Ο σίδηρος αποτελεί βασικό θρεπτικό συστατικό για τον οργανισμό, καθώς παίζει καθοριστικό ρόλο στη μεταφορά οξυγόνου, μέσω της συμμετοχής του στη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Όταν τα επίπεδά του είναι χαμηλά, η οξυγόνωση των ιστών μειώνεται, γεγονός που συχνά εκδηλώνεται με κόπωση, μειωμένη αντοχή, δυσκολία στη συγκέντρωση και αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις.
Η έλλειψη σιδήρου συγκαταλέγεται στις πιο συχνές διατροφικές ελλείψεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας κυρίως γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, εφήβους και άτομα που ακολουθούν διατροφή με περιορισμένη κατανάλωση ζωικών προϊόντων.
Παραδοσιακά, ο σίδηρος συνδέεται με το κόκκινο κρέας, τα εντόσθια και τα όσπρια. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώνει η διαιτολόγος Rhyan Geiger, και ορισμένοι ξηροί καρποί μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην πρόσληψη φυτικού σιδήρου, όταν καταναλώνονται συστηματικά και στους σωστούς συνδυασμούς.
Οι 7 ξηροί καρποί με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο
Με βάση τα δεδομένα του άρθρου της, οι παρακάτω ξηροί καρποί ξεχωρίζουν για την ποσότητα σιδήρου που προσφέρουν ανά τυπική μερίδα περίπου 28 γραμμαρίων (μία μικρή χούφτα).
1. Κάσιους
Τα κάσιους καταλαμβάνουν την πρώτη θέση, καθώς μία μερίδα ωμών καρπών αποδίδει περίπου 1,9 mg σιδήρου. Παράλληλα, αποτελούν καλή πηγή μαγνησίου και ψευδαργύρου, περιέχουν μη κορεσμένα λιπαρά και έχουν κρεμώδη υφή, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά τόσο ως σνακ όσο και ως βάση για φυτικές σάλτσες.
2. Φουντούκια
Μία μερίδα φουντουκιών παρέχει περίπου 1,3 mg σιδήρου, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει βιταμίνη Ε, η οποία συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες. Χρησιμοποιούνται ευρέως σε granola, μπάρες ενέργειας, μίγματα ξηρών καρπών αλλά και σε ροφήματα όπως καφές ή κακάο.
3. Κουκουνάρι
Αν και λιγότερο συνηθισμένο στην καθημερινή διατροφή, το κουκουνάρι παρουσιάζει ιδιαίτερο διατροφικό ενδιαφέρον, καθώς αποδίδει περίπου 1,2 mg σιδήρου ανά μερίδα. Πρόκειται για τον καρπό του πεύκου και βασικό συστατικό του πέστο, που ταιριάζει εύκολα σε σαλάτες, ζυμαρικά και λαχανικά.
4. Φιστίκια Αιγίνης
Τα φιστίκια προσφέρουν περίπου 1,1 mg σιδήρου ανά μερίδα και ξεχωρίζουν για τη συνολική τους θρεπτική αξία: περιέχουν περίπου 6 g φυτικής πρωτεΐνης και 3 g φυτικών ινών, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των λιπαρών τους είναι ακόρεστο. Η κατανάλωση με το κέλυφος συμβάλλει και σε πιο ελεγχόμενη πρόσληψη.
5. Αμύγδαλα
Ιδιαίτερα δημοφιλή, τα αμύγδαλα παρέχουν επίσης περίπου 1,1 mg σιδήρου ανά μερίδα. Παράλληλα αποτελούν πηγή πρωτεΐνης, φυτικών ινών, βιταμίνης Ε και μαγνησίου και ενσωματώνονται εύκολα σε γεύματα όπως βρώμη, γιαούρτι, σαλάτες ή smoothies.
6. Πεκάν
Τα καρύδια πεκάν αποδίδουν γύρω στα 0,7 mg σιδήρου ανά μερίδα. Αν και λιγότερο διαδεδομένα στην ελληνική κουζίνα, χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο σε σαλάτες, γλυκά, granola και αρτοσκευάσματα, προσφέροντας συνδυασμό καλών λιπαρών και γεύσης.
7. Μακαντέμια
Τα macadamia συμπληρώνουν τη λίστα με περίπου 0,5 mg σιδήρου ανά μερίδα. Αν και δεν ξεχωρίζουν για τον σίδηρο, είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά και αγαπητά για τη χαρακτηριστική βουτυρένια γεύση τους, τόσο σε γλυκές όσο και σε αλμυρές παρασκευές.
Πώς ενισχύεται η απορρόφηση του σιδήρου από τους ξηρούς καρπούς
Ο σίδηρος των φυτικών τροφίμων είναι μη αιμικός, γεγονός που σημαίνει ότι απορροφάται λιγότερο αποτελεσματικά από τον οργανισμό σε σύγκριση με τον αιμικό σίδηρο των ζωικών προϊόντων. Ωστόσο, η σωστή διατροφική προσέγγιση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την απορρόφησή του.
Το «κλειδί» είναι ο συνδυασμός με πηγές βιταμίνης C, όπως:
- σαλάτες με κουκουνάρι και dressing λεμονιού
- μίγμα ξηρών καρπών με πορτοκάλι, μανταρίνι ή ακτινίδιο
- αμύγδαλα ή φουντούκια σε γιαούρτι με φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C
Αντίθετα, υπάρχουν ουσίες που αναστέλλουν την απορρόφηση του σιδήρου, όπως:
- τα φυτικά οξέα (phytates)
- οι ταννίνες που περιέχονται σε καφέ και τσάι
- το ασβέστιο, όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες ταυτόχρονα
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ξηροί καρποί δεν προσφέρουν μόνο σίδηρο, αλλά αποτελούν ένα συνολικά θρεπτικό «πακέτο», συμβάλλοντας στην καρδιαγγειακή υγεία, στη ρύθμιση του σακχάρου και στη διαχείριση του σωματικού βάρους.
Συμπέρασμα
Η τακτική κατανάλωση συγκεκριμένων ξηρών καρπών μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην κάλυψη των αναγκών σε σίδηρο, ιδιαίτερα για όσους βασίζονται περισσότερο σε φυτικές πηγές. Μία έως δύο μικρές χούφτες την ημέρα, σε συνδυασμό με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C και με προσοχή στα ροφήματα που μειώνουν την απορρόφηση, αποτελούν έναν απλό και πρακτικό τρόπο ενίσχυσης της πρόσληψης σιδήρου.
ygeiamou.gr
