Η πρώτη σύνοδος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο επιφύλαξε δύο σημαντικά κέρδη για την Κύπρο. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πρόταση για δημιουργία Ευρωπαϊκής Βάσης Πυρόσβεσης στην Κύπρο, ενώ λίγες ώρες προηγουμένως το Κολλέγιο των Επιτρόπων αποφάσισε την εκταμίευση 1,18 δισεκατομμύρια ευρώ για την Κύπρο, μέσα από το πλαίσιο SAFE.
Οι δύο αποφάσεις χαιρετίστηκαν από τη Λευκωσία καθώς αποτελούσαν δύο σημαντικούς στόχους που είχε θέσει τους τελευταίους μήνες η κυπριακή κυβέρνηση επιδιώκοντας από τη μια την κυπριακή συμμετοχή στα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα και την εξασφάλιση μόνιμης παρουσίας μονάδων πυρόσβεσης της ΕΕ στο νησί.
Η ανακοίνωση της VDL για ίδρυση νέου κέντρου
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο ανακοίνωσε την πρόθεση της να ιδρύσει ένα νέο κέντρο πυροσβεστικής δράσης με βάση την Κύπρο.
Αναφερόμενη στις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2025, ανέφερε ότι «φέτος το καλοκαίρι, όλοι είδαμε τις εικόνες από τα δάση και τα χωριά της Ευρώπης να καίγονται. Κάηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάρια. Μια έκταση περίπου ίση με το ένα τρίτο του Βελγίου. Η κλίμακα της ζημιάς είναι τεράστια. Και ξέρουμε ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό. Η κλιματική αλλαγή κάνει κάθε καλοκαίρι πιο ζεστό, πιο σκληρό και πιο επικίνδυνο». Το ευρωπαϊκό κέντρο που θα υποστηρίζει και τις γειτονικές χώρες.
Ικανοποίηση Νίκου Χριστοδουλίδη
Η ανακοίνωση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έγινε δεκτή με ιδιαίτερη ικανοποίηση από πλευράς κυβέρνησης και ιδιαίτερα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά την αναφορά της για δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού πυροσβεστικού κόμβου με έδρα την Κύπρο, ο οποίος θα μπορεί να στηρίζει γειτονικά κράτη της περιοχής.
«Μαζί, περήφανα Ευρωπαίοι! Αγαπητή Ούρσουλα, σε ευχαριστώ για την εξαιρετικά σημαντική ανακοίνωση ενός ευρωπαϊκού κέντρου πυρόσβεσης με έδρα την Κύπρο, που θα καλύπτει την περιοχή μας. Πιο δυνατοί μαζί!» έγραψε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σε ανάρτησή του στο Χ.
Εξάλλου, η Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας ανήρτησε μήνυμα στο Χ, σημειώνοντας ότι η αναφορά της Προέδρου Κομισιόν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου, στο Στρασβούργο «αποτελεί εξέλιξη εξαιρετικής σημασίας για την Κύπρο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και ολόκληρη την περιοχή».
«Η πρόταση για δημιουργία Ευρωπαϊκής Βάσης Πυρόσβεσης στην Κύπρο είναι αποτέλεσμα συστηματικής προσπάθειας, με στόχο την ενίσχυση του ρόλου της χώρας μας ως πυλώνα ασφάλειας και ανθεκτικότητας στην περιοχή και την ΕΕ» προστίθεται. Πρόκειται, αναφέρεται, για μια καθοριστική στιγμή που αναδεικνύει «τον στρατηγικό ρόλο της Κύπρου στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής και περιφερειακής πολιτικής προστασίας, ενισχύοντας τη συλλογική ικανότητα της Ευρώπης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης».
Τι θα πάρει η Κύπρος από το SAFE
Το μεσημέρι της Τρίτης συνεδρίασε, στο Στρασβούργο, το Κολλέγιο Επιτρόπων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε έγκριση στην προσωρινή κατανομή χρηματοδοτικής συνδρομής συνολικού ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό το σημαντικό βήμα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της «Δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη» (SAFE), που αναμένεται σύμφωνα με την Κομισιόν να ενισχύσει τις αμυντικές ικανότητες της ΕΕ, βοηθώντας με σημαντικά ποσά τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν κρίσιμα κενά, καθώς και στην από κοινού αγορά αμυντικών προϊόντων.
Όσον αφορά την Κύπρο η Κομισιόν ενέκρινε την εκταμίευση 1.181.503.924 ευρώ, ενώ για την Ελλάδα το ποσό που εγκρίθηκε ανέρχεται στα 787.669.283 ευρώ.
Τα κράτη μέλη μπορούν πλέον να καταρτίσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια, στα οποία θα περιγράφεται η χρήση της πιθανής χρηματοδοτικής συνδρομής και τα οποία θα υποβληθούν έως το τέλος Νοεμβρίου 2025. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα εν λόγω εθνικά σχέδια, με στόχο την πραγματοποίηση των πρώτων εκταμιεύσεων στις αρχές του 2026. Ο κανονισμός SAFE εκδόθηκε στις 27 Μαΐου 2025, στο πλαίσιο της «ετοιμότητας 2030», μιας δέσμης μέτρων για την άμυνα που παρέχει χρηματοδοτικούς μοχλούς στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Θα εξαντλήσει το ποσό, δήλωσε ο ΥΠΑΜ
Ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας, δήλωσε χθες μετά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου πως πρόθεση της κυβέρνησης είναι να εξαντλήσει το ποσό του 1,18 δις σε βάθος πενταετίας. Προσέθεσε ότι η εν λόγω χρηματοδότηση θα προστεθεί στον προϋπολογισμό του Υπουργείου, αυξάνοντας τις δυνατότητες για εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ θα δοθεί περαιτέρω ώθηση και στις κυπριακές αμυντικές βιομηχανίες.
Σε ερώτηση για το πρόγραμμα SAFE και την έγκριση ποσού €1 δισ. για την Κυπριακή Δημοκρατία, ο Υπουργός Άμυνας είπε ότι έχει εγκριθεί ένα ποσό €1,1 δισ. για έναν ορίζοντα πενταετίας.
«Αντιλαμβάνεστε, αν θεωρήσουμε περίπου ότι θα παίρνουμε 200 εκατομμύρια τον χρόνο για να ενισχυθούμε αμυντικά, σημαίνει ότι στην πενταετία θα αγγίξουμε το 1,1 δισ», ανέφερε.
«Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου αυτού του χρόνου είμαστε υποχρεωμένοι να καταθέσουμε μία λίστα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις ανάγκες τις οποίες έχουμε και για τα εξοπλιστικά για τα οποία ενδιαφερόμαστε, ούτως ώστε να γίνει ο τελικός έλεγχος από μέρους τους αν προβλέπονται αυτά τα οποία θα τους υποδείξουμε μέσα στο πρόγραμμα SAFE, δηλαδή τον κανονισμό SAFE, και από εκεί και πέρα εξαρτάται από εμάς αν θα εξαντλήσουμε αυτό το ποσό σε βάθος πενταετίας ή αν θα πάρουμε λιγότερα χρήματα με χαμηλό επιτόκιο και ευνοϊκούς όρους δανειοδότησης», εξήγησε.
Προσέθεσε ότι την ίδια ώρα υπάρχει ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη, το γεγονός ότι αυτά τα χρήματα, επειδή είναι και με τη μορφή δανείου, θα πιστώνονται στο δημόσιο χρέος κάθε κράτους-μέλους της Ένωσης.
«Άρα, λοιπόν, δεν μπορεί ανεξέλεγκτα, για παράδειγμα, το Υπουργείο Άμυνας να πει “θα πάρω όλα τα λεφτά και θα πάρω τον πρώτο χρόνο 300 εκατομμύρια και τον δεύτερο 200” χωρίς να δίνει λογαριασμό στο Υπουργείο Οικονομικών. Πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση, ούτως ώστε να περιορίζουμε το ποσοστό αύξησης του δημόσιου χρέους. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να έχουμε έναν αυτοέλεγχο ως Κυπριακή Κυβέρνηση, ως Κυπριακή Δημοκρατία, και σε συνεργασία με τα δύο Υπουργεία, για να μην εκτροχιάσουμε άλλους δείκτες τις οικονομίες», σημείωσε.
