Ένας στους οκτώ ανθρώπους παγκοσμίως ζει με κάποια ψυχική διαταραχή ενώ το ποσοστό που καταγράφει η Κύπρος και αφορά τα άτομα που ταλαιπωρούνται από προβλήματα ψυχικής υγείας ξεπερνούν τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφού βρίσκονται στο 17,2% έναντι 16,7% στην Ευρώπη.
Το 2021 στην Κύπρο καταγράφηκαν 57,192 συνταγογραφήσεις αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και διαγνώστηκαν με κάποια συναισθηματική διαταραχή 12.000 άνθρωποι.
Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Κράτους, ετοίμασαν Εθνική Στρατηγική για την Ψυχική Υγείας σε μια προσπάθεια για αναχαίτιση της αυξητικής τάσης που παρατηρείται την τελευταία δεκαετία στην Κύπρο όπου, ζει με αγχώδη διαταραχή το 7,2% του πληθυσμού, με καταθλιπτικές διαταραχές το 3,8% του πληθυσμού και ένα 2,6% παρουσιάζει διαταραχές που οφείλονται στην κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικά.
Η εθνική στρατηγική για την ψυχική υγείας περιλαμβάνει έξι διαφορετικούς πυλώνες δράσης και κάποιες από τις ενέργειες που προωθούνται μέσω αυτής στοχεύουν στην ενδυνάμωση των ίδιων των ατόμων με ψυχικά προβλήματα μέσω της παροχής σημαντικών υπηρεσιών πέραν της ιατροφαρμακευτικής τους κάλυψης.
Συγκεκριμένα και μεταξύ άλλων, προβλέπονται οι «πολιτιστικές» και «αθλητικές» συνταγογραφήσεις για τους ψυχικά ασθενείς καθώς και άλλες παροχές μέσω συναρμόδιων Υπουργείων αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο πρώτος πυλώνας της εθνικής στρατηγικής περιλαμβάνει την πρόληψη των προβλημάτων ψυχικής υγείας και «την ενδυνάμωση της ανθεκτικότητας του πληθυσμού για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες». Περιλαμβάνει δράσεις που αφορούν το οικογενειακό και εκπαιδευτικό περιβάλλον των ασθενών, τον στρατό, τον εργασιακό χώρο, την Τρίτη ηλικία και τον τομέα των εξαρτήσεων σε όλα τα επίπεδα.
Ο δεύτερος πυλώνας στόχο έχει την περαιτέρω ανάπτυξη, επέκταση και δημιουργία κοινοτικών δομών υπηρεσιών υγείας. Περιλαμβάνει δράσεις που αφορούν την περαιτέρω ανάπτυξη έξω – και ενδονοσοκομειακών δομών ψυχικής υγείας για ενήλικες και παιδιά αλλά και διάφορες ψυχοκοινωνικές και ψυχολογικές παρεμβάσεις. Περάν αυτών περιλαμβάνονται δράσεις που αφορούν την ετοιμασία και εφαρμογή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών αλλά και την χορήγηση ψυχοφαρμάκων.
Στον τρίτο πυλώνα της εθνικής στρατηγικής περιλαμβάνεται η στέγαση, εκπαίδευση, απασχόληση και κοινωνική προστασία των ατόμων με παθήσεις ψυχικής υγείας ή ψυχοκοινωνικές αναπηρίες. Στόχος των δράσεων του συγκεκριμένου πυλώνα είναι η ανάπτυξη ή/και αναβάθμιση προγραμμάτων και δομών που αφορούν την εργασιακή και κοινοτική επανένταξη των ατόμων με ψυχικά προβλήματα.
Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στον τέταρτο πυλώνα της εθνικής στρατηγικής αφορούν ολόκληρη την κοινωνία αφού σε αυτές περιλαμβάνεται η ευαισθητοποίηση του κοινού, η μείωση του στίγματος, η προστασία των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών και η συμμετοχή των ψυχικά ασθενών και των οικογενειών τους στις διαδικασίες και αποφάσεις που τους αφορούν σε όλα τα επίπεδα.
Ο πέμπτος πυλώνας περιλαμβάνει πολιτικές, σχέδια και νομικά πλαίσια με τις δράσεις να αφορούν τη δημιουργία ή επικαιροποίηση νομοθεσιών. Τέλος, στον έκτο πυλώνα περιλαμβάνεται η ανάπτυξη και προώθηση ερευνητικών προγραμμάτων γύρω από ζητήματα που αφορούν την ψυχική υγεία.
Σύμφωνα με την σχετική παρουσίαση του υπουργείου Υγείας «η επιτυχής υλοποίηση των δράσεων προϋποθέτει συνεργασία μεταξύ του κράτους και των αρμοδίων υπηρεσιών του με την τοπική αυτοδιοίκηση, τον ιδιωτικό τομέα, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και άτομα με βιωματικές εμπειρίες για όλα τα συναφή θέματα ψυχικής υγείας».
Στους μεγάλους στόχους της στρατηγικής, η εφαρμογή σχεδίου δράσης για την ψυχική υγείας «σε κάθε σχολείο και κάθε χώρο εργασίας» και η «υιοθέτηση καλών πρακτικών για την προώθηση της πρόσβασης των ψυχικά ασθενών σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες μέσω πολιτιστικής συνταγογράφησης και συνταγογράφηση φυσικής άσκησης».
