Η ετήσια σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ) ολοκληρώθηκε στην Τιαντζίν και ακολούθησε μεγαλειώδης στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο. Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ έστειλε μήνυμα ότι η χώρα του επιδιώκει να διαμορφώσει τους νέους κανόνες της διεθνούς τάξης, αμφισβητώντας τη Δύση.
Ο Σι φιλοξένησε περισσότερους από 20 ηγέτες χωρών εκτός Δύσης, με πιο προβεβλημένους τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον Κιμ Γιονγκ Ουν, τον Ναρέντρα Μόντι, τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Μαχμούντ Πεζεσκιαν.
Η Ουάσιγκτον ανησύχησε ιδιαίτερα βλέποντας για πρώτη φορά τους ηγέτες Κίνας, Ρωσίας, Βόρειας Κορέας και Ιράν – τεσσάρων χωρών που θεωρεί «άξονα αποσταθεροποίησης» – να συνυπάρχουν στη διεθνή σκηνή. Οι ίδιοι, πάντως, υποστηρίζουν ότι δεν επιδιώκουν αποσταθεροποίηση, αλλά «ανατροπή» της υπάρχουσας παγκόσμιας τάξης και την ανάδυση ενός «πολυπολικού» και «πιο δίκαιου» συστήματος.
Η εικόνα αυτή αποκτά ιδιαίτερο βάρος για τη Δύση, καθώς οι χώρες αυτές ενισχύουν τη Ρωσία με διαφορετικούς τρόπους. Το Ιράν και η Βόρεια Κορέα παρέχουν όπλα και στρατεύματα, ενώ η Κίνα προσφέρει οικονομική και βιομηχανική στήριξη.
ΗΠΑ σε απομόνωση, Κίνα σε ρόλο «σταθερού οδηγού»
Ο Σι αξιοποιεί βεβαίως στο έπακρο το κλίμα αβεβαιότητας που προκαλεί η εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, με τους εμπορικούς πολέμους και τις συνεχείς ανατροπές στις συμμαχίες.
«Πρέπει να αντιταχθούμε στη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου και στον εκφοβισμό», δήλωσε, μοιράζοντας παράλληλα εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις και δάνεια προς τα κράτη-μέλη του SCO.
Η Κίνα παρουσιάζεται έτσι ως «σταθερή δύναμη» που προσφέρει στήριξη και θεσμούς, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ που κόβουν προγράμματα βοήθειας και επιβάλλουν δασμούς ακόμη και σε συμμάχους τους.
Προσέγγιση Ινδίας – Κίνας: από αντίπαλοι σε εταίρους;
Μία από τις πιο ηχηρές στιγμές της συνόδου ήταν η πρώτη συνάντηση του Σι με τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι στην Κίνα εδώ και επτά χρόνια. Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν χαμόγελα και θερμά λόγια, στέλνοντας μήνυμα ότι θέλουν να είναι εταίροι και όχι αντίπαλοι.
Το κοινό έδαφος είναι προφανές: και οι δύο χώρες έχουν πληγεί από τους αμερικανικούς δασμούς, ενώ αναζητούν εναλλακτικές αγορές και εμπορικές διόδους.
Ωστόσο, η μακροχρόνια συνοριακή διαμάχη και η στενή σχέση Πεκίνου – Ισλαμαμπάντ παραμένουν εμπόδια σε μια πραγματική στρατηγική σύγκλιση.
Παρέλαση ισχύος: πυραύλοι, drones και ιστορία
Την Τετάρτη, ο Σι επιστρατεύει την «Λεωφόρο της Αιώνιας Ειρήνης» για μια φαντασμαγορική στρατιωτική παρέλαση με υπερηχητικούς πυραύλους, πυρηνικά συστήματα, υποβρύχια drones και χιλιάδες στρατιώτες.
Η επίδειξη δεν έχει μόνο στρατιωτική σημασία. Συμπίπτει με την 80ή επέτειο της νίκης κατά της Ιαπωνίας το 1945, με την Κίνα να επαναπλαισιώνει την ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στο αφήγημα του Πεκίνου, Κίνα και Σοβιετική Ένωση ήταν οι πραγματικοί «φύλακες» της μεταπολεμικής τάξης, απέναντι σε μια Δύση που τώρα επιχειρεί να εμποδίσει την άνοδο της Ασίας.
Νέες δομές
Σημαντικές αποφάσεις της συνόδου ήταν η υιοθέτηση οδικού χάρτη για συνεργασία στην τεχνητή νοημοσύνη – με δέσμευση για «ανοιχτά μοντέλα» και κοινό ρυθμιστικό πλαίσιο – και η δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας του SCO.
Η τράπεζα αυτή, ακόμη κι αν δεν φτάσει το μέγεθος της Ασιατικής Τράπεζας Επενδύσεων Υποδομών (AIIB), εντάσσεται στο όραμα του Σι να οικοδομήσει ένα εναλλακτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, λιγότερο εξαρτημένο από το δολάριο και τους δυτικούς θεσμούς.
Με το διπλωματικό χαμόγελο της συνόδου και τη σιδερένια γροθιά της παρέλασης, ο Σι Τζινπίνγκ προβάλλει ως ο «αρχιτέκτονας» μιας νέας παγκόσμιας τάξης. Επιδιώκει να υπονομεύσει την αμερικανική ηγεμονία, να διαρρήξει τη δυτική συνοχή και να αναδείξει την Κίνα ως «αξιόπιστη εναλλακτική». Όχι ως αναθεωρητική δύναμη, όπως την κατηγορούν στη Δύση, αλλά ως τον πραγματικό θεματοφύλακα μιας πολυμερούς διεθνούς τάξης – με κινεζικούς όρους.
Η στρατηγική αυτή, ενισχυμένη από την αβεβαιότητα που προκαλεί η Ουάσιγκτον υπό τον Τραμπ, δείχνει ότι «η ώρα είναι τώρα» για τον Σι. Το ερώτημα είναι αν οι εταίροι του SCO θα παραμείνουν πρόθυμοι συμμέτοχοι ή αν η επίδειξη ισχύος του Πεκίνου θα ξυπνήσει και νέους φόβους στην περιοχή.
naftemporiki.gr
