Σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει τη συνέχιση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου που διέπει τον κλάδο της πατατοκαλλιέργειας, η κυβέρνηση προχώρησε στην κατάθεση του «Περί Εμπορίας Κυπριακών Πατατών (Τροποποιητικού) Νόμου του 2025» στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Το νομοσχέδιο στοχεύει στη μετεξέλιξη του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών (ΣΕΚΠ), σε έναν σύγχρονο οργανισμό δημόσιου δικαίου, παράλληλα με τη δημιουργία εταιρείας ιδιωτικού δικαίου που θα αναλάβει τη διαχείριση των εμπορικών του δραστηριοτήτων.
Την ερχόμενη Τρίτη συζητείται στην κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας το θέμα της λειτουργίας του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών (ΣΕΚΠ) ως Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου και ίδρυση από το ΣΕΚΠ εταιρείας ιδιωτικού δικαίου με μοναδικό μέτοχο το ΣΕΚΠ. Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου από τη Βουλή, θα ακολουθήσει η κατάθεση του Καταστατικού της νέας ιδιωτικής εταιρείας από το ΣΕΚΠ στο Τμήμα Εφόρου Εταιρειών, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μια νέα εποχή στη διαχείριση και εμπορία των κυπριακών πατατών ενός από τα πιο εμβληματικά αγροτικά προϊόντα της χώρας.
Η απόφαση ελήφθη έπειτα από μακρά περίοδο διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και μετά την ανάγκη συμμόρφωσης με ζητήματα που αφορούν την αγορά και τον ανταγωνισμό. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η τροποποιητική νομοθεσία κρίθηκε αναγκαία, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία του ΣΕΚΠ και η βιώσιμη στήριξη των Κυπρίων πατατοπαραγωγών, σε ένα περιβάλλον αυξημένων απαιτήσεων και ευρωπαϊκών προτύπων.
Η κυβέρνηση είχε αρχικά εγκρίνει, στις 5 Αυγούστου 2024, την παράταση λειτουργίας του ΣΕΚΠ μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, προκειμένου να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες προετοιμασίας του νέου πλαισίου. Ωστόσο, λόγω της ανάγκης για περαιτέρω διαβούλευση και εξέταση θεμάτων που σχετίζονται με την αγορά, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στις 17 Σεπτεμβρίου 2025 νέα παράταση, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Στο μεσοδιάστημα, το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία και το υπουργείο Οικονομικών, προχώρησε στην ετοιμασία του τροποποιητικού νομοσχεδίου, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέσω της πλατφόρμας «η-Διαβούλευση». Κατά τη διαδικασία, κατατέθηκαν εισηγήσεις από αγροτικές οργανώσεις, το ΣΕΚΠ, το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και ιδιώτες ενδιαφερόμενους.
Μετά την ολοκλήρωση της νομοτεχνικής επεξεργασίας στις 25 Σεπτεμβρίου, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το τελικό νομοσχέδιο στις 8 Οκτωβρίου και εξουσιοδότησε την Υπουργό Γεωργίας να το καταθέσει στη Βουλή για ψήφιση γεγονός που πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου.
Το νέο νομοσχέδιο επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και λειτουργία του ΣΕΚΠ. Μεταξύ άλλων:
>> Αλλαγή στη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου σε επταμελές όργανο, στο οποίο συμμετέχουν, ο πρόεδρος, δύο εκπρόσωποι των υπουργείων Γεωργίας και Ενέργειας, καθώς και εκπρόσωποι των τεσσάρων αγροτικών οργανώσεων (ΠΕΚ, ΕΚΑ, Παναγροτικός Σύνδεσμος, Νέα Αγροτική Κίνηση).
>> Ίδρυση Εταιρείας Ιδιωτικού Δικαίου, με μοναδικό μέτοχο το ΣΕΚΠ, που θα αναλαμβάνει τις εμπορικές και διαχειριστικές δραστηριότητές του.
>> Κατάργηση της θέσης του γενικού διευθυντή ως κύριου εκτελεστικού οργάνου.
>> Ρύθμιση νέων διαδικασιών δανεισμού, ώστε κάθε σχετικό αίτημα να εγκρίνεται τόσο από τον υπουργό Γεωργίας όσο και από τον υπουργό Οικονομικών.
>> Εφαρμογή του νόμου από την 1η Οκτωβρίου 2026, με μεταβατικές πρόνοιες μέχρι τότε.
Από το 2007 μέχρι σήμερα – Τα τέσσερα σενάρια που επεξεργάστηκε η κυβέρνηση
Η μετεξέλιξη του ΣΕΚΠ αποτελεί ζήτημα που απασχολεί την Πολιτεία εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Ήδη, από το 2007, το Υπουργικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει τον τερματισμό των εμπορικών δραστηριοτήτων του Συμβουλίου μέχρι τις 31 Αυγούστου 2008 και τη δημιουργία νέου φορέα από τους ίδιους τους πατατοπαραγωγούς. Ωστόσο, λόγω της πολυπλοκότητας του ζητήματος και της ανάγκης στήριξης του κλάδου, δόθηκαν διαδοχικές παρατάσεις λειτουργίας του ΣΕΚΠ, από τότε μέχρι και το 2022.
Στις 18 Οκτωβρίου 2022, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τη συνέχιση της λειτουργίας του ΣΕΚΠ μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Ταυτόχρονα, αποφασίστηκε η δημιουργία Τεχνικής Επιτροπής, σκοπός της οποίας ήταν η εξέταση και παρουσίαση εισηγήσεων για το μέλλον του ΣΕΚΠ, έχοντας και τη δυνατότητα ανάθεσης, σε εξειδικευμένο φορέα, της διεξαγωγής σχετικής μελέτης. Με βάση τα πιο πάνω, προχώρησε η προκήρυξη διαγωνισμού και η κατακύρωση της Προσφοράς (10/3/2023), για διεξαγωγή της «Μελέτης για το μέλλον του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών (ΣΕΚΠ)».
Το 2023, ανατέθηκε στη συμβουλευτική εταιρεία Grant Thornton (Cyprus) Ltd η εκπόνηση μελέτης για το μέλλον του Συμβουλίου. Η μελέτη εξέτασε τέσσερα πιθανά σενάρια, από τον πλήρη τερματισμό του ΣΕΚΠ έως τη μετεξέλιξή του σε σύγχρονο οργανισμό δημόσιου δικαίου με ιδιωτική εμπορική δομή.
Συγκεκριμένα, τα τέσσερα σενάρια είναι:
➢ Σενάριο 1: Τερματισμός της λειτουργίας του ΣΕΚΠ.
➢ Σενάριο 2: Συνέχιση λειτουργίας του ΣΕΚΠ βάσει του υφιστάμενου θεσμικού και επιχειρησιακού πλαισίου.
➢ Σενάριο 3: Μετεξέλιξη του ΣΕΚΠ σε έναν σύγχρονο οργανισμό διαχείρισης και εμπορίας πατατών που θα διασφαλίζει μακροπρόθεσμα τα συμφέροντα των μελών του.
Σενάριο 3α): Σύσταση ιδιωτικής εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με μετοχές, η οποία θα διέπεται από σχετικό καταστατικό, σύμφωνα με τον «Περί Εταιρειών Νόμο» Κεφάλαιο 113.
Σενάριο 3β): Δημιουργία συνεργατικής εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, η οποία θα διέπεται από τον «Περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμο».
➢ Σενάριο 4: Αίτηση των πατατοπαραγωγών για εγγραφή τους ως μέλη της ΣΕΔΙΓΕΠ.
Τελικά, το τρίτο σενάριο που αφορά τη δημιουργία μεικτού σχήματος δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα κρίθηκε ως η πλέον βιώσιμη επιλογή.
Με την εξέταση όλων των παραμέτρων και για την εξεύρεση της επιλογής εκείνης που θα οδηγήσει στη μετεξέλιξη του ΣΕΚΠ σε έναν σύγχρονο οργανισμό διαχείρισης και εμπορίας πατατών, διασφαλίζοντας μακροπρόθεσμα τα συμφέροντα των μελών του, λήφθηκε η απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου στις 5 Αυγούστου 2024. Με την υπό αναφορά απόφαση εγκρίθηκε η παράταση της λειτουργίας του ΣΕΚΠ ως έχει, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, προκειμένου να γίνουν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για την ετοιμασία και κατάθεση σχετικού τροποποιητικού νομοσχεδίου για τη συνέχιση της λειτουργίας του ΣΕΚΠ ως Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου και για την ίδρυση εταιρείας ιδιωτικού δικαίου, με μοναδικό μέτοχο το ΣΕΚΠ για τη διεκπεραίωση των απαιτούμενων εργασιών εκ μέρους του.
Ωστόσο, εξαιτίας της ανάγκης για παράταση της διαδικασίας διαβούλευσης και εξέτασης πτυχών που άπτονται σε θέματα αγοράς και ανταγωνισμού, λαμβάνοντας υπόψη και τον χρόνο που απαιτείτο για την ολοκλήρωση της νομοτεχνικής επεξεργασίας και της διαδικασίας συζήτησης και ψήφισης του τροποποιητικού νομοσχεδίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, το Υπουργικό Συμβούλιο, με την απόφαση του ημερ. 17 Σεπτεμβρίου 2025 ενέκρινε την παράταση της λειτουργίας του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών ως έχει, μέχρι 31 Δεκεμβρίου, 2025.
Στη συνεδρία του στις 8 Οκτωβρίου, το Υπουργικό Συμβούλιο έλαβε απόφαση, όπως εγκρίνει το νομοσχέδιο που αφορά τον «Περί Εμπορίας Κυπριακών Πατατών (Τροποποιητικό) Νόμο του 2025» και εξουσιοδοτήσει την υπουργό Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να καταθέσει το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση. Στις 10 Οκτωβρίου, το υπουργείο Γεωργίας κατέθεσε το νομοσχέδιο στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση.
