Αισιοδοξία για το ενδεχόμενο να επεναλειτουργήσει η Χάλκη, η περίφημη Ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή που παραμένει κλειστή από το 1971, καταγράφει δημοσίευμα της Washington Post ενόψει της επίσκεψης του Πάπας Λέων ΙΔ στην Τουρκία στις 27 Νοεμβρίου.
«Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης έχει μετατραπεί σε σύμβολο της ορθόδοξης κληρονομιάς και στο επίκεντρο των προσπαθειών για την προώθηση των θρησκευτικών ελευθεριών στην Τουρκία» αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα, υπενθυμίζοντας ότι η Τουρκία έκλεισε τη σχολή βάσει νόμων που περιόριζαν την ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση.
«Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις διεθνών θρησκευτικών ηγετών και οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα -αλλά και τις έκτοτε νομοθετικές αλλαγές που επέτρεψαν την άνθηση ιδιωτικών πανεπιστημίων- η σχολή παραμένει κλειστή» σημειώνει.
Η δυναμική για την επαναλειτουργία της, συνεχίζει, φάνηκε να ενισχύεται μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο.
Ο Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία θα «κάνει το μέρος της» για το άνοιγμα της σχολής. Στο παρελθόν είχε συνδέσει το θέμα με αμοιβαία μέτρα από την Ελλάδα, για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των Μουσουλμάνων εκεί.
Συνάντηση με Ερντογάν
Κατά την επίσκεψή του, ο Λέων αναμένεται να συναντήσει τον Ερντογάν και να συμμετάσχει με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο στην επέτειο των 1.700 χρόνων από την Α΄ Σύνοδο της Νίκαιας, σε ένα προσκύνημα που τιμά τις θεολογικές ρίζες του Χριστιανισμού. Στη συνέχεια θα ταξιδέψει στον Λίβανο.
Η Τουρκία είναι πλέον «έτοιμη να κάνει το μεγάλο βήμα προς όφελος της ίδιας, των μειονοτήτων και των θρησκευτικών δικαιωμάτων στη χώρα» ανοίγοντας τη σχολή, δήλωσε στο Associated Press ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος.
Επιτροπή με εκπροσώπους του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της τουρκικής κυβέρνησης έχει αρχίσει συζητήσεις για την επαναλειτουργία της σχολής, ανέφερε ο Ελπιδοφόρος, εκφράζοντας αισιοδοξία ότι η σχολή μπορεί να δεχθεί ξανά φοιτητές ήδη από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά.
«Το να μένει αυτή η σχολή κλειστή για πάνω από 50 χρόνια είναι ένας πολιτικός και διπλωματικός αναχρονισμός που δεν βοηθά τη χώρα μας», είπε ο γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη αρχιεπίσκοπος. «Έχουμε τόσα ιδιωτικά πανεπιστήμια και ιδιωτικά σχολεία στην Τουρκία, οπότε τοτο να παραμένει κλειστή μόνο η Χάλκη δεν βοηθά την Τουρκία, δεν βοηθά κανέναν».
Χάλκη και θρησκευτική αν-ελευθερία στην Τουρκία
Η τύχη της σχολής θεωρείται εδώ και χρόνια δοκιμασία για τον τρόπο με τον οποίο η μουσουλμανική κατά πλειονότητα Τουρκία αντιμετωπίζει τις θρησκευτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένου του χριστιανικού πληθυσμού της, που υπολογίζεται σε 200.000 έως 370.000 σε σύνολο σχεδόν 86 εκατομμυρίων.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2002, η κυβέρνηση Ερντογάν προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση των δικαιωμάτων θρησκευτικών ομάδων, όπως το άνοιγμα λατρευτικών χώρων και η επιστροφή ορισμένων απαλλοτριωμένων περιουσιών, ωστόσο παραμένουν προβλήματα.
Παρότι το Σύνταγμα εγγυάται την ελευθερία θρησκείας, μόνο οι Αρμένιοι, οι Έλληνες και οι Εβραίοι -οι μη μουσουλμανικές μειονότητες που αναγνωρίστηκαν βάσει της Συνθήκης Ειρήνης του 1923- μπορούν να λειτουργούν νόμιμα λατρευτικούς χώρους και σχολεία. Άλλες χριστιανικές ομάδες δεν έχουν επίσημη αναγνώριση και συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καταχώριση εκκλησιών ή θρησκευτικών ενώσεων.
Έχουν σημειωθεί μεμονωμένα περιστατικά βίας, μεταξύ των οποίων και επίθεση το 2024 σε καθολική εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη, όπου ένας πιστός σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη.
Η Τουρκία έχει αρνηθεί πρόσφατες αναφορές ότι απέλασε ξένους υπηκόους που ανήκαν σε προτεσταντικές ομάδες ως «απειλές για την εθνική ασφάλεια», αποδίδοντας τους ισχυρισμούς σε «σκόπιμη εκστρατεία παραπληροφόρησης».
Η Washington Post υπενθυμίζει ότι τον Ιούλιο του 2020, η Τουρκία μετέτρεψε την Αγία Σοφία — ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά χριστιανικά μνημεία και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO — από μουσείο σε τζαμί, μια κίνηση που προκάλεσε διεθνή κριτική. Αν και προηγούμενοι πάπες είχαν επισκεφθεί την Αγία Σοφία, το ιστορικό μνημείο δεν συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα του Λέοντος.
«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, αναγνωρίζεται διεθνώς ως «πρώτο μεταξύ ίσων» στον Ορθόδοξο κόσμο. Η Τουρκία ωστόσο δεν αναγνωρίζει τον οικουμενικό χαρακτήρα του, επιμένοντας ότι σύμφωνα με τη Συνθήκη του 1923 ο Πατριάρχης είναι μόνο ηγέτης της ολοένα και μικρότερης ελληνικής ορθόδοξης μειονότητας της χώρας. Το Πατριαρχείο ανάγεται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, η οποία κατέρρευσε όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη το 1453» υπογραμμίζει το αμερικανικό δημοσίευμα.
in.gr
