Ήταν τοις πάση γνωστό πως το νέο νομικό πλαίσιο σε σχέση με τον μειωμένο ΦΠΑ κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας δεν θα εφαρμοζόταν άμεσα, δηλαδή από την ημέρα της έγκρισης του.
Επίσης, ήταν γνωστό πως για τρία χρόνια θα έτρεχαν ταυτόχρονα και οι δύο νομοθεσίες, η παλιά και η νέα.
Αφού οι ίδιοι οι βουλευτές απαιτούσαν διακαώς να περιληφθούν μεταβατικές διατάξεις, με τις οποίες κάποιοι θα συνέχιζαν να επωφελούνται του 5% του ΦΠΑ (περιλαμβανομένων και όσων κτίζουν σπίτια εκατομμυρίων), έτσι ώστε το προβληματικό νομικό πλαίσιο να συνεχίσει να είναι σε ισχύ μέχρι το 2026.
Οι μεταβατικές διατάξεις, μάλιστα, αποτέλεσαν μια από τις αιτίες που καθυστέρησαν την έγκριση του νομικού πλαισίου, παρόλο που η Κύπρος για δύο και πλέον χρόνια κινδύνευε με την επιβολή προστίμου από την Κομισιόν, λόγω του ότι η νομοθεσία που εφαρμοζόταν από το 2016 δεν ήταν εναρμονισμένη με τον κοινωνικό σκοπό της ευρωπαϊκής οδηγίας.
Υπενθυμίζεται πως οι μεταβατικές διατάξεις προέβλεπαν πως όσοι είχαν υποβάλει αίτηση για πολεοδομική άδεια από τις αρχές Ιουνίου του 2023 μέχρι την 31η Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ανεξαρτήτως πότε θα ολοκληρωθεί η ανέγερση της οικοδομής, συνεχίζουν να εξοικονομούν χιλιάδες ευρώ λόγω της προηγούμενης νομοθεσίας.
Αυτό σημαίνει πως κάποιος μπορεί να υπέβαλε την πολεοδομική άδεια για παράδειγμα τον Αύγουστο του 2023 και τελικά να ολοκληρώσει την ανέγερση της κατοικίας του σε πέντε χρόνια και θα εξοικονομήσει χιλιάδες ευρώ από το 5% μειωμένο ΦΠΑ, ωστόσο, η έκταση της κύριας κατοικίας του θα είναι μεγαλύτερη από αυτή που προβλέπει ο νόμος που είναι σε ισχύ.
Δηλαδή θα ανεγείρει έπαυλη εκατομμύριων σε βάθος χρόνου, ωστόσο, θα πληρώσει λιγότερα χρήματα στο κράτος.
Συγκεκριμένα, με τον προηγούμενο χαλαρό νόμο του 2016 επιβαλλόταν 5% ΦΠΑ στα πρώτα 200 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ) του ακινήτου, ανεξαρτήτως συνολικού εμβαδού.
Η νέα νομοθεσία προβλέπει ότι 5% ΦΠΑ θα επιβάλλεται (μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου) στα πρώτα 130 τ.μ. κατοικίας/διαμερίσματος, με αξία μέχρι €350 χιλ. Παράλληλα, εφαρμόζεται και κλιμακωτή επιβολή μειωμένου ΦΠΑ. Για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν από 131 τ.μ. μέχρι 190 τ.μ. και με αξία μέχρι €475 χιλ. επιβάλλεται 19% ΦΠΑ.
Δηλαδή, για τα πρώτα 130 τ.μ. και για αξία €350 χιλ. το ΦΠΑ είναι 5%, ενώ για τα υπόλοιπα 60 τ.μ., μέχρι τα 190 τ.μ., το ΦΠΑ αυξάνεται στο 19%. Για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν πέραν των 190 τ.μ. και με αξία πέραν των €475 χιλ. θα επιβάλλεται 19% ΦΠΑ από πρώτο τετραγωνικό και το πρώτο σεντ.
Αφού λοιπόν αυτά ψήφισαν οι βουλευτές, γιατί σε κάποιους προκαλεί έκπληξη το ύψος εκατομμύριων ευρώ που έχασε η Δημοκρατία λόγω της συνέχισης της εφαρμογής του νομικού πλαισίου;
Αφού αυτοί ψήφισαν τον νέο νόμο, ενσωματώνοντας τις μεταβατικές διατάξεις γιατί τώρα ζητούν -έκπληκτοι- τον τερματισμό τους; Γιατί δεν το έπραξαν ενωρίτερα;
Έτσι και αλλιώς, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, σε περίπτωση κατάργησης των μεταβατικών διατάξεων η τροποποίηση θα κριθεί αντισυνταγματική.
Άλλο ένα συμπέρασμα που εξάγεται, είναι πως είτε για ακόμη μια φορά η Δημοκρατία έμμεσα έχει ξεγελάσει τις Βρυξέλλες, καθώς δεν σταμάτησε άμεσα τις στρεβλώσεις της νομοθεσίας, είτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκλεισε τα μάτια στις μεταβατικές διατάξεις, καθώς επωφελείται και η ίδια από τα αυξημένα έσοδα του ΦΠΑ.
Το σίγουρο είναι πως το κράτος όντως έχασε πολλές δεκάδες εκατομμύρια, για να επωφεληθούν με χαμηλό ΦΠΑ αγοραστές οικιών που δεν είχαν ανάγκη τη μείωση.
Η Κομισιόν συναίνεσε με τη νέα νομοθεσία που ενέκρινε τον Ιούνιο του 2023 η Βουλή.
Συνεπώς, δεν θα πρέπει να προκαλούν έκπληξη τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με τα οποία τους τελευταίους 19 μήνες, είχαν υποβληθεί 9 χιλ. αιτήσεις για την εξασφάλιση μειωμένου ΦΠΑ για ακίνητα 200 τ.μ.
Εάν το κράτος επέβαλλε τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, δηλαδή 19% θα εισέπραττε €360 εκατ.
Ουσιαστικά αποτελούσε κοινό μυστικό πως με την φόρμουλα που ψηφίστηκε, θα συνεχιζόταν η στρεβλή απόδοση του ΦΠΑ σε πρόσωπα που δεν είναι δικαιούχοι.
