Ισχυρές σεισμικές και μετασεισμικές δονήσεις προδιαγράφονται για το πολιτικό σκηνικό στην Κύπρο, καθώς οι τάσεις που καταγράφονται μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η χώρα, εκτός από τον σεισμικό Εγκέλαδο, να… χτυπηθεί και από τον εγκέλαδο της κάλπης των βουλευτικών εκλογών. Μπορεί η χρονική απόσταση από την Κυριακή της 24ης Μαΐου 2026 να είναι αρκετά μεγάλη, ωστόσο οι εκτιμήσεις που γίνονται από αναλυτές είναι πως, σε γενικές γραμμές, υπάρχει διάθεση αρνητικής ψήφου προς τα παραδοσιακά κόμματα και τάση προς πιο αντισυστημικές επιλογές.
Οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις από Ρεπόρτερ και ΡΙΚ αποτυπώνουν αυτές τις τάσεις της κοινωνίας, οι οποίες, αν τελικά εκφραστούν στην κάλπη, προδιαγράφουν ισχυρά πολιτικά ρίχτερ, τα οποία με τη σειρά τους αναμένεται να προκαλέσουν και ντόμινο εξελίξεων στα υψηλά δώματα των κομμάτων.
Όλα αυτά, βέβαια, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα προκύψουν στην πορεία συγκλονιστικά γεγονότα ή εξελίξεις οι οποίες μπορεί να ανατρέψουν συνολικά την εικόνα. Μια καταστροφή ή ένα ατύχημα όπως το Μαρί, ένα πολιτικό σκάνδαλο ή ακόμη και γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή ή στο Κυπριακό μπορούν να δημιουργήσουν εντελώς νέα δεδομένα και νέα κριτήρια ψήφου για την κοινωνία. Ακόμη και η δημιουργία ενός νέου πολιτικού χώρου μπορεί ως στοιχείο να λειτουργήσει με τρόπο ανατρεπτικό.
Διαφορετικά ήταν, για παράδειγμα, τα δεδομένα πριν από την εξαγγελία πρόθεσης δημιουργίας του κόμματος «Άμεση Δημοκρατία» από τον Φειδία Παναγιώτου, σε σχέση με το πώς διαμορφώνονται οι τάσεις σήμερα, όπως και διαφορετικά ήταν τα δεδομένα πριν από τη δημιουργία του Άλματος από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Συνεπώς, οι εκτιμήσεις που γίνονται αφορούν την ακτινογραφία προθέσεων της δεδομένης χρονικής στιγμής και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρξει οτιδήποτε συγκλονιστικά απρόοπτο.
>Θα σπάσουν το φράγμα του 20%;
Η μάχη για την πρωτιά μεταξύ ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ ίσως να μην έχει τελικά καμία απολύτως σημασία, εάν επιβεβαιωθούν τα χειρότερα από την κάλπη σενάρια για την Πινδάρου και την Εζεκία Παπαϊωάννου. Για πρώτη φορά στην ιστορία τους, τα δύο μεγάλα κόμματα είναι πιθανό να περιοριστούν σε ποσοστά κάτω του 20%. Όσο ακραίο κι αν φαντάζει αυτό το σενάριο, υπάρχουν πλέον ισχυρές ενδείξεις ότι μπορεί να συμβεί, ως αποτέλεσμα της τάσης για ολική ανατροπή του κομματικού χάρτη.
Πέραν από τα αριθμητικά δεδομένα που καταγράφουν οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, υπάρχουν και στοιχεία που ενισχύουν αυτή την ανησυχία στα ψηλά δώματα των δύο κομμάτων. Ο πρώτος παράγοντας πίεσης προς Πινδάρου και Εζεκία Παπαϊωάννου είναι οι νέοι και παλαιοί κομματικοί σχηματισμοί στους οποίους φαίνεται να έχουν απώλειες ποσοστών. Στην αρχική εξίσωση βρίσκονταν οι κυρίως οι απώλειες ΔΗΣΥ προς ΕΛΑΜ και οι εκτιμήσεις για διαρροές ΑΚΕΛ προς Βολτ. Στη συνέχεια μπήκε ο παράγοντας Άλμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Τα δεδομένα ήταν ήδη δύσκολα, όταν επανήλθε στο προσκήνιο ο Φειδίας Παναγιώτου με τη δημιουργία της «Άμεσης Δημοκρατίας». Όποιο και αν είναι τελικά το ποσοστό που θα λάβει ο κομματικός σχηματισμός του ευρωβουλευτή, εφόσον εισέλθει στη Βουλή-κάτι που έχει ισχυρές πιθανότητες να πετύχει και μάλιστα άνετα-αυτό σημαίνει ότι αφαιρούνται ποσοστά από τα υπόλοιπα κόμματα.
Στις τελευταίες ευρωεκλογές, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ περιορίστηκαν στο 24,78% και 21,49% αντίστοιχα. Η τάση συρρίκνωσης των ποσοστών τους είναι διαρκής. Οι περίπου 70 χιλιάδες ψηφοφόροι (19,36%) που στήριξαν τότε τον Φειδία Παναγιώτου ως άτομο δεν είναι ψήφοι που θα μεταφερθούν αυτόματα στο κόμμα του, όμως πρόκειται για ψηφοφόρους που πιθανότατα θα επιλέξουν ξανά κάτι πέραν των παραδοσιακών κομμάτων.
Το σκηνικό για τις βουλευτικές εκλογές είναι ακόμη πιο πιεστικό και ρευστό. Για τον ΔΗΣΥ η διαρροή ψηφοφόρων προς ΕΛΑΜ φαίνεται μεγαλύτερη και αποτυπώνεται και από κάποιες μετακινήσεις στελεχών ή συμμετοχής πρώην συναγερμικών , όπως του Χαμπουλά και του Παπαχαραλάμπους πέραν του Μάριου Πελεκάνου, στο ψηφοδέλτιο του κόμματος. ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ δέχονται επίσης πίεση από το Άλμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη.
Συνοψίζοντας:
> Εάν περίπου το 20% των ψηφοφόρων που στήριξαν τον Φειδία Παναγιώτου μοιραστεί προς άλλες επιλογές,
> Εάν το ΕΛΑΜ κινηθεί στο 12–15%,
> Και εάν οι νέοι σχηματισμοί (Βολτ, ΔΕΚ του Ανδρέα Θεμιστοκλέους, ΔΗΜΑΛ του Χρίστου Κληρίδη, Πράσινο Κόμμα, «Σήκου Πάνω», ΚΕΚΚ, Κόμμα για τα Ζώα) αποσπάσουν συνολικά 10–12%, η πίττα που θα έχουν να μοιραστούν τα σημερινά κοινοβουλευτικά κόμματα θα μειωθεί στο 50–60%. Αυτό το ποσοστό θα πρέπει να μοιραστούν ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και Οικολόγοι.
Καθοριστικός παράγοντας θα είναι η συσπείρωση που θα καταφέρει να πετύχει ο ΔΗΣΥ, ο οποίος μέχρι στιγμής καταγράφει εξαιρετικά χαμηλά συσπείρωση. Για το ΑΚΕΛ η συσπείρωση είναι πολύ ψηλή για την εποχή και ο στόχος επικεντρώνεται σε κινητοποίηση αδρανοποιημένων ψηφοφόρων του, με την προσοχή να είναι στραμμένη στην ετοιμασία των ψηφοδελτίων του. Στοιχείο επίσης σημαντικό για το εκλογικό ποσοστό του κόμματος.
>Η πίεση Οδυσσέα στα κόμμα του Κέντρου
Στοιχείο επίσης των τάσεων του πολιτικού σκηνικού είναι η σταθεροποίηση του Άλματος του Οδυσσέα Μιχαηλίδη σε διψήφιο ποσοστό, που αποτελεί τον εκλογικό του στόχο. Το Άλμα, το οποίο, όπως έχει επανειλημμένα δηλωθεί, αυτοπροσδιορίζεται ιδεολογικά στον χώρο του «ριζοσπαστικού κέντρου», ασκεί τεράστια εκλογική πίεση στα παραδοσιακά κόμματα του Κέντρου.
Οι μέχρι τώρα έρευνες δείχνουν ότι ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ έχουν μεγάλες διαρροές προς το Άλμα. Στην περίπτωση της ΕΔΕΚ αυτό αποτυπώνεται και από τη συμμετοχή πρώην στελεχών της στο νέο σχηματισμό. Ανοιχτό επίσης θεωρείται το ενδεχόμενο ένταξης του τέως ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδάκη και στελεχών της «Αιχμής», που αποτελείται κυρίως από αποχωρήσαντες ή διαγραφέντες Εδεκίτες.
Αυτό εξηγεί και τη σφοδρή επίθεση που εξαπολύουν τις τελευταίες μέρες ο Νικόλας Παπαδόπουλος και ο Νίκος Αναστασίου κατά του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, τον οποίο, ιδίως το ΔΗΚΟ, στήριζαν όσο καιρό ήταν Γενικός Ελεγκτής. Το Άλμα φαίνεται να αντλεί ποσοστά και από ΔΗΠΑ και Οικολόγους.
Το ΔΗΚΟ κινδυνεύει για πρώτη φορά στην ιστορία του να βρεθεί κάτω από το 10%, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα δίνουν μάχη επιβίωσης για είσοδο στη Βουλή. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι πιθανότατα δεν θα καταφέρουν να μπουν και τα τρία, ενώ υπάρχει σενάριο να μην εισέλθει κανένα, εάν το Βολτ καταγράψει υψηλό ποσοστό. Παραμένει ερωτηματικό κατά πόσο οι κατά καιρούς κατηγορίες του Ανδρέα Χασαπόπουλου προς τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη θα έχουν κόστος και αν θα προκαλέσουν νέες αποχωρήσεις.
>Η απόσυρση Καρογιάν
Ο Μάριος Καρογιάν, αν και δεν το έχει ανακοινώσει επίσημα, φαίνεται ότι δεν θα είναι τελικά υποψήφιος βουλευτής. Σταδιακά αναμένεται να αποχωρήσει και από την ηγεσία της ΔΗΠΑ. Το ζητούμενο για την παράταξη είναι η διατήρηση της κοινοβουλευτικής παρουσίας.
Ο Καρογιάν, με τις συμπάθειες και τις αντιπάθειές του, διαθέτει ένα ακροατήριο που τον ακολουθεί. Είναι μια προσωπικότητα που δίνει ιδιαίτερο πολιτικό στίγμα στον χώρο. Γι’ αυτό και του παραδόθηκαν τα «κλειδιά» της ΔΗΠΑ κατά την ίδρυσή της το 2019, με αποτέλεσμα την είσοδο του κόμματος στη Βουλή το 2021 και την εκλογή τεσσάρων βουλευτών. Η απουσία του από το ψηφοδέλτιο αναμένεται να έχει σίγουρα κόστος για τη ΔΗΠΑ.
Κατρακυλά η δημοφιλία του Φειδία – Ο διάλογος με Τορναρίτη
Αξιοσημείωτο στοιχείο που καταγράφεται από τις δημοσκοπήσεις είναι ότι η δημοφιλία του Φειδία Παναγιώτου ως ατόμου κατρακυλά. Η εικόνα του πλέον είναι αρκετά έως πολύ αρνητική για την κοινωνία. Την ίδια ώρα, όμως, η «Άμεση Δημοκρατία» ως κόμμα φαίνεται να εξασφαλίζει άνετη είσοδο στη Βουλή. Οι εκτιμήσεις μάλιστα δείχνουν ότι μπορεί να καταγράψει ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό στην κάλπη από αυτό που παρουσιάζουν οι δημοσκοπήσεις. Πώς συμβαίνει αυτό;
Σε αυτό το σημείο μπαίνει στην εξίσωση η μεθοδολογία των δημοσκοπήσεων και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες. Το ποσοστό όσων απαντούν σε τηλεφωνικές έρευνες είναι πλέον πολύ μικρό. Ο αριθμός των τηλεφωνημάτων που απαιτούνται είναι πολλαπλάσιος του δείγματος, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία δεν απαντά. Όσοι συμμετέχουν είναι συνήθως πιο πολιτικοποιημένοι και με πιο παραδοσιακή οπτική. Το κοινό του Φειδία Παναγιώτου δεν εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία. Σημαντικό του ποσοστό προέρχεται από νεαρές ηλικίες που λειτουργούν με διαφορετικά πολιτικά κριτήρια και στους οποίους ο Φειδίας έχει μεγάλη απήχηση λόγω επικοινωνιακών δεξιοτήτων στα κοινωνικά δίκτυα.
Άρα η τόσο αρνητική εικόνα του στις δημοσκοπήσεις ίσως να μην είναι απόλυτα ενδεικτική, αν ληφθεί υπόψη το χάσμα αντίληψης μεταξύ ψηφοφόρων παραδοσιακών κομμάτων και του κοινού του. Σύμφωνα με αναλύσεις των ευρωεκλογών, το 50% όσων τον ψήφισαν το έκαναν ως αντίδραση και οι άλλοι μισοί συνειδητά — στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Παραμένει άγνωστο ποιοι θα είναι οι υποψήφιοι του κόμματος, κάτι που μπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά τη δυναμική του. Αστάθμητος παράγοντας είναι και το ποσοστό συμμετοχής των νεαρών ψηφοφόρων.
Στο παρασκήνιο ακούγεται επίσης ότι υπήρξε νέα προσέγγιση μεταξύ Φειδία Παναγιώτου και Χριστόφορου Τορναρίτη για πιθανή εκλογική συνεργασία της «Άμεσης Δημοκρατίας» με το «Σήκου Πάνω». Πληροφορία που, σε άλλες εποχές, θα ήταν ασήμαντη, αλλά στο σημερινό ρευστό σκηνικό έχει τη σημασία της.
