Στις 28 Ιουνίου 2025 τέθηκαν σε εφαρμογή οι πρόνοιες του Νόμου 57(I)/2024 για την Προσβασιμότητα σε Προϊόντα και Υπηρεσίες του 2024, σύμφωνα με τις οποίες συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων πρέπει να ικανοποιούν πλέον καθορισμένες απαιτήσεις προσβασιμότητας.
Ο Νόμος ενσωματώνει την Ευρωπαϊκή Πράξη για την Προσβασιμότητα, θεσπίζοντας ένα νέο πλαίσιο υποχρεώσεων για τις επιχειρήσεις που προσφέρουν συγκεκριμένες κατηγορίες βασικών προϊόντων και υπηρεσιών, περιλαμβανομένων των τραπεζικών υπηρεσιών, των μεταφορών, των συστημάτων πληροφορικής γενικής χρήσεως και των τερματικών αυτοεξυπηρέτησης.
Στόχος είναι η άρση των εμποδίων που περιορίζουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στην καθημερινή και επαγγελματική ζωή, θεσπίζοντας ελάχιστες απαιτήσεις που διασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες.
Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται ότι προϊόντα και υπηρεσίες όπως τραπεζικές εφαρμογές, ιστοσελίδες, ηλεκτρονικά βιβλία, αυτόματες μηχανές και τεχνολογικές συσκευές θα πρέπει να σχεδιάζονται και να διατίθενται με τρόπο που να είναι λειτουργικά προσβάσιμα για όλους. Οι επιχειρήσεις καλούνται να συμμορφωθούν με συγκεκριμένα τεχνικά και λειτουργικά πρότυπα, διασφαλίζοντας ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι πλήρως αξιοποιήσιμες από άτομα με αναπηρίες, χωρίς διακρίσεις. Οι σχετικές υποχρεώσεις αφορούν κυρίως παραγωγούς, εισαγωγείς και διανομείς προϊόντων, καθώς και παρόχους υπηρεσιών όπως αναφέρονται πιο πάνω.
Παρότι προβλέπονται εξαιρέσεις για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις – όσες απασχολούν λιγότερους από 10 εργαζομένους ή έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών κάτω των €2,000,000, – αυτές εξακολουθούν να φέρουν την ευθύνη να λαμβάνουν εύλογα μέτρα προσβασιμότητας, όπου αυτό είναι πρακτικά και οικονομικά εφικτό. Η μεταβατική περίοδος συμμόρφωσης επεκτείνεται μέχρι τις 28 Ιουνίου 2028, δίδοντας τον απαιτούμενο χρόνο για τις απαραίτητες τεχνικές, λειτουργικές και οργανωτικές προσαρμογές. Αφού παρέλθει η μεταβατική περίοδος, η μη συμμόρφωση με τις διατάξεις τις νομοθεσίας ενδέχεται να επιφέρει διοικητικές κυρώσεις.
Η εφαρμογή του Νόμου, αναμένεται να επιφέρει προκλήσεις για πολλές επιχειρήσεις, κυρίως μικρομεσαίες, οι οποίες συχνά δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία, τεχνική υποστήριξη ή οικονομικούς πόρους για να ανταποκριθούν άμεσα στις νέες απαιτήσεις. Η προσαρμογή σε ένα πλαίσιο με αυστηρά πρότυπα προσβασιμότητας προϋποθέτει όχι μόνο επενδύσεις σε τεχνολογικές αναβαθμίσεις και ανασχεδιασμό υπηρεσιών, αλλά και ουσιαστική αλλαγή στη φιλοσοφία λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων.
Πέραν από την εφαρμογή των υποχρεώσεων που επιβάλλει η νομοθεσία, η προσβασιμότητα μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης, καινοτομίας και στρατηγικής διαφοροποίησης. Η προώθηση της προσβασιμότητας δεν αποτελεί μόνο νομική υποχρέωση ή πράξη κοινωνικής ευθύνης, αλλά μια επένδυση με απτά και μακροπρόθεσμα οφέλη. Οι επιχειρήσεις που ενσωματώνουν την προσβασιμότητα στον σχεδιασμό των προϊόντων και υπηρεσιών τους αποκτούν πρόσβαση σε ένα ευρύτερο κοινό – περιλαμβανομένων ατόμων με αναπηρίες, ηλικιωμένων και χρηστών με προσωρινές ή μόνιμες λειτουργικές δυσκολίες. Σε μια κοινωνία που γηράσκει και αναζητά μεγαλύτερη συμπερίληψη, η ικανότητα εξυπηρέτησης ενός ευρύτερου φάσματος χρηστών μετατρέπεται σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Παράλληλα, η συμμόρφωση με τα πρότυπα ESG (Περιβαλλοντική, Κοινωνική και Εταιρική Διακυβέρνηση) πέραν του θετικού περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος ενισχύει τη θέση των επιχειρήσεων στην αγορά καθιστώντας τις πιο θελκτικές προς επενδυτές, καταναλωτές και συνεργάτες που προτιμούν οργανισμούς που λειτουργούν με υπευθυνότητα. Η προσβασιμότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κοινωνικού σκέλους των ESG και ενισχύει την εικόνα της επιχείρησης ως φορέα που ενσωματώνει κοινωνικές αξίες και ακολουθεί σύγχρονες, βιώσιμες πρακτικές.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της εφαρμογής του Νόμου και διατηρεί συνεχή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές μεταφέροντας τεκμηριωμένα τους προβληματισμούς της επιχειρηματικής κοινότητας. Παράλληλα, προτρέπει τις επιχειρήσεις να προσεγγίσουν τη νομοθεσία όχι μόνο ως κανονιστική υποχρέωση, αλλά και ως στρατηγική ευκαιρία για ενίσχυση της βιωσιμότητας, της καινοτομίας και του κοινωνικού τους αποτυπώματος.
Με έγκαιρο σχεδιασμό, κατάλληλη ενημέρωση και αξιοποίηση της διαθέσιμης υποστήριξης, η μετάβαση στο νέο καθεστώς μπορεί να υλοποιηθεί με επιτυχία – προς όφελος των επιχειρήσεων και της κοινωνίας .
* Λειτουργός, Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού (ΟΕΒ)
