Μπορεί το Στεγαστικό Σχέδιο «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» να ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες και με τους καλύτερους οιωνούς και να δημιουργήθηκαν ελπίδες για προσιτή στέγη, ειδικά για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, αλλά στην πορεία κάτι πήγε λάθος, με αποτέλεσμα η όλη προσπάθεια να καρκινοβατεί.
Ήδη, όπως πληροφορείται ο «Φ», τόσο το υπουργείο Εσωτερικών, μέσω του οποίου εξαγγέλθει το Σχέδιο, όσο και άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς, μελετούν το ενδεχόμενο τροποποίησης αριθμού προνοιών, ώστε να απλουστευθούν οι διαδικασίες και να καταστεί πιο ελκυστικό.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί (ένα χρόνο μετά την εξαγγελία του Σχεδίου) είναι ότι μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 58 αιτήσεις εκ των οποίων εγκρίθηκαν οι 48 επειδή οι υπόλοιπες 10 δεν πληρούσαν τα κριτήρια. Αυτό που περιορίζει τις ελπίδες «κάλυψης του πλάνου», είναι και το γεγονός ότι το Σχέδιο λήγει στο τέλος του χρόνου αν και όλα δείχνουν ότι το χρονοδιάγραμμα θα ανανεωθεί. Πάντως, ορισμένοι ιδιοκτήτες από αυτούς που έχουν απορριφθεί, υπέβαλαν ενστάσεις, αλλά εκτιμάται ότι οι πιθανότητες έγκρισης τους είναι περιορισμένες. Όμως, ακόμη και στην περίπτωση που εγκρίνονταν και οι 10, και πάλι η εικόνα δεν ανατρέπεται.
Αξίζει να σημειωθεί, πως μετά την εξαγγελία του Σχεδίου στη σχετική πλατφόρμα ενεγράφησαν περίπου 920 ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι με βάση το Σχέδιο θα λάμβαναν χορηγία με σκοπό να επιδιορθώσουν αδρανούσες οικιστικές μονάδες με σκοπό να τις προσφέρουν προς ενοικίαση 30% κάτω του αγοραίου ενοικίου της περιοχής που βρίσκεται κάθε τέτοια μονάδα. Η εκτίμηση του ενοικίου της κάθε περιοχής δεν θα ήταν αυθαίρετη, αφού με βάση πρόνοια του Σχεδίου, προέρχεται από το Τμήμα Κτηματολογίου.
Το γεγονός ότι στη σχετική πλατφόρμα ενεγράφησαν σχεδόν 1.000 ιδιοκτήτες, οδήγησε στην προσδοκία πως το Σχέδιο θα λειτουργούσε σαν ελβετικό ρολόι, πλην όμως, όπως γράφτηκε πιο πάνω, επέδειξαν ενδιαφέρον μόλις 58 από αυτούς.
Η πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Ανάπτυξης Γης κ. Έλενα Κούσιου ανέφερε στον «Φ», ότι οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν στα αρχικά στάδια δεν ευοδώθηκαν. Δυστυχώς το Σχέδιο δεν είχε την αναμενόμενη απήχηση, πρόσθεσε.
Ερωτηθείσα «που αποδίδεται ο περιορισμένος αριθμός αιτήσεων» ανέφερε, πως ένας από τους λόγους πιθανώς να είναι και τα πολλά έγγραφα τα οποία απαιτούνται από τους ενδιαφερόμενους, κάποια εκ των οποίων είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο να εντοπιστούν. Αν ληφθεί υπόψιν πως κάποιες από τις μονάδες αυτές είναι μεγάλης ηλικίας, γίνεται αντιληπτό πως δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν οι άδειες ανέγερσής τους, είπε η κ. Κούσιου, η οποία πρόσθεσε, πως κάποιοι ιδιοκτήτες απογοητεύονται και εγκαταλείπουν την προσπάθεια. Ανέφερε επίσης, πως κάποιοι ιδιοκτήτες θεωρούν ότι η μέγιστη χορηγία των €35.000 δεν είναι αρκετή για να καλύψει το σύνολο των εργασιών που απαιτείται να εκτελεστούν.
Η ίδια ανέφερε, ότι υπάρχει ακόμη ένα εμπόδιο το οποίο αφορά το γεγονός ότι κάποιοι προτιμούν να νοικιάζουν τα υποστατικά τους σε αλλοδαπούς, οι οποίοι πολλές φορές συγκατοικούν σε σχετικά μεγάλους αριθμούς, αντί να τα επιδιορθώνουν για να εισπράττουν σχετικά χαμηλό ενοίκιο.
Σημείωσε, πάντως, πως θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους, προς την κατεύθυνση λειτουργίας του Σχεδίου το οποίο, όπως είπε, θα βοηθήσει όχι μόνο τους ιδιοκτήτες αλλά κυρίως όσους έχουν ανάγκη να στεγαστούν με προσιτό ενοίκιο.
Υπενθυμίζεται, στόχος του Υπουργείου ήταν και είναι να ριχθούν στην αγορά 1.000 οικιστικές μονάδες, με προσιτό ενοίκιο για τους πολίτες, ώστε να αυξηθεί και η προσφορά στέγης, με απώτερο σκοπό (σε συνδυασμό και με άλλα σχέδια) να μειωθούν τόσο τα ενοίκια όσο και οι τιμές πώλησης των ακινήτων.
Το μόνο σίγουρο είναι πως οι στόχοι του Σχεδίου (νοουμένου ότι θα βελτιωθεί και θα υλοποιηθεί) θα καθυστερήσουν να φέρουν χειροπιαστά αποτελέσματα.
Ένας από τους παράγοντες που φαίνεται να διαδραμάτισε αρνητικό ρόλο στην όλη διαδικασία είναι και οι ασφαλιστικές δικλείδες που ετέθησαν και οι οποίες κρίθηκαν απαραίτητες προκειμένου να αποτραπεί η διασπάθιση δημοσίου χρήματος, κάτι το οποίο, για ευνόητους λόγους, ουδείς ήθελε να φορτωθεί.
Αξίζει να σημειωθεί, πως για την ανακαίνιση των οικιστικών μονάδων ισχύουν οι ακόλουθες επιδοτήσεις:
• Για οικιστική μονάδα 1 υπνοδωματίου > μέχρι €15.000.
• Για οικιστική μονάδα 2 υπνοδωματίων > μέχρι €25.000.
• Για οικιστική μονάδα 3 υπνοδωματίων > μέχρι €35.000.
Η επιδότηση αφορά δαπάνες ανακαίνισης ή/και επισκευής, οι οποίες θα αποδεικνύονται απαραίτητα με σχετικά παραστατικά.
Γίνεται αντιληπτό, πως δεδομένου και του γεγονότος ότι προβλέφθηκε κονδύλι €25 εκατ. υπήρχε και υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο κάποιοι να επιχειρήσουν να εισπράξουν χρήματα τα οποία δεν δικαιολογούνται και όποιος τυχόν εγκρίνει τα σχετικά κονδύλια, είναι προφανές ότι θα μείνει εκτεθειμένος, οπόταν προτιμήθηκε σχολαστική διαδικασία, η οποία, ωστόσο, φαίνεται να αποτελεί τροχοπέδη στην εξέλιξη του Σχεδίου.
Σημειώνεται, πως το Σχέδιο στηρίχθηκε και σε εκτιμήσεις του ΕΤΕΚ, ότι στο παζάρι υπάρχουν περίπου 22.000 αδρανείς οικιστικές μονάδες οι οποίες με την παροχή κινήτρων στους ιδιοκτήτες, θα μπορούσαν να επανέλθουν στην αγορά.
Πάντως, ούτε το υπουργείο Εσωτερικών που εξήγγειλε το Σχέδιο αλλά ούτε και ο Οργανισμός Ανάπτυξης Γης είναι διατεθειμένοι να καταθέσουν τα όπλα, γι’ αυτό φέρονται να επεξεργάζονται τροποποίηση συγκεκριμένων προνοιών του, ώστε να αποκτήσει δυναμική. Οι αλλαγές αναμένεται να αποτυπωθούν και στο σχετικό εγχειρίδιο που έχει ετοιμαστεί από την αρχή του σχεδίου, χωρίς ωστόσο να αφήνει παράθυρο εκμετάλλευσης ή και διασπάθισης δημοσίου χρήματος. Με άλλα λόγια, επιδιώκεται να διασφαλιστεί ότι τα χρήματα τα οποία θα εκταμιευθούν θα αξιοποιηθούν όντως για τους σκοπούς του Σχεδίου.
Κάποιες εισηγήσεις υπέβαλαν και οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες και, όπως πληροφορείται ο «Φ», μία από αυτές αφορούσε την ένδειξη του μετρητή του ηλεκτρικού ρεύματος. Συγκεκριμένα, ιδιοκτήτες θεωρούν πως για να εγκριθεί μία αίτηση χρηματοδότησης της ανακαίνισης μιας οικιστικής μονάδας είναι αρκετό να μην παρουσιάζεται ένδειξη στον πίνακα της ΑΗΚ τους τελευταίους έξι μήνες αντί τα τελευταία δύο χρόνια που ισχύει σήμερα.
Σημειώνεται, πως ενδιαφέρον για το Σχέδιο επέδειξαν και τοπικές Αρχές όπως ο Δήμος Λευκωσίας, στα όρια το οποίου (και ειδικά στο κέντρο) υπάρχουν αρκετές αδρανούσες οικοδομές, οι οποίες με την αξιοποίηση κινήτρων από πλευράς των ιδιοκτητών τους, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν.
