Λάρνακα
Έντονες ήταν οι τοποθετήσεις των βουλευτών κατά την έναρξη της συζήτησης, όπως μεταξύ άλλων υπογραμμίστηκε πως πρόκειται για υπόθεση διάρκειας δέκα ετών.
Η έναρξη της συζήτησης ξεκίνησε με την κατσάδα της προέδρου Ειρήνης Χαραλαμπίδου προς την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένας Ευαγγέλου, ότι καθυστέρησε αδικαιολόγητα να διατάξει διοικητική έρευνα.
«Έπρεπε να εξαγγελθεί από την πρώτη στιγμή, και όχι μετά από κοινωνική πίεση», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από τη δικαστική διαδικασία, αφού αυτή κινήθηκε σε βάρος των γονέων και όχι των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ). Μάλιστα, είπε, παρασύρθηκαν και οι υπηρεσίες της Βουλής και, αρχικά, αρνήθηκαν την εγγραφή του θέματός, ώστε να εξεταστεί σήμερα.
«Η οικογένεια ήταν υπό παρακολούθηση, όμως κανείς δεν έδωσε χρόνο για να μιλήσει με τα παιδιά, τα οποία εξομολογήθηκαν τα όσα βίωναν στο σχολείο», είπε ακόμη η κ Χαραλαμπίδου. «Η οικογένεια διαβιούσε κάτω από άθλιες συνθήκες, που καθιστούσε τα παιδιά ευάλωτα». Δεν αποτελεί η, τυχόν, υποστελέχωση των υπηρεσιών δικαιολογία για τον τρόπο διαχείρισης των υποθέσεων, είπε ακόμη η κ. Χαραλαμπίδου.
Από την πλευρά της, η βουλευτής Φωτεινή Τσίριδου, αναφέρθηκε στις θλιβερές στατιστικές που αναφέρουν ότι ένα στα πέντε παιδιά κακοποιούνται στην Κύπρο και ζήτησε να υπάρξει κατάρτιση και στους γιατρούς.
Ο βουλευτής Χρίστος Σενέκης, απόρησε μεταξύ άλλων πώς κατέστη δυνατό τα παιδιά αυτά να κακοποιούνται για περίοδο δέκα χρόνων και κανείς να μην το αντιλήφθηκε.
Σφοδρή κριτική για τις ΥΚΕ και την απουσία εξειδίκευσης, εξαπέλυσε και ο βουλευτή Γιώργος Κουκουμάς.
Δέσπω Μιχαηλίδου: Τα προβλήματα διαιωνίζονται
Η Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπω Μιχαηλίδου, επικαλέστηκε έκθεση της τέως Επιτρόπου, η οποία δεν εισακούστηκε με αποτέλεσμα τα προβλήματα να διαιωνίζονται.
«Είναι βασικό να γίνει αναδιάρθρωση, ώστε οι ΥΚΕ να μπορούν να δράσουν, πρωτίστως προληπτικά. Εκεί εντοπίζεται και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Χρειάζονται προληπτικά προγράμματα, ώστε να μην μεσολαβούν μεγάλα χρονικά διαστήματα από τον εντοπισμό προβλήματος έως τη δράση. Είναι σημαντικό να μάθουμε αν υπάρχουν πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών υπηρεσιών».
Η Επίτροπός τόνισε πως έχει μεγάλη σημασία τα παιδιά να έχουν χρόνο με τον λειτουργό για να τον εμπιστευτούν, και μάλιστα χωρίς την παρουσία του γονέα.
Υπογράμμισε την ανάγκη πολυθεματικής και εξατομικευμένης προσέγγισης. «Ένας λειτουργός μπορεί να έχει 90 και 100 υποθέσεις. Πόση ώρα μπορεί να αφιερώσει; Κατά πόσο μπορεί να μιλήσει με το κάθε παιδί; Κάθε πόσο;», διερωτήθηκε.
«Υπάρχει ανάγκη ανασχεδιασμού της διαχείρισης και λειτουργίας των υπηρεσιών, αλλιώς θα ερχόμαστε κάθε κάποιο διάστημα να συζητάμε ανάλογες υποθέσεις», είπε.
«Είναι απαράδεκτο να μην υπάρχει άμεση ανταπόκριση όταν έρχεται στην επιφάνεια πως ένα παιδί αντιμετωπίζει προβλήματα», τόνισε και πρόσθεσε πως δεν γίνεται να περνούν 3 μήνες για να επισκεφθούν λειτουργοί μια οικογένεια.
