Τη σημασία της καλλιέργειας της ενεργού πολιτότητας από την προσχολική ηλικία ανέδειξε η Υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, μιλώντας την Παρασκευή στο Cyprus Forum. Όπως τόνισε, η πολιτότητα αποτελεί θεμελιώδη προτεραιότητα και έχει ενταχθεί οριζόντια στα αναλυτικά προγράμματα, με ιδιαίτερη έμφαση στα μαθήματα αγωγής του πολίτη και δεξιοτήτων ζωής.
Η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την εκπαίδευση για να θωρακίσει τη δημοκρατία, δήλωσε στο ίδιο πάνελ η Γενική Διευθύντρια Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Πία Άρενκιλντε Χάνσεν.
«Δεν μπορούμε να μιλάμε για δεξιότητες ζωής αν δεν ξεκινήσουμε νωρίς την καλλιέργειά τους, από την προσχολική εκπαίδευση», ανέφερε η κ. Μιχαηλίδου, επισημαίνοντας ότι τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν από μικρά τα δικαιώματά τους και να έρχονται σε επαφή με αξίες όπως η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η ελεύθερη έκφραση.
Η Υπουργός υπογράμμισε ότι η προσπάθεια αυτή δεν περιορίζεται στη θεωρία, αλλά εφαρμόζεται και στην πράξη, με την καθοριστική συμβολή των εκπαιδευτικών. Όπως είπε, έχει ήδη ξεκινήσει η επιμόρφωση των δασκάλων και καθηγητών σε θέματα πολιτότητας, ενώ ενισχύεται η συνεργασία με ειδικούς μέσω εργαστηρίων για μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Παράλληλα, υπενθύμισε ότι, με απόφαση της Βουλής, η ψήφος δίνεται πλέον σε μικρότερη ηλικία, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο αναγκαία την καλλιέργεια δημοκρατικής συνείδησης καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης. «Δεν μπορούμε να ζητούμε από τα παιδιά να έχουν άποψη και να συμμετέχουν δημοκρατικά, αν δεν τα προετοιμάσουμε κατάλληλα στα 12 χρόνια του σχολείου και στην προσχολική εκπαίδευση», σημείωσε.
Η κα Μιχαηλίδου στάθηκε επίσης στην ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος μέσω της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Όπως διευκρίνισε, δεν πρόκειται για τιμωρητικό μηχανισμό, αλλά για ένα νέο πλαίσιο επαγγελματικής ανάπτυξης, που στοχεύει να δώσει ευκαιρίες στους εκπαιδευτικούς να εξελιχθούν και να ενισχύσουν τη διδασκαλία τους.
Τόνισε ότι το νέο σχέδιο δημιουργεί διαδρομές ανέλιξης και κίνητρα, αναγνωρίζοντας τους πολύ καλούς εκπαιδευτικούς και δίνοντάς τους δυνατότητες εξέλιξης πέρα από τις παραδοσιακές θέσεις διεύθυνσης.
Τόνισε ότι στόχος είναι να εμπνευστούν οι δάσκαλοι και να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα στα σχολεία, ώστε να βελτιωθούν τα μαθησιακά αποτελέσματα.
Καταλήγοντας, η Υπουργός επεσήμανε ότι για πρώτη φορά εδώ και 50 χρόνια φτάνει στη Βουλή μια ολοκληρωμένη πρόταση για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, και κάλεσε τα κόμματα να την εξετάσουν με διάθεση συναίνεσης. «Όλοι δουλεύουμε για τα παιδιά. Όταν αυτό γίνει κατανοητό, τότε θα μπορέσουμε να κάνουμε τη στροφή που χρειάζεται το εκπαιδευτικό μας σύστημα», ανέφερε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να επενδύσει περισσότερο στην εκπαίδευση και στις βασικές δεξιότητες, προκειμένου να ενισχύσει τη δημοκρατία, να δώσει περισσότερη δύναμη στους νέους και να θωρακίσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, ανέφερε από πλευράς της η Γενική Διευθύντρια Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Πία Άρενκιλντε Χάνσεν.
Η κ. Χάνσεν προειδοποίησε ότι η δημοκρατία στην Ευρώπη «δέχεται πιέσεις» από την παραπληροφόρηση, την εκλογική παρέμβαση και τις κοινωνικές εντάσεις, που ενισχύονται τόσο από εξωτερικούς όσο και από εσωτερικούς παράγοντες. Υπογράμμισε ότι η απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία. «Το μέλλον της ΕΕ βρίσκεται στους νέους, όχι μόνο ως ψηφοφόρους, αλλά ως ενεργούς πολίτες. Ο αγώνας για τη δημοκρατία στην Ευρώπη ξεκινά στις σχολικές αίθουσες και ακόμη νωρίτερα, στην προσχολική εκπαίδευση», ανέφερε.
Η Γενική Διευθύντρια χαιρέτισε την πρωτοβουλία της Κύπρου να εντάξει την πολιτότητα στα σχολικά αναλυτικά προγράμματα από πολύ νωρίς, χαρακτηρίζοντάς την «καθοριστική» για την προετοιμασία των πολιτών του μέλλοντος. Όπως είπε, η εκπαίδευση αυτή επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύσσουν κριτική στάση απέναντι στα μέσα, να κατανοούν τον ρόλο τους στη δημοκρατία και να συμμετέχουν ενεργά στη δημόσια ζωή.
Παρουσιάζοντας τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Ένωση Δεξιοτήτων» (Union of Skills), που διαμορφώθηκε υπό την καθοδήγηση της Εκτελεστικής Αντιπροέδρου Ροξάνα Μινζάτου, η κ. Χάνσεν επισήμανε ότι οι επενδύσεις στις γλωσσικές, αριθμητικές, επιστημονικές, ψηφιακές και δεξιότητες πολιτότητας είναι απαραίτητες για να παραμείνει η Ευρώπη ανταγωνιστική. Ανέφερε επίσης ότι η Επιτροπή συνεργάζεται με σχολεία και εκπαιδευτικούς μέσω πλατφορμών, με τη στήριξη του Erasmus+, το οποίο – όπως είπε – «κάνει πολύ περισσότερα από τη διασφάλιση της κινητικότητας των φοιτητών».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο μέλλον του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, προειδοποιώντας ότι το ένα τέταρτο των εκπαιδευτικών στην ΕΕ είναι άνω των 55 ετών και θα αποχωρήσει την επόμενη δεκαετία. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα παρουσιάσει το 2026 μια «Ατζέντα για Εκπαιδευτικούς και Εκπαιδευτές», ώστε να ενισχύσει την ελκυστικότητα και την επαγγελματική ανάπτυξη του κλάδου.
Η κ. Χάνσεν επαίνεσε την Κύπρο για τις μεταρρυθμίσεις στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και για την απόφασή της να φιλοξενήσει τον Ιανουάριο 2026 μια άτυπη υπουργική συνάντηση για την εκπαίδευση. Παράλληλα, κάλεσε τα κράτη μέλη να στηρίξουν έναν ισχυρό μελλοντικό προϋπολογισμό για την εκπαίδευση και να συμμετάσχουν ενεργά στη Σύνοδο Κορυφής για την Εκπαίδευση και τις Δεξιότητες τον Νοέμβριο.
Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Κύπρος θα συμβάλει ουσιαστικά μέσω της επικείμενης Προεδρίας της στην ΕΕ.
(KΥΠΕ)
