Το κράτος, όταν προτίθεται να καταβάλει χρήματα σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο για συγκεκριμένο λόγο, όπως η πληρωμή αμοιβής ή δικαιωμάτων για παροχή υπηρεσιών ή χορηγίας, εξετάζει εάν ο δικαιούχος έχει οφειλές σε οικονομικό φορέα ή ταμείο, όπως φόρος εισοδήματος και αναλόγως του ποσού της οφειλής νόμιμα αποκόπτει ποσό προς συμψηφισμό για τις οφειλές του.
Το κράτος δικαιολογημένα ενεργεί στα πλαίσια νομοθεσίας και η ενέργεια αυτή είναι καθόλα νόμιμη, δοθέντος ότι ο δικαιούχος έχει οφειλή προς το κράτος και δεν μπορεί να αναμένει ότι θα εισπράξει από το κράτος, χωρίς ο ίδιος να πληρώσει τις δικές του οφειλές.
Ο συμψηφισμός επιτρέπεται, είναι νόμιμος και τυχόν προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο για ακύρωση της απόφασης, δεν έχει πιθανότητα επιτυχίας, όποιος και να είναι ο λόγος που θα προβληθεί, αφού κανένα δικαίωμα του δικαιούχου προσώπου δεν παραβιάζεται, ο συμψηφισμός εφαρμόζεται, όπως λέγεται στην καθομιλουμένη «δούναι και λαβείν».
Η πρόνοια στον Νόμο
Ο συμψηφισμός εσόδων και εξόδων καθορίζεται νομοθετικά στο άρθρο 13 του Ν.38(Ι)/2014, το οποίο προβλέπει ότι ο Γενικός Λογιστής μπορεί, κατά την κρίση του, κατά τη διενέργεια οποιασδήποτε πληρωμής προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο, να αποκόπτει οφειλόμενα ποσά προς οποιοδήποτε οικονομικό φορέα ή προς άλλο ειδικό ταμείο. Προς τούτο, μπορεί να λαμβάνει πληροφορίες και στοιχεία από τις κρατικές υπηρεσίες για τη διενέργεια του συμψηφισμού εσόδων και εξόδων.
Απόφαση Διοικητικού Δικαστηρίου
Πολυκλινική που εξέδωσε τιμολόγιο για πληρωμή αμοιβής/δικαιωμάτων για παροχή υπηρεσιών, έτυχε συμψηφισμού σε σχέση με οφειλή φόρου εισοδήματος το ποσό των €9.789,79 από τα δικαιώματα για τις υπηρεσίες που προσέφερε.
Προσέβαλε την απόφαση ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, ισχυριζόμενη ότι η πράξη της διοίκησης ήταν παράνομη, αντισυνταγματική και ότι παραβίαζε το δικαίωμα ιδιοκτησίας, το δικαίωμα στην εργασία και επαγγελματική ελευθερία, ότι λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο, χωρίς ακρόαση και ότι δεν τηρήθηκαν άρτια πρακτικά και η απόφαση δεν ήταν αιτιολογημένη.
Ο Δικαστής κ. Φ. Καμένος, που εξέτασε την προσφυγή, εξέδωσε απόφαση στην Υπόθεση Αρ.193/2021, ημερ. 22.7.2025 και δεν βρήκε έρεισμα στα επιχειρήματα της πολυκλινικής και απέρριψε την προσφυγή.
Αποφάσισε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αποτελεί συνήθη διοικητική πράξη, αλλά εκδόθηκε με μηχανικά/ηλεκτρονικά μέσα μέσω του μηχανολογικού/ηλεκτρονικού συστήματος του Γενικού Λογιστηρίου «εφαρμογή συμψηφισμού».
Η σχετική διαδικασία καθορίζεται με σχετικές εγκυκλίους που εκδίδονται από τον Γενικό Λογιστή, με τις οποίες τίθεται σε εφαρμογή η διαδικασία συμψηφισμού για οφειλές στα διάφορα κυβερνητικά τμήματα/υπηρεσίες/ταμεία, δυνάμει του άρθρου 13 του Νόμου.
Τόνισε ότι ο συγκεκριμένος συμψηφισμός δεν εκτελέστηκε από αναρμόδιο όργανο αλλά, αντιθέτως από λειτουργούς χρήστες του συστήματος «εφαρμόζω συμψηφισμό». Ενήργησαν δυνάμει οδηγιών της Γενικής Λογίστριας κατ’ εφαρμογή εγκυκλίων της, σύμφωνα με το άρθρο 41 του Νόμου που την εξουσιοδοτεί να εκδίδει εγκυκλίους και προβλέπει τη δυνατότητα όπως οι όποιες εξουσίες, καθήκοντα και υπηρεσίες του Γενικού Λογιστή, εκτελεστούν όχι μόνο από τον ίδιο, αλλά και από υπαλλήλους οι οποίοι ενεργούν σύμφωνα με τις οδηγίες του.
Συνεπώς, δεν απαιτείτο έγγραφη εξουσιοδότηση της (σ.σ. τότε) Γενικής Λογίστριας ειδικά σε συγκεκριμένο λειτουργό για να ενεργεί συμψηφισμούς, δεδομένων των νομοθετικών προνοιών και της αναλυτικής διαδικασίας που προβλέπεται στις εγκυκλίους της.
* Δικηγόρος στη Λάρνακα
