Έντονο ενδιαφέρον και ανησυχία προκαλεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων το ζήτημα της παράνομης λατόμευσης στον Πενταδάκτυλο, με τη βουλευτή Κερύνειας Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν να ζητά επίσημες διευκρινίσεις από την κυβέρνηση για τις ποσότητες των υλικών που διακινούνται μέσω της Πράσινης Γραμμής, καθώς και για τα μέτρα προστασίας της οροσειράς.
Η βουλευτής ζήτησε στοιχεία για τις ποσότητες υλικών που προέρχονται από παράνομη λατομική δραστηριότητα και μεταφέρονται προς τις ελεγχόμενες περιοχές, τις διαδικασίες ελέγχου και τις ενέργειες της Δημοκρατίας για την αποτροπή της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην απάντησή του, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός ανέφερε ότι το Τμήμα Τελωνείων τηρεί στατιστικά στοιχεία για όλες τις διακινήσεις εμπορευμάτων μέσω της Πράσινης Γραμμής, χωρίς ωστόσο να διαθέτει μαρτυρία για τον τόπο προέλευσης των δομικών υλικών. Το 2024 διακινήθηκαν στις ελεύθερες περιοχές γρανίτης, μάρμαρα, πουρί και πουρόπετρες συνολικής αξίας πέραν του ενός εκατομμυρίων ευρώ.
Ο κ. Κεραυνός διευκρίνισε ότι οι τελωνειακοί έλεγχοι διενεργούνται βάσει των Κανονισμών της Πράσινης Γραμμής (ΕΚ 866/2004 και 1480/2004) και της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας. Σε περιπτώσεις όπου εντοπίζονται παρανομίες, τα εμπορεύματα κατακρατούνται ή κατάσχονται, ενώ ενημερώνεται και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για τα εμπορεύματα που διακινούνται από τις κατεχόμενες στις ελεύθερες περιοχές, επί εμπορικής βάσης, συμπεριλαμβανομένων και των δομικών προϊόντων, το Τμήμα Τελωνείων ασκεί 100% ελέγχους για να διασφαλίσει ότι αυτά συνοδεύονται από έγγραφο που εκδίδεται από το τουρκοκυπριακό εμπορικό επιμελητήριο ή από άλλο πιστοποιητικό το οποίο απαιτείται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Κράτους, να για να κυκλοφορήσει ελεύθερα σε αυτές.
Όπως σημείωσε, σε κάθε διακίνηση καλούνται και οι συναρμόδιες υπηρεσίες του κράτους μεταξύ αυτών οι Τεχνικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών για την επιβεβαίωση των συνοδευτικών εγγράφων. Αν τα προϊόντα δεν πληρούν τις προδιαγραφές, η είσοδός τους στις ελεύθερες περιοχές δεν επιτρέπεται.
Σε ξεχωριστή απάντηση, ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος τόνισε ότι το Υπουργείο του παρακολουθεί στενά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατοχής και προβαίνει σε παρεμβάσεις προς ξένες κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς.
Όπως αναφέρει, η περιβαλλοντική καταστροφή του Πενταδακτύλου από την παράνομη λατόμευση έχει λάβει «ανησυχητικές διαστάσεις» και το θέμα τίθεται συστηματικά σε διπλωματικές επαφές με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Ηνωμένα Έθνη.
Το Υπουργείο βρίσκεται, σύμφωνα με τον κ. Κόμπο, σε συντονισμό με άλλες κρατικές υπηρεσίες για συλλογή στοιχείων και τεκμηρίωση της ευθύνης της κατοχικής δύναμης, με στόχο την αξιοποίησή τους σε διεθνές επίπεδο.
Ο Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε τη δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνεχίσει τις προσπάθειές της για ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας και άσκηση πιέσεων στο κατοχικό καθεστώς για την αποτροπή περαιτέρω οικολογικής ζημιάς.
