Λίγο πριν από την 5η τελετή απονομής των Χρυσών Σκούφων, ανατρέχουμε στις περασμένες διοργανώσεις, εστιάζουμε στις πιο δυνατές και συγκινητικές στιγμές, ξεχωρίζουμε τους σεφ και τα εστιατόρια που έκαναν τη διαφορά και φωτίζουμε όλα όσα έχουν αλλάξει μέσα σε αυτά τα χρόνια.
Το ημερολόγιο έγραφε 11 Νοεμβρίου 2019, όταν η γαστρονομική σκηνή της Κύπρου θα άλλαζε ριζικά με την άφιξη των κορυφαίων βραβείων «Χρυσοί Σκούφοι» στο νησί. Ήταν η μέρα που το ξενοδοχείο Four Seasons στη Λεμεσό φιλοξένησε για πρώτη φορά τον μεγαλύτερο γαστρονομικό θεσμό της Ελλάδας, με συνδιοργανωτές το «αθηνόραμα» και τον «Φιλελεύθερο», σε μια τελετή απονομής κατά την οποία τιμήθηκαν τα καλύτερα εστιατόρια της χώρας.
Σήμερα, που οι «Χρυσοί Σκούφοι Κύπρου» ετοιμάζονται για την πέμπτη τους απονομή, πολλά έχουν αλλάξει. Τα βραβεία αυξήθηκαν, διεθνή brands έχουν εμπλουτίσει το σκηνικό, σεφ που έχουν διακριθεί τόλμησαν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα ως επιχειρηματίες και καταξιωμένοι σεφ έχουν αναλάβει νέες αφίξεις, την ίδια στιγμή που εστιατόρια εξακολουθούν να επενδύουν στις ίδιες ακριβώς ομάδες, που βρίσκονταν στην κουζίνα από την έναρξη της λειτουργίας τους.
Από το 2019 στο 2024
Συνολικά 24 βραβεία είχαν δοθεί στην πρώτη απονομή των «Χρυσών Σκούφων Κύπρου», ανάμεσά τους 3 Χρυσοί Σκούφοι, 12 Top Notch και 9 βραβεία Κυπριακής Κουζίνας. Μετά από μια παύση δύο χρόνων, λόγω των προβλημάτων που επέφερε στην εστίαση η πανδημία, οι Χρυσοί Σκούφοι επέστρεψαν το 2022, τιμώντας συνολικά 25 εστιατόρια με 4 Χρυσούς Σκούφους, 12 Top Notch, 8 εστιατόρια με βραβείο Κυπριακής Κουζίνας και 1 εστιατόριο με το One to Watch – μια νέα διάκριση που σκοπό είχε να στρέψει το βλέμμα σε ένα καινούργιο εστιατόριο, το οποίο επιχειρεί μια καινοτόμα πρόταση.
Το 2023, η συνεχώς ανοδική πορεία της κυπριακής γαστρονομίας επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά, με 31 συνολικά εστιατόρια να λαμβάνουν το πολυπόθητο βραβείο, με τους Χρυσούς Σκούφους να αυξάνονται σε 5, τα Top Notch σε 15, τα βραβεία Κυπριακής Κουζίνας σε 10. Το 2024 ήταν και η πιο επιτυχημένη για τα εστιατόρια χρονιά, με 35 συνολικά βραβεύσεις: 6 Χρυσοί Σκούφοι, 16 Top Notch, 12 βραβεία Κυπριακής Κουζίνα και το One to Watch.
Οι σεφ πίσω από τα Dîners De Gala
Για τις τελετές απονομής της Αθήνας έχουν τιμήσει με την παρουσία τους και την ενεργό συμμετοχή τους κορυφαίοι σεφ της Ευρώπης, δημιουργώντας και μαγειρεύοντας οι ίδιοι το ειδικό γαστρονομικό μενού της βραδιάς. Δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό στην πρώτη τελετή απονομής Χρυσών Σκούφων στην Κύπρο. Πρώτος guest chef που ανέλαβε το dîner de gala της παρθενικής διοργάνωσης, ο Carlo Cracco, ένας από τους πιο χαρισματικούς και αναγνωρίσιμους σεφ της Ευρώπης, με το εστιατόριό του, Ristorante Cracco στο Μιλάνο να συγκαταλέγεται στα καλύτερα του κόσμου.
Οι Χρυσοί Σκούφοι Κύπρου επέστρεψαν το 2022, καλώντας τον Έκτορα Μποτρίνι για το μενού της βραδιάς. Μια συνεργασία που στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία και οδήγησε μέσα στους επόμενους μήνες στο πρώτο εστιατορικό project του σεφ στο νησί μας: Στο Sera by Ettore Botrini στο Four Seasons, που αντικατέστησε το Vivaldi by Mavrommatis. Όπως μας είχε εξηγήσει ο κ. Μποτρίνι, λίγο μετά τα εγκαίνια, «Ήρθαμε εδώ και νιώσαμε αμέσως τη χημεία με τους ανθρώπους του ξενοδοχείου. Όταν μας είπαν πως έψαχναν κάποιον σεφ για το εστιατόριο, με τη μία έγινε πραγματικότητα και συνεργαστήκαμε. Μέσα από τη συνεργασία μας για τη βραδιά των γαστρονομικών βραβείων καταλάβαμε ότι μπορούσαμε να δουλέψουμε μαζί».
Η τρίτη απονομή υποδέχθηκε τη «Σύγχρονη Ελληνική Γαστρονομία» του Σωτήρη Ευαγγέλου, ο οποίος θεωρείται δικαίως ως ο «πατριάρχης της ελληνικής γαστρονομίας».
Η «εικονική κουζίνα» ήταν το κεντρικό θέμα της τέταρτης απονομής, με τον Αλέξανδρο Τσιοτίνη, έναν από τους κορυφαίους σεφ της γενιάς του, να δημιουργεί ένα μενού γεμάτο γευστικές οφθαλμαπάτες.
Ο ίδιος, τότε, μας είχε μιλήσει για όλα αυτά που τον συνδέουν με τον θεσμό των Χρυσών Σκούφων. «Οι Χρυσοί Σκούφοι ήταν το πρώτο πράγμα που κυνήγησα ως Αλέξανδρος. Στην Ελλάδα, όταν ξεκίνησα εγώ να μαγειρεύω, ήταν ο μόνος, ο πιο έγκριτος θεσμός και ονειρευόμουν να δουλέψω κάποτε σε ένα εστιατόριο με Χρυσό Σκούφο. Στην πορεία μου αργότερα, κατόρθωσα όχι μόνο να είμαι σεφ σε εστιατόριο με Χρυσό Σκούφο, αλλά μετέπειτα και ιδιοκτήτης. Οι Χρυσοί Σκούφοι ήταν και παραμένουν ένας μεγάλος οδηγός της γαστρονομίας, που έχει συμβάλει στο να έρθει στο επίπεδο που είναι σήμερα».
Το κορυφαίο των κορυφαίων
Τα τρία εστιατόρια του Anassa, Basiliko, Pelagos και Helios βρίσκονται σταθερά στη λίστα των βραβευμένων εστιατορίων από το 2019, όπως και το Seasons Oriental του Four Seasons και τα Limanaki Seafood Restaurant και Grill Room του ξενοδοχείου Amathus. Tο εστιατόριο Helios, που από το 2019 μέχρι και σήμερα, κερδίζει ανελλιπώς την ανώτατη τιμή, δηλαδή τον Χρυσό Σκούφο, το 2024 κατάφερε να ανεβάσει τη βαθμολογία του από 15/20 σε 15,50/20 και να αναδειχθεί ως το καλύτερο εστιατόριο της Κύπρου. Στα ηνία της κουζίνας βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια ο group executive chef των Thanos Hotels, David Goodridge, ενώ chef de cuisine είναι o Θεοδόσης Κοκκινόφτας, που εργάζεται στο ξενοδοχείο Anassa εδώ και 23 χρόνια. «Ένιωσα ότι οι κόποι μας ανταμείφθηκαν», είπε ο κ. Κοκκινόφτας. «Ήταν μια πολύ σημαντική διάκριση για το εστιατόριό μας, αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, πάθους και αφοσίωσης από το κάθε μέλος της κουζίνας του Helios, αλλά και της διεύθυνσης και των ιδιοκτητών, που με τον τρόπο τους μας “σπρώχνουν” ώστε να μη δημιουργούμε απλά πιάτα αλλά αναμνήσεις». Για αυτόν προσωπικά, λόγω του ότι πάντα παρακολουθούσε στενά τον θεσμό των Χρυσών Σκούφων στην Ελλάδα, ένιωσε το βάρος της ευθύνης αυτής της «υπέρτατης», όπως τη χαρακτήρισε, διάκρισης. «Το να βραβευόμαστε κάθε χρόνο, είναι μια υπενθύμιση πως οφείλουμε να εξελισσόμαστε συνεχώς και πως το πάθος, η φαντασία, η εμμονή στη λεπτομέρεια και η συνέπεια κάνουν τη διαφορά».
Τα σκήπτρα στη Λεμεσό
Πριν από τις απονομές των 35 βραβεύσεων στην περσινή τελετή των «Χρυσών Σκούφων Κύπρου», ένας χάρτης του νησιού προβλήθηκε στην οθόνη, πάνω στον οποίο εμφανίστηκαν σταδιακά οι πινέζες με καταμετρημένα τα βραβευμένα εστιατόρια στις τέσσερις επαρχίες, ώστε να αναδειχθεί η πόλη που κρατάει τα σκήπτρα της εστίασης. Αυτή δεν ήταν άλλη από τη Λεμεσό. Συγκεκριμένα, στην επαρχία Λεμεσού βρίσκονταν 13 από τα 35 βραβευμένα εστιατόρια, ενώ τέσσερα από αυτά κατάφεραν να λάβουν την ανώτερη διάκριση, δηλαδή τον Χρυσό Σκούφο. Ακολούθησε η Λευκωσία με 10 συνολικά βραβεύσεις, η Πάφος με 7 και η Λάρνακα με 3, ενώ στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου βρίσκονταν 2 εστιατόρια. Αυτά τα στοιχεία ήρθαν σε αντίθεση με την αντίστοιχη καταμέτρηση του 2019, της πρώτης απονομής των «Χρυσών Σκούφων Κύπρου», όπου η Πάφος «κονταροχτυπήθηκε» με τη Λεμεσό, με σχεδόν ισάριθμες βραβεύσεις. Σε αυτό, φαίνεται πως συνέβαλε η ένταξη στο γαστρονομικό σκηνικό της Λεμεσού μεγάλων εστιατορικών brands, όπως τα Ristorante Locatelli, Matsuhisa και Amber Dragon, καθώς και η κάθοδος στην Κύπρο πολυβραβευμένων Ελλήνων σεφ. Συγκεκριμένα, του Παύλου Κυριάκη στο εστιατόριο Polo του ξενοδοχείου Alasia και του Έκτορα Μποτρίνι με το Sera στο Four Seasons, που κατέκτησαν κατευθείαν την κορυφαία των διακρίσεων.
Από σεφ εστιάτορες
Ως executive chef στο Polo Restaurant and Bar του ξενοδοχείου Alasia στη Λεμεσό, ο Χριστόδουλος Θεοφάνους ξεδίπλωσε όλο του το ταλέντο, κατακτώντας το 2023 τον πρώτο του Χρυσό Σκούφο, οδηγώντας το εστιατόριο στην κορυφή. Ο οραματιστής ιδιοκτήτης του μπουτίκ αυτού αστικού και ιστορικού ξενοδοχείου της Λεμεσού, Ζήνωνας Πίπης, συνειδητοποιώντας τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η γαστρονομία στην επιτυχία ενός σύγχρονου χώρου φιλοξενίας, επένδυσε σε έναν ταλαντούχο, ανερχόμενο τότε σεφ, παρέχοντάς του όλα τα εφόδια ώστε να το απογειώσει. Και δικαιώθηκε. «Πριν ακόμα ξεκινήσω αυτό το επάγγελμα, έβλεπα καταξιωμένους σεφ που είχαν κερδίσει Χρυσό Σκούφο και ομολογώ πως δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό μου ότι κάποτε θα ήμουν κι εγώ ένας από αυτούς. Με σκληρή δουλειά, αφοσίωση και συγκέντρωση καταφέραμε να επιτύχουμε αυτή τη σημαντική διάκριση», θυμάται ο Χριστόδουλος Θεοφάνους.
Τον Ιούνη του 2024, ο σεφ έκανε ένα όνειρό του πραγματικότητα, ανοίγοντας τα φτερά του ως ιδιοκτήτης του δικού του εστιατορίου, του COR Gastronomy στη Λεμεσό, που αποτέλεσε την πιο αξιόλογη άφιξη στον -ήδη πλούσιο- γαστρονομικό χάρτη της πόλης, που τον οδήγησε την παραλαβή του βραβείου One to Watch στους «Χρυσούς Σκούφους Κύπρου 2024». «Η βράβευση με Χρυσό Σκούφο το 2023, έπαιξε ρόλο στην απόφασή μου να ανοίξω τον δικό μου χώρο. Είναι η φυσική εξέλιξη ενός σεφ να προχωρά και να ψάχνει για νέες προκλήσεις», μας εξηγεί. «Το να ανοίξω το δικό μου εστιατόριο ήταν στόχος ζωής. Το φανταζόμουν και ανέμενα με ανυπομονησία αυτή τη στιγμή».
Εξίσου σημαντικό ήταν το βραβείο Top Notch και για τον Κύπριο σεφ Ανδρέα Γιαγκουλλά, που μετά από μια επιτυχημένη πορεία στις κουζίνες αστεράτων εστιατορίων στην Ευρώπη, επέστρεψε στο νησί ως executive chef του Ρους, για να πάρει την απόφαση στη συνέχεια να ανοίξει τον δικό του χώρο, το Sentio, που έχει πια καθιερωθεί ως σημείο αναφοράς στην πρωτεύουσα, κερδίζοντας το 2024 ως σεφ αλλά και ο εστιάτορας πια, το πρώτο του Top Notch. Η διάκρισή του στους «Χρυσούς Σκούφους Κύπρου 2022», του έδωσε, όπως μας εξήγησε, την αυτοπεποίθηση για να κάνει αυτό το μεγάλο βήμα. «Είναι σημαντική αναγνώριση όταν άνθρωποι του επαγγέλματος κρίνουν και επιβραβεύουν. Κυρίως για το εστιατόριο και το προσωπικό. Εγώ ως μάγειρας, όση αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση κι αν είχα, χρειαζόμουν αυτή την επιβεβαίωση πως κάνω σωστά τη δουλειά μου. Και το βραβείο μου έδωσε αυτό το επιπλέον κίνητρο για τη συνέχεια».
Επιστρέφοντας στα Top Notch
Ένα από τα εστιατόρια που αποτελούν υπόδειγμα για την εστίαση, αλλά και την απόδειξη πως ένας σεφ, ακόμα και στο πλαίσιο μιας μικρής οικογενειακής επιχείρησης, μπορεί με σκληρή, προσωπική δουλειά να κάνει θαύματα. Το Kingfisher του Λευτέρη Σαπαρίλλα στην Πάφο, το 2019 βραβεύτηκε με Βραβείο Κυπριακής Κουζίνας, και το 2023 επέστρεψε στις βραβεύσεις, όχι απλώς ως ένα από τα καλύτερα εστιατόρια στο νησί, αλλά με βαθμολογία 14,50, έχοντας σταθεί για δύο χρονιές επάξια δίπλα από διεθνείς εστιατοριακές επωνυμίες. «Ένα μικρό ιδιωτικό εστιατόριο προσπαθεί με κόπο να κρατά την ποιότητα του, να έχει το καλύτερο προϊόν της αγοράς, ενώ ανταγωνιστές του είναι μεγάλες εταιρίες, ξενοδοχεία και όμιλοι. Στην οικογενειακή επιχείρηση υπάρχουν αυτές οι δυσκολίες, αλλά και η αγάπη, οπόταν κάπου εκεί λύνονται και τα προβλήματα». Η επιτυχία του Kingfisher, ως σεφ και ιδιοκτήτης, θεωρεί πως οφείλεται σε αυτή την αγάπη, που έχει για τον δικό του χώρο, στην προσεκτική επιλογή της πρώτης ύλης, στις συνταγές, τη συνέπεια, τη μάθηση, τον πειραματισμό, αλλά και στην πολύ καλή γνώση που έχει για τη θάλασσα, την οποία απέκτησε ως επαγγελματίας δύτης. «Για εμένα, οι βραβεύσεις από τους Χρυσούς Σκούφους με ενθαρρύνουν να βελτιώνομαι συνεχώς και να καινοτομώ, ώστε να διατηρώ το υψηλό επίπεδο και την ποιότητα που μου χάρισε τη διάκριση».
Κυπριακά «διαμάντια»
Η κυρία Σοφία φουρνίζει από το πρωί το φρεσκοζυμωμένο της ψωμί και τυροκομεί το δικό της χαλλούμι. Ο κύριος Νίκος τοποθετεί στον «λάκκο» της αυλής του το κρέας, η κυρία Μηλίτσα προμηθεύεται την πρώτη της ύλη σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα από χωριά της γύρω περιοχής, ενώ ο κύριος Αντρέας και η κυρία Ντανιέλλα λειτουργούν σαν πραγματικοί τροφοσυλλέκτες, μαζεύοντας οι ίδιοι τα μανιτάρια και τις αγκινάρες που θα σερβίρουν στους καλεσμένους τους. Η Αντρούλλα και η Μαρία, οι δύο αδελφές που γεμίζουν τις σπιτικές και αρωματισμένες με φασκόμηλο ραβιόλες τους, και η οικογένεια Κτωρή, που αναβιώνοντας συνταγές από την καρπασίτικη παράδοση, έχουν μετατρέψει ένα χωριό της Λάρνακας σε γαστρονομικό προορισμό. Η ιστορία του θεσμού των «Χρυσών Σκούφων» στην Κύπρο διανθίζεται με τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων του νησιού που, με αυθεντική αγάπη για τον τόπο τους, επιβραβεύονται για τους κόπους μιας ζωής, παραλαμβάνοντας με συγκίνηση το Βραβείο Κυπριακής Κουζίνας. Μια διάκριση που ανταμείβει την αφοσίωση των μαγείρων οι οποίοι, με μεράκι, τιμούν την κυπριακή κουζίνα, αποτελώντας πρότυπο για τους υπόλοιπους. Και μια υπενθύμιση πως αυτό που χρειάζεται ένας χώρος αφιερωμένος στην τοπική γαστρονομία δεν είναι τα εκτενή μενού ή η προσαρμογή στις γευστικές συνήθειες των τουριστών, αλλά η αυθεντικότητα, το μεράκι και η προσήλωση σε όλα όσα αποτελούν μέρος του πολιτισμού μας.
Το «αθηνόραμα» και ο «Φιλελεύθερος» συνδιοργανώνουν στις 26 Νοεμβρίου για πέμπτη χρονιά τους «Χρυσούς Σκούφους Κύπρου». Οι πιο ταλαντούχοι και καινοτόμοι σεφ, οι πιο τολμηροί εστιάτορες, αλλά και σημαντικοί εκπρόσωποι της φιλοξενίας, του πολιτισμού, των επιχειρήσεων και του τουρισμού, θα συναντηθούν ξανά στο ξενοδοχείο Four Seasons της Λεμεσού, για να ανακαλύψουν μαζί τις καλύτερες γαστρονομικές διευθύνσεις του νησιού. Για αυτή την απονομή, οι Χρυσοί Σκούφοι Κύπρου κάλεσαν τον Αστέριο Κουστούδη να δημιουργήσει και να μαγειρέψει ένα ειδικό μενού που αποδίδει τιμές στη γαστρονομία των τελευταίων 50 ετών, γεμάτο εκπλήξεις, ανατροπές και συναίσθημα.
ΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΤΗΣ ΒΡΑΔΙΑΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ: EUROBANK
ΧΡΥΣΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ: CIC Mercedes-Benz, Nespresso, St. Pellegrino & Acqua Panna, Nico Lazaridi, Famille Perrin, Champagne Jacquart, Staropramen Beer, Mövenpick, Tamdhu whisky
ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ: Ξενοδοχείο FOUR SEASONS
ΧΟΡΗΓΟΣ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ: Amaxulus
ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ: Αθηνόραμα, Ο Φιλελεύθερος
