Ένα από τα ιστορικότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Λευκωσίας, το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δομετίου, συμπληρώνει φέτος 140 χρόνια ζωής, δημιουργίας και προσφοράς στην κυπριακή εκπαίδευση. Από το 1885 μέχρι σήμερα, το σχολείο υπήρξε φάρος γνώσης και πολιτισμού, συνδέοντας την παράδοση με τη σύγχρονη παιδαγωγική καινοτομία.
Από την Οθωμανική στην Αγγλοκρατία: η γέννηση της σχολικής κοινότητας
Η ίδρυση του σχολείου το 1885 τοποθετείται σε μια καθοριστική περίοδο για την κυπριακή εκπαίδευση. Μετά τη μετάβαση της διοίκησης της Κύπρου από την Οθωμανική στη Βρετανική Αυτοκρατορία το καλοκαίρι του 1878, η εκπαίδευση άρχισε να αναπτύσσεται μέσα από νέους θεσμούς και εκπαιδευτικές πολιτικές. Η αποικιακή διοίκηση παρείχε επιχορηγήσεις στα σχολεία, προωθώντας την ιδέα της μορφωτικής ανόδου του πληθυσμού.
Μέσα σε αυτό το ευνοϊκό κλίμα, ιδρύθηκε η Κοινοτική Σχολή Αγίου Δομετίου, η οποία επιχορηγήθηκε από τη βρετανική διοίκηση με 15 λίρες το πρώτο έτος λειτουργίας της. Στις αρχές του 20ού αιώνα, το σχολείο διαχωρίστηκε σε Αρρεναγωγείο και Παρθεναγωγείο, ανταποκρινόμενο στις αυξανόμενες ανάγκες της κοινότητας.
Το ιστορικό κτήριο και οι διαχρονικές επεκτάσεις
Ορόσημο στην ιστορία του σχολείου αποτέλεσε η ανέγερση του νέου κτηρίου με νεοκλασικά στοιχεία, τα εγκαίνια του οποίου έγιναν στις 30 Ιανουαρίου 1926, ανήμερα της εορτής των Τριών Ιεραρχών, παρουσία Ελλήνων και Βρετανών αξιωματούχων. Από τότε μέχρι σήμερα, το σχολικό συγκρότημα επεκτάθηκε σταδιακά, ακολουθώντας την ανάπτυξη της κοινότητας.
Το 1932 προστέθηκαν δύο αίθουσες, το 1946 άλλες δύο, ενώ το 1948 ανεγέρθηκαν έξι ακόμη. Το 1965, με δωρεά της οικογένειας Δημάδη, προστέθηκαν έξι νέες αίθουσες διδασκαλίας. Το 2004 κτίστηκαν αίθουσες ειδικής εκπαίδευσης και λογοθεραπείας, αποδεικνύοντας τη συνεχή εξέλιξη και μέριμνα για όλους τους μαθητές.
Από την άνθηση στον εκσυγχρονισμό
Η πορεία του σχολείου αντικατοπτρίζει την κοινωνική και πληθυσμιακή εξέλιξη του Αγίου Δομετίου. Από τους 910 μαθητές της δεκαετίας του 1960, ο αριθμός έχει μειωθεί σημαντικά λόγω των συνεπειών της τουρκικής εισβολής και της εγγύτητας με τη νεκρή ζώνη. Σήμερα, φοιτούν περίπου 135 μαθητές, σε ένα σχολείο που ωστόσο έχει εξελιχθεί σε πρότυπο παιδαγωγικής αριστείας και καινοτομίας.
Σύγχρονο σχολείο, ευρωπαϊκό πρότυπο
Τα τελευταία χρόνια, το Α΄ Δημοτικό Αγίου Δομετίου έχει αποσπάσει εθνικές και ευρωπαϊκές διακρίσεις, όπως:
- Εθνική και Ευρωπαϊκή Ετικέτα Ποιότητας eTwinning (2022–2025)
- Βραβεία Boussias Education Awards (2021–2023)
- Bravo Schools (2022–2023) για δράσεις αειφορίας και κοινωνικής ευθύνης
- Πράσινη Ασπίδα (2023–2025) για περιβαλλοντική συνεισφορά
Το σχολείο συμμετέχει ενεργά σε δράσεις όπως η Code Week, η Science Fair, η European Space Week και η European Waste Reduction Week, ενώ προωθεί τη βιωσιμότητα μέσω του προγράμματος «Πρασινίζω το Σχολείο μου, Πρασινίζω τη Γειτονιά μου» του ΥΠΑΝ και της ΕΠΑΑ.
Τεχνολογία, φιλαναγνωσία και ολοήμερη στήριξη
Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του, το σχολείο διαθέτει σύγχρονο εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών με οθόνες αφής, εμπλουτισμένες βιβλιοθήκες τάξεων για καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, και νέο αθλητικό εξοπλισμό για ενίσχυση της φυσικής αγωγής. Από το 2023–2024 λειτουργεί Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο, ενώ από φέτος συμμετέχει στο πρόγραμμα ΔΡΑ.ΣΕ., ενισχύοντας την κοινωνική στήριξη μαθητών και οικογενειών.
Ένα ζωντανό κύτταρο παιδείας
Σήμερα, το Α΄ Δημοτικό Αγίου Δομετίου αποτελεί σημαντικό πυρήνα εκπαίδευσης και πολιτισμού για την κοινότητα. Με πνεύμα συνεργασίας και σεβασμού οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς/κηδεμόνες και οι μαθητές/τριές του συνεχίζουν να χτίζουν μια σχολική πραγματικότητα όπου η τεχνολογία συναντά την παράδοση και η μάθηση τη χαρά της δημιουργίας.
Η Επιτροπή για τα 140 χρόνια λειτουργίας του Α’ Δημοτικού Σχολείου Αγίου Δομετίου και ο Σύνδεσμος Γονέων καλούν την Πολιτεία και την κοινωνία να σταθούν αρωγοί, ώστε το σχολείο να συνεχίσει να προσφέρει ποιοτική εκπαίδευση και ίσες ευκαιρίες σε ένα υποστηρικτικό και δημιουργικό μαθησιακό περιβάλλον, εμπνέοντας παράλληλα όραμα για το μέλλον.
Η εκδήλωση των 140 χρόνων
Η κορύφωση των επετειακών εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη, 13 Νοεμβρίου 2025, στις 8:00 μ.μ., στη Royal Hall στη Λευκωσία.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα παρουσιαστεί πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό, ενώ θα γίνει τιμητική αναφορά σε διακεκριμένους/ες απόφοιτους/ες του σχολείου στους τομείς της επιχειρηματικότητας, του αθλητισμού, της τέχνης, της κοινωνικής προσφοράς και της πολιτικής.
Η βραδιά υπόσχεται να είναι γεμάτη συγκίνηση και υπερηφάνεια, μια στιγμή όπου το παρελθόν θα συναντήσει το παρόν και το μέλλον του ιστορικού σχολείου.
(Για πληροφορίες και κρατήσεις: 99444965, 99492922, 22776530)
Τιμώμενα άτομα
Η τιμητική αναφορά σε αποφοίτους/ες που διακρίθηκαν για την προσφορά τους σε διάφορους τομείς:
Επιχειρηματικότητα: Ανδρέας Παπαέλληνας, Μιχάλης Λούης
Αθλητές με Διεθνή Διάκριση: +Νίκος Χαραλάμπους, Γιάννος Ιωάννου, Στέλιος Στυλιανού, Ανδρέας Πηλαβάς, Γιώργος Γερούδης, +Ανδρέας Σταυρινίδης (Σιαντρής)
Καλλιτέχνες: +Γιώργος Κοτσώνης, Αύρα Σιάτη.Κωνσταντίνος Ζανέττος
Κοινωνική Προσφορά: Μαρίνα Σιακόλα, Πανίκος Παπανικολάου
Προσφορά προς την Πατρίδα: Χαράλαμπος Λόττας
Πολιτικοί/Υψηλόβαθμα Στελέχη Υπηρεσιών: Σοφοκλής Αλετράρης , Ρόνα Πετρή, Χάρης Θράσου, Άννα Κουκκίδου Προκοπίου , Ολυμπία Στυλιανού Συρίμη, +Δημήτρης Λιβέρας
