Το Μουσείο Κώστα Αργυρού στο Μαζωτό αποτελεί ένα καλό παράδειγμα πολιτιστικής αποκέντρωσης. Εξ ου και βρέθηκε ανάμεσα στα επικρατέστερα για το Βραβείο Μουσείου Τέχνης της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Μουσείων. Το αποτέλεσμα θα είναι γνωστό το Σεπτέμβριο.
Το μουσείο Κώστα Αργυρού δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του ίδιου του καλλιτέχνη, το οποίο ωστόσο ολοκληρώθηκε αρκετά χρόνια μετά το θάνατο του. Πέθανε το 2001 ενώ το μουσείο, στη σημερινή μορφή του, άνοιξε για το κοινό το 2023, ενώ πρωτοεγκαινιάστηκε το 1997.
Ο Κώστας Αργυρού γεννήθηκε στο Μαζωτό το 1917 και όταν αποφοίτησε από το επτατάξιο δημοτικό σχολείο, ρίχτηκε στη βιοπάλη. Αρχικά, ασχολήθηκε με τη γεωργία και τη βοσκή αιγοπροβάτων. Στη συνέχεια, έφτιαξε το δικό του ελαιοτριβείο, αλευρόμυλο και μύλο πλιγουριού και επεκτάθηκε στη λατόμηση και μεταφορά αμμοχάλικου και πέτρας, διατηρώντας και πλυντήριο σκύρων. Στα 52 του, μετά από επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λάρνακας, γεννήθηκε το ενδιαφέρον του για την τέχνη.
Στα πρώτα του βήματα δημιούργησε γλυπτά από πέτρα και αργότερα από ξύλο. Ασχολήθηκε, επίσης, με τη σύνθεση ψηφιδωτών παραστάσεων και πειραματίστηκε με τη ζωγραφική και τη σύνθεση σε επιφάνειες από γυαλί. Εμπνεόταν από τη λαϊκή παράδοση, την καθημερινή ζωή, το ζωικό βασίλειο, την ιστορία και τους εθνικούς αγώνες, την αρχαία ελληνική μυθολογία και την ορθόδοξη χριστιανική εικονογραφία.
Όπως είχε αναλύσει η Ελένη Νικήτα «τα εργαλεία του, αυτοσχέδια τις περισσότερες φορές, δεν έμοιαζαν σε τίποτε με εκείνα του γλύπτη της τεχνολογικής μας εποχής. Όμως αυτό δεν τον αποθάρρυνε. Με τα πενιχρά του μέσα σμίλευε ασταμάτητα, δίνοντας πνοή σε πέτρες και ξύλα. Βαθιά θρησκευόμενος καθώς ήταν, θεωρούσε το ταλέντο του θεϊκό δώρο και πρέσβευε ότι ο Θεός του στέρησε την τεκνοποιία για να τον προικίσει με το χάρισμα της δημιουργίας. Έτσι τα έργα του αποκτούσαν μια ιδιαίτερη σημασία ως προέκταση της ίδιας της ύπαρξής του. Το κάθε έργο του συνιστά και μια ξεχωριστή ιστορία· γιατί ο Αργυρού είναι ένας παραδοσιακός παραμυθάς που αφηγείται με μορφές σκαλισμένες σε πέτρα και ξύλο. Για να ενισχύσει την αφηγηματική δύναμη των έργων του, συχνά καταφεύγει στην προσθήκη έτοιμων αντικειμένων, εμπλουτίζοντας τα μέσα που χρησιμοποιεί και ταυτόχρονα την εκφραστική δύναμη και επιβλητική παρουσία των γλυπτών του».
Ο Αργυρού είναι ο πρώτος αναγνωρισμένος ναΐφ γλύπτης της Κύπρου. Η καλλιτεχνική του πορεία διήρκησε έως τον θάνατό του το 2001. Οργάνωσε ατομικές εκθέσεις και συμμετείχε σε διάφορες ομαδικές στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Αρκετά έργα του περιλαμβάνονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Έργο ζωής είναι και το μουσείο που έκτισε για να στεγάσει τα έργα του, το οποίο κατόπιν συμφωνίας με την τότε κυβέρνηση, το 1999, περιήλθε στην κατοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία στη συνέχεια συνέστησε το Ίδρυμα Μουσείου Κώστα Αργυρού ως φορέα διαφύλαξης και προβολής του έργου του Αργυρού και λειτουργίας του Μουσείου.
Το Μουσείο έμεινε κλειστό για κάποια χρόνια για να ανακαινιστεί και άνοιξε ξανά το 2023, με πρότυπα πλέον ενός σύγχρονου μουσείου, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει το έργο του Αργυρού. Εκτός όμως από τη μόνιμη έκθεση με τα έργα του Αργυρού, στοχεύει να φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα. Πέρσι φιλοξένησε μία μεγάλη έκθεση με έργα του Κκάσιαλου.
Αυτή τη στιγμή συγκαταλέγεται ανάμεσα στους επικρατέστερους υποψηφίους για το Βραβείο Μουσείου Τέχνης της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Μουσείων (European Museum Academy Art Museum Award). Η απονομή θα γίνει το Σεπτέμβριο στη Βουδαπέστη, στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Μουσείων, σε συνεργασία με το Ουγγρικό Νομισματικό Μουσείο και Κέντρο Επισκεπτών.
Ελεύθερα 24.8.2025
