Μένουν μόνοι κι αβοήθητοι στα σπίτια τους, με μια ανειδίκευτη φροντίστρια, χωρίς την απαραίτητη νοσηλευτική φροντίδα, χωρίς επισκέψεις από γιατρό, χωρίς να μπορούν να μετακινηθούν, χωρίς καν οικονομική βοήθεια αφού η πάθηση από την οποία πάσχουν δεν αναγνωρίζεται από το Κράτος ως νόσος ή αναπηρία για την οποία παραχωρούνται επιδόματα.
Σήμα κινδύνου εκπέμπει η Βουλή των Γερόντων για τους χιλιάδες ηλικιωμένους ασθενείς με άνοια. Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι που ζουν στις ορεινές και απομακρυσμένες κοινότητες, ανέφεραν οι εκπρόσωποι της Βουλής των Γερόντων, δεν έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν ούτε τα απολύτως απαραίτητα ενώ το κόστος της εξασφάλισης εξειδικευμένων υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα έχει καταστήσει τις υπηρεσίες αυτές «είδος πολυτελείας».
Γυναίκα βρισκόταν σε νοσηλεία και το νοσοκομείο έδωσε εξιτήριο γιατί «δεν είχε κάτι άλλο να της προσφέρει», οι συγγενείς αδυνατούσαν να βρουν χωρίς καθυστέρηση κάποια στέγη που να μπορεί να της προσφέρει την απαραίτητη εξειδικευμένη φροντίδα αφού το κόστος ήταν πάρα πολύ ψηλό. Αποτέλεσμα η γυναίκα σε διάστημα μερικών ημέρων, απεβίωσε, ανέφερε ο βουλευτής Νίκος Κέττηρος, προσθέτοντας στα όσα οι εκπρόσωποι της Βουλής των Γερόντων είχαν αναφέρει.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι με άνοια, ο χρόνος αναμονής και ο τρόπος μεταχείρισης των ηλικιωμένων γενικά στα Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών, οι λίστες αναμονής σε κάποιες ιατρικές ειδικότητες και το κόστος των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων τα οποία δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ, κάποια από τα προβλήματα που καταγράφονται στην έκθεση της επιτροπής Υγείας της Βουλής των Γερόντων και συζητήθηκαν χθες κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής Υγείας της Βουλής.
«Η άνοια και οι συναφείς παθήσεις χτυπούν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους με τα περιστατικά να αυξάνονται καθημερινά, επηρεάζοντας κυρίως ηλικιωμένους αλλά και άτομα μικρότερων ηλικιών», ανέφεραν οι εκπρόσωποι της Βουλής των Γερόντων, εξηγώντας ότι «επειδή η άνοια δεν αναγνωρίζεται ως αναπηρία ή άλλως πως, ώστε να δικαιούνται οι άνθρωποι αυτοί επιπρόσθετων επιδομάτων, τους παραχωρούνται μόνο τα επιδόματα που δικαιούνται όλοι ηλικιωμένοι, για φροντίδα κ.λπ. στη βάση όμως εισοδηματικών κριτηρίων».
Αν για παράδειγμα ένας ηλικιωμένος ξεπερνά τα εισοδηματικά κριτήρια έστω και κατά €50 ή €60 δεν λαμβάνει τίποτα από το κράτος και αυτό αφορά πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών.
Υπάρχει ανάγκη για εκπαίδευση επαγγελματιών στην διαχείριση ατόμων με άνοια τόσο στην κατ’ οίκον φροντίδα όσο και στην ενδονοσοκομειακή, τόνισαν οι εκπρόσωποι της Βουλής των Γερόντων, προσθέτοντας ότι εκπαίδευση χρειάζεται και στους εργαζόμενους στις στέγες ηλικιωμένων.
Αίτημα τους, να διασφαλιστεί το δικαίωμα συνοδού των ατόμων αυτών όταν προσέρχονται στα Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών αλλά και η εφαρμογή και να προωθηθεί η εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης μέσω των προσωπικών γιατρών του ΓεΣΥ ώστε να επιτευχθεί «η έγκαιρη διάγνωση μέσω απλών τεστ μνήμης η οποία μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην εξέλιξη της νόσου».
Αναφερόμενοι στην κατ’ οίκο νοσηλεία, οι εκπρόσωποι της Βουλής των Γερόντων τόνισαν την ανάγκη για ενίσχυση και επέκταση του θεσμού, τόσο για τα άτομα με άνοια όσο και για τους ηλικιωμένους γενικά.
«Η κατ’ οίκο νοσηλεία αποτελεί ένα κρίσιμο πυλώνα για τη φροντίδα ατόμων με χρόνιες παθήσεις, ηλικιωμένων ή ατόμων με περιορισμένη κινητικότητα, τόσο σε αστικά κέντρα όσο και σε απομακρυσμένες περιοχές, όπου η πρόσβαση σε νοσοκομεία ή ιατρικές μονάδες είναι περιορισμένη».
Ο αριθμός των νοσηλευτών που συμμετέχουν τώρα στην κατ’ οίκο νοσηλεία (οργανωμένα παρέχεται μόνο από τον ΟΚΥπΥ), είναι πολύ περιορισμένος και «δεν επαρκεί για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες».
«Ιδιαίτερα στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές το πρόβλημα γίνεται εντονότερο καθώς πολλοί νοσηλευτές δυσκολεύονται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους λόγω του ψηλού κόστους μετακίνησης και του περιορισμένου χρόνου».
Η Βουλή των Γερόντων, εισηγείται την ενίσχυση του νοσηλευτικού προσωπικού, τη δημιουργία ειδικών κινήτρων για τους επαγγελματίες υγείας που αναλαμβάνουν να εργαστούν στις απομακρυσμένες περιοχές καθώς και τη διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών για την ανακούφιση των ηλικιωμένων ασθενών.
Στο ίδιο πλαίσιο οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων των ηλικιωμένων και για τις υπηρεσίες αποκατάστασης.
«Ο στόχος και το ζητούμενο είναι η ίδρυση και η ένταξη νέων κέντρων αποκατάστασης εντός του ΓεΣΥ, η επέκταση των κλινών, η διεύρυνση των υπηρεσιών αποκατάστασης αλλά και η διάρκεια των χορηγουμένων θεραπειών» ανέφεραν ιδιαίτερα «για τους ηλικιωμένους των οποίων οι ανάγκες είναι αυξημένες και το κόστος στα ιδιωτικά κέντρα είναι ιδιαίτερα ψηλό».
Τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων της Βουλής των Γερόντων, ενίσχυσε με δική του τοποθέτηση εκπρόσωπος του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας ο οποίος ενημέρωσε ότι και οι διάφορες μελέτες του ΟΑΥ καταδεικνύουν ότι η έλλειψη αυτών των υπηρεσιών, δηλαδή της κατ’ οίκον φροντίδας αλλά και οι δυσκολίες στην εξεύρεση εξειδικευμένης φροντίδας σε Στέγες ή άλλα ιδρύματα, επιβαρύνει σημαντικά και την ενδονοσοκομειακή περίθαλψη στο ΓεΣΥ αφού παρατείνεται ο χρόνος παραμονής των ηλικιωμένων ασθενών στα νοσηλευτήρια».
Για έκτη συνεχή χρονιά, δηλαδή από την εφαρμογή του ΓεΣΥ και έπειτα, η Βουλή των Γερόντων θέτει θέμα που αφορά το κόστος των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων τα οποία προ του Συστήματος οι ηλικιωμένοι λάμβαναν δωρεάν από τα κρατικά φαρμακεία αλλά πλέον πληρώνουν ιδιωτικά για να τα εξασφαλίσουν.
«Το ψηλό κόστος των φαρμάκων αποτελεί μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση για πολλούς ηλικιωμένους, ιδιαίτερα για εκείνους με περιορισμένα εισοδήματα.
Αίτημα τους, «η ένταξη καινοτόμων και μοναδικών φαρμάκων στους καταλόγους του ΓεΣΥ, η συμπερίληψη ορισμένων μη συνταγογραφούμενων αλλά βασικών φαρμάκων ή και απλών φαρμάκων, που επίσης δεν περιλαμβάνονται στους εγκεκριμένους καταλόγους, στο Σύστημα».
Στόχος να βγουν οι ασθενείς από την απομόνωση
Περισσότερη εξειδίκευση, πιο ξεκάθαρες πρόνοιες ώστε να διασφαλίζεται και να ενισχύεται η κατ’ οίκο παροχή ανακουφιστικής φροντίδας, περισσότερη εκπροσώπηση γιατρών σε Επιτροπές και συμβούλια και πιο ξεκάθαρο καθορισμό των αρμοδιοτήτων νοσηλευτών και φροντιστών, ζήτησαν οι συμμετέχοντες στη χθεσινή συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής Υγείας κατά τη διάρκεια της οποίας καταγράφηκε συμφωνία επί της αρχής του νομοσχεδίου που προβλέπει για τις υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας στην Κύπρο.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην ανάγκη για ενίσχυση των προνοιών που αφορούν την παροχή ανακουφιστικής φροντίδας στα παιδιά ενώ οι εκπρόσωποι των διαφόρων φορέων που συμμετείχαν στη συνεδρίαση, κατέθεσαν γραπτώς τα σχόλια τους επί του νομοσχεδίου.
Ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου Κωνσταντίνος Φελλάς στην τοποθέτηση του τόνισε ότι «η ανακουφιστική φροντίδα δεν είναι απλώς μια υπηρεσία υγείας, αλλά μια έκφραση σεβασμού προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την αυτονομία καί το δικαίωμα κάθε ασθενούς σε μια ζωή και ένα θάνατο απαλλαγμένο, όσο είναι δυνατόν, από τον πόνο και την απομόνωση».
Για να εφαρμοστεί ορθά η ανακουφιστική φροντίδα, είπε, «θα απαιτηθούν σημαντικοί πόροι: επαρκής χρηματοδότηση, επαγγελματίες υγείας υψηλής κατάρτισης, ιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, πνευματικοί σύμβουλοι και άλλοι, καθώς και συνεχής εκπαίδευση και υποστήριξη του προσωπικού». Η χθεσινή ήταν η πρώτη αλλά και η τελευταία συνεδρίαση επί της αρχής του νομοσχεδίου και η επιτροπή Υγείας, όπως ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο της Ευθύμιο Δίπλαρο, θα προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση στη διαδικασία της κατ’ άρθρο συζήτησης ώστε ο νόμος να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής εντός Νοεμβρίου.
