Αύξηση ύψους πέραν του 13% προβλέπει ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Πολιτισμού για το 2026. Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα €66.105.494 έναντι ποσού €58.370.047 για το 2025.
Βέβαια, η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην ένταξη του προϋπολογισμού του Κρατικού Αρχείου (ύψους €2,5 εκατ.), στην ένταξη του διεθνούς πολιτιστικού προγράμματος της Κυπριακής Προεδρίας του Α’ εξαμήνου 2026 (€2,4εκατ.), καθώς και στο €1 εκατομμύριο που θα δοθεί στην Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2030. Πέραν αυτών, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει αυξήσεις €680.000 ευρώ για τα χορηγικά προγράμματα που στηρίζουν την σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία.
Οι τακτικές δαπάνες αντιστοιχούν στο 61.2% επί του συνόλου του προϋπολογισμού, ενώ οι αναπτυξιακές αντιστοιχούν στο 38.8%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά την αύξηση, για τον πολιτισμό προορίζεται ένα ποσό που καλύπτει περίπου μόνο το 0,57% του συνολικού κρατικού προϋπολογισμού, ποσοστό που από κάθε άποψη κρίνεται πενιχρό και βρίσκεται κατά 50% κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Στη συζήτηση που ακολούθησε, οι βουλευτές διατύπωσαν έντονες ανησυχίες για την ετεροβαρή κατανομή και αυτών ακόμη των λίγων πόρων. Τέθηκαν επίσης κρίσιμα ζητήματα όπως σχετικά με τη στελέχωση, την πορεία της Κυπριακής Βιβλιοθήκης που από πλευράς υποδομών διέρχεται σοβαρής κρίσης με τους βουλευτές να ζητούν διαφάνεια, σαφή χρονοδιαγράμματα και άμεση νομοθέτηση για την ενίσχυση του πολιτιστικού τομέα.
Ιδιαίτερα σχολιάστηκε το γεγονός ότι το σύνολο των δαπανών του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού υστερεί κατά σχεδόν €5 εκατ. σε σχέση με το Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Συγκεκριμένα, το σύνολο των δαπανών του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού ανέρχεται στα €19.72εκατ., εκ τω οποίων €4.82 εκατ. αφορούν σε τακτικές δαπάνες και €14.89 εκατ. σε αναπτυξιακές. Δηλαδή, πέραν του 75% του τμήματος προορίζεται για αναπτυξιακές δαπάνες και δη τη στήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας και των ανθρώπων που την υπηρετούν. Από την άλλη, το σύνολο των δαπανών του Τμήματος Αρχαιοτήτων ανέρχεται στα €24.67 εκατ., εκ των οποίων ποσό ύψους €18 εκατ. αφορά σε τακτικές δαπάνες και €6.67 για αναπτυξιακές.
Στις αναπτυξιακές του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού περιλαμβάνονται πιστώσεις μεταξύ άλλων, για την παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών ύψους €2.65 εκατ. και την επιχορήγηση πολιτιστικών φορέων και ατόμων για πολιτιστικές παροχές ύψους €7.67 εκατ., έναντι €6.25 εκατ. το 2025. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται €3.15 εκατ. για το Πρόγραμμα Πολιτισμός και €1.4 εκατ. για το Σχέδιο Επιχορήγησης Θυμέλη. Ποσό ύψους €600.000 προορίζεται για το Χορηγικό Πρόγραμμα Φεστιβάλ ΚΥΠΡΙΑ.
Κάτω από τημ κεντρική διοίκηση του Υφυπουργείου περιλαμβάνεται η χορηγία προς τον ΘΟΚ ύψους €5. εκάτ. όπως και η χορηγία προς το Ίδρυμα Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου (ΙΣΟΚ) ύψους €3.55 εκατ. Αναφορά έγινε για τη μόνιμη στέγαση του ΙΣΟΚ και των γραφείων του και αναμένεται η μεταφορά στις εγκαταστάσεις του Θεάτρου Παλλάς μετά την ανακαίνισή του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι απαντώντας σχετικά με ζητήματα που αφορούν την αναδιοργάνωση και ενίσχυση του Τμήματος Αρχαιοτήτων η Υφυπουργός Πολιτισμού ανέφερε ότι ολόκληρη η υπηρεσία έχει λιγότερους αρχαιολόγους από ό,τι μόνο η Εφορεία Ηρακλείου στην Κρήτη (!)., Η Λίνα Κασσιανίδου άφησε να εννοηθεί ότι το κυπριακό τμήμα μάχεται για να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του με περιορισμένο προσωπικό. Ο διευθυντής του Τμήματος έχει ήδη ετοιμάσει πρόταση για νέο οργανόγραμμα, η οποία εκκρεμεί προς συζήτηση.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπόθεση των ειδικών στεγάστρων για τα ψηφιδωτά της Πάφου, έργο που εκκρεμεί εδώ και 45 χρόνια. Το Υφυπουργείο ξεκίνησε εκ νέου συζητήσεις με το Getty Conservation Institute των ΗΠΑ για την υλοποίηση, μετά το πάγωμα της συνεργασίας. Όπως αναφέρθηκε, το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση αναμένεται να φτάσει μέχρι το 2030.
Σε εξέλιξη βρίσκονται εργασίες συντήρησης σε εμβληματικά μνημεία, όπως στην Οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου και στην Καστελιώτισσα. Πραγματοποιήθηκαν επίσης εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης των υποδομών της Πύλης Αμμοχώστου. Στο Κούριο θα ολοκληρωθεί φέτος η ανακαίνιση του Κέντρου Επισκεπτών, οι νέοι χώροι υγιεινής, η επέκταση των καμαρινιών, και η αναβάθμιση της ηλεκτρικής εγκατάστασης του θεάτρου.
Το σύνολο των δαπανών της Υπηρεσίας Κυπριακής Χειροτεχνίας ανέρχεται στο €2.43 εκατ.
Κτηριακή λύση και για το Κρατικό Αρχείο
Με την πρόσφατη την ψήφιση του νομοσχεδίου για τη μεταφορά του Κρατικού Αρχείου από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, το Υφυπουργείο Πολιτισμού πλέον απαρτίζεται από το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας και το Κρατικό Αρχείο.
Ο Προϋπολογισμός του Κρατικού Αρχείου για το 2026, ανέρχεται στο συνολικό ποσό των €2.52 εκατ. Οι αναπτυξιακές δαπάνες για το 2026 αφορούν κυρίως πρόνοια για ετοιμασία μελετών και έναρξη εργασιών για την πρώτη φάση ανέγερσης του κτηρίου του Κρατικού Αρχείου. Αφορούν, επίσης, πρόνοια για τη βελτίωση του Κτηρίου Διοίκησης του Κρατικού Αρχείου.
Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες για την ανέγερση του κτηρίου για το Ενιαίο Αρχειοφυλάκιο του Κρατικού Αρχείου. Με την ολοκλήρωσή του, θα μεταφερθούν σε αυτό όλες οι αρχειακές συλλογές που βρίσκονται διασκορπισμένες στα αρχειοφυλάκια, και θα φυλάσσονται κάτω από ιδανικές συνθήκες διαφύλαξης σύμφωνα με τα διεθνή αρχειακά πρότυπα.
Εντωμεταξύ γίνονται προσπάθειες εντοπισμού μεγάλου αποθηκευτικού χώρου για τη δημιουργία ακόμη ενός αρχειοφυλακίου του Κρατικού Αρχείου, για εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών του.
