Εν μέσω θερινής ραστώνης και πρωτοφανούς καύσωνα άρχισε η δημόσια διαβούλευση για την προτεινόμενη από την κυβέρνηση φορολογική μεταρρύθμιση. Η συζήτηση τώρα, στην καρδιά του καλοκαιριού της φορολογικής μεταρρύθμισης, γίνεται για να προλάβουμε τον χρόνο, ώστε οι νέες ρυθμίσεις να τεθούν σε εφαρμογή από την 1-1-2026.
Για να ισχύσει από τον νέο χρόνο η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή, η οποία θα καλέσει ενώπιον της όλους τους επηρεαζόμενους κλάδους για να ακούσει τις απόψεις τους. Επίσης, τα κόμματα, ανάλογα με τη φιλοσοφία τους και τις τάξεις που εκπροσωπούν, όπως πάντα, θα κόψουν και θα ράψουν τις προτάσεις της μεταρρύθμισης.
Ας δούμε, όμως, τι ακριβώς αλλάζει με τη νέα φορολογική μεταρρύθμιση και τι προτείνει η κυβέρνηση. Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα ανακοινώθηκαν στο φορολογικό πλαίσιο μας θα επέλθουν οι ακόλουθες βασικές αλλαγές:
1. Αύξηση Φορολογίας Εταιρειών (Corporate Income Tax – CIT)
- Νέος συντελεστής φόρου εισοδήματος εταιρειών: 15% (από 12,5%)
- Ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα (OECD) και τον Παγκόσμιο Ελάχιστο Φόρο
2. Αναμόρφωση της Εκτακτης Εισφοράς για την Άμυνα (SDC)
- Κατάργηση της SDC – Εκτακτης Εισφοράς για την Αμυνα στα ενοίκια
- Μείωση της SDC – Εκτακτης Εισφοράς για την Αμυνα στα μερίσματα: Από 17% σε 5% (για φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου όμως δεν έχουν την “Κατοικία στην Κύπρο”)
3. Μείωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων
- Αύξηση του αφορολόγητου ορίου: €20.500
- Αναπροσαρμογή φορολογικών κλιμακίων: Ο ανώτατος συντελεστής 35% θα ισχύει για εισοδήματα άνω των €80.000
- Νέα εκπιπτόμενα έξοδα: Εκπτώσεις για οικογένειες, σπουδαστές, στεγαστικά δάνεια, ενοίκια και ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών
4. Αυστηρότερα Κριτήρια Φορολογικής Κατοικίας για Εταιρείες
- Νέα κριτήρια φορολογικής κατοικίας: Βασισμένα στη διαχείριση και έλεγχο
- Εισαγωγή νέου IP Box Regime για πνευματικά δικαιώματα και καινοτομία
5. Κατάργηση της (Λογιζόμενης) Τεκμαρτής Διανομής Μερισμάτων (DDD)
- Ολική κατάργηση του καθεστώτος (Λογιζόμενης) τεκμαρτής διανομής μερισμάτων
- Νέος φόρος παρακράτησης 5% στις πραγματικές διανομές μερισμάτων για Κύπριους φορολογικούς κατοίκους όμως δεν έχουν την “Κατοικία στην Κύπρο”
6. Νέες Ρυθμίσεις για “Κλειστές Εταιρείες” (Closely Held Companies)
- Άρση του εταιρικού πέπλου: Οι αρχές θα μπορούν να αναταξινομήσουν τα εισοδήματα των μετόχων ως προσωπικό εισόδημα
- Αναπροσαρμογή μισθών σε τιμές αγοράς
7. Κίνητρα για Πράσινη Ανάπτυξη & Ψηφιακό Μετασχηματισμό
- Υπερ-εκπτώσεις φόρου για πράσινες επενδύσεις και τεχνολογική αναβάθμιση
- Επιτάχυνση αποσβέσεων για ενεργειακή αποδοτικότητα και ψηφιακές επενδύσεις
8. Ενίσχυση Κριτηρίων Φορολογικής Κατοικίας Φυσικών Προσώπων
- Διατήρηση του κανόνα των 183 ημερών
- Αυστηροποίηση του κανόνα των 60 ημερών (με την προσθήκη της απαίτησης να υπάρχει επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο)
9. Αλλαγές στο Καθεστώς Non-Domiciled (Non-Dom) (Μη Κατοικίας στην Κύπρο)
- Διατήρηση του καθεστώτος, αλλά με επιπλέον παρατάσεις και επιβολή ετήσιου τέλους
Με βάση τα πιο πάνω, φαίνεται ότι προτείνονται αρκετά σημαντικές αλλαγές, που επηρεάζουν τόσο τους φορολογούμενους, όσο και τις εταιρείες (εγχώριες και ξένες).
Αν θεωρήσουμε ότι ο κεντρικός στόχος της νέας μεταρρύθμισης ήταν ο εκσυγχρονισμός, η απλοποίηση και η εναρμόνιση του φορολογικού πλαισίου μας με τις νέες ανάγκες της οικονομίας μας, μπορούμε να πούμε ότι επιτυγχάνεται μερικώς. Αν επιδιώκουμε να καταστήσουμε τη χώρα μας πιο ελκυστική σε ξένες επιχειρήσεις η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15% νομίζουμε ότι δεν θα βοηθήσει. Επίσης, ενδιατρίβοντας κάποιος περισσότερο στις προτεινόμενες αλλαγές, θα διαπιστώσει αδυναμίες που έχουν σχέση με την πολυπλοκότητα και την απλοποίηση του συστήματος καθώς και του στόχου της ψηφιοποίησης διαφόρων φορολογικών υποχρεώσεων (π.χ. διατηρείται ο φόρος χαρτοσήμου).
Οι επισημάνσεις αυτές ουδόλως σημαίνουν ότι η προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικονομίας. Αντίθετα, γίνονται για να προσεχθούν αυτά (ίσως και άλλα σημεία) κατά τη συζήτηση της στη δημόσια διαβούλευση και στη Βουλή.
Επειδή το θέμα είναι πολύ σοβαρό και επηρεάζει όλους μας και κυρίως το οικονομικό αύριο της χώρας, θα πρέπει τόσο η δημόσια διαβούλευση όσο και η συζήτηση στη Βουλή να διεξαχθούν με γνώμονα μόνο το γενικό συμφέρον της οικονομίας και του τόπου. Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να προσπαθήσουμε να φορτώσει ο ένας στον άλλο τα φορολογικά βάρη και κυρίως να μην ξεδοντιάσουμε την προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση. Τόσο κατά τη δημόσια διαβούλευση όσο και κατά τη συζήτηση στη Βουλή θα πρέπει να επιδιωχθεί η βελτίωση κάποιων προνοιών της μεταρρύθμισης και η απάλειψη ίσως κάποιων αχρείαστων προτάσεων της. Η οικονομία έχει ανάγκη από ένα νέο φορολογικό πλαίσιο, άρα όλοι θα πρέπει να εργαστούν προς τη θετική κατεύθυνση, διότι στόχος μας είναι η δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου και λειτουργικού φορολογικού πλαισίου.
