Για ανεπανόρθωτη έκθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας κάνουν λόγο τα κόμματα, με αφορμή την καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση βιασμού από πολιτικό. ΑΚΕΛ, Οικολόγοι και Άλμα ασκούν σκληρή κριτική στον Γενικό Εισαγγελέα Γιώργο Σαββίδη και Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα Σάββα Αγγελίδη για την εξέλιξη αυτή, με το πρώτο να αναφέρει ότι η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας αισθάνεται οτιδήποτε άλλο εκτός από εμπιστοσύνη για τη Γενική Εισαγγελία.
Το Κίνημα Οικολόγων σημειώνει ότι δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι σχεδόν κάθε εβδομάδα το ΕΔΑΔ εκδίδει αποφάσεις που ακυρώνουν αποφάσεις των Κυπριακών δικαστηρίων, ενώ το Αλμα καταδεικνύει σημαντικές θεσμικές παθογένειες στη λειτουργία της Νομικής Υπηρεσίας, καθώς και σοβαρές ατομικές ευθύνες του ίδιου του κ. Αγγελίδη. To Volt θεωρεί ότι, μετά από αυτή την απόφαση-καταπέλτη, «η ελάχιστη πολιτική ευθιξία απαιτεί την παραίτηση τόσο του Σάββα Αγγελίδη, ο οποίος κατακρίνεται προσωπικά στην απόφαση του Δικαστηρίου όσο και του Γενικού Εισαγγελέα, που φέρει τη θεσμική ευθύνη».
Σημειώνεται ότι για το θέμα τοποθετήθηκε και η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, επισημαίνοντας ότι η αποφάσεις του ΕΔΑΔ αναδεικνύουν με τρόπο αδιαμφισβήτητο ότι τα έμφυλα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις εξακολουθούν να επηρεάζουν την απονομή δικαιοσύνης στην Κύπρο. Σύμφωνα με την Επίτροπο, οι πρόσφατες αποφάσεις (ημερ.3.7.25 σε υπόθεση του 2022 και ημερ. 27.2.25 σε υπόθεση του 2022) του ΕΔΑΔ εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αφορούν δύο υποθέσεις βιασμού, «αποτελούν αφορμή για σοβαρή αυτοκριτική».
Η ανακοίνωση του ΑΚΕΛ
Η απόφαση του ΕΔΑΔ για την καταγγελία βιασμού 28χρονης ντροπιάζει την Κύπρο και εκθέτει ανεπανόρθωτα τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα. Προκύπτουν δύο κεφαλαιώδη ζητήματα από το νέο χαστούκι που δέχθηκε το κυπριακό κράτος από το ΕΔΑΔ:
1. Επιβεβαιώθηκε εκ νέου ότι σεξιστικά στερεότυπα και προκαταλήψεις σε βάρος των γυναικών διαπερνούν τους κρατικούς θεσμούς της Κύπρου κατά τη διερεύνηση των καταγγελιών σεξουαλικής βίας. Υπενθυμίζουμε ότι η απόφαση αυτή έρχεται να προστεθεί στην άλλη απόφαση του ΕΔΑΔ που καταδίκασε την Κύπρο για τον τρόπο που χειρίστηκε την καταγγελία 19χρονης Βρετανίδας για βιασμό από ομάδα νεαρών Ισραηλινών. Ο δομικός και θεσμικός σεξισμός του κυπριακού κράτους έναντι των γυναικών και των κοριτσιών θυμάτων βίας πρέπει να εξεγείρει κάθε πολίτη της χώρας. Το ΑΚΕΛ θα ζητήσει την εκ νέου συζήτηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής του ζητήματος των έμφυλων στερεοτύπων στις ανακριτικές και διωκτικές αρχές, στη Δικαιοσύνη και άλλους θεσμούς κατά τον χειρισμό της σεξουαλικής κι έμφυλης βίας.
2. Εξίσου σοβαρές είναι οι ευθύνες που βαραίνουν τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, του οποίου οι χειρισμοί οδήγησαν, κατά το Δικαστήριο, στη μη αποτελεσματική έρευνα των καταγγελιών της 28χρονης γυναίκας καθώς και στην επαναθυματοποίησή της. Περαιτέρω δε η εμπλοκή πολιτικού προσώπου εγείρει το ερώτημα αν ο χειρισμός του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, εκτός από όσα του καταλογίζει το ΕΔΑΔ, είχε και πολιτικές σκοπιμότητες, αν ήθελε δηλαδή να συγκαλύψει και να εξυπηρετήσει την παράταξή του. Σημειώνεται άλλωστε ότι η αναιτιολόγητη άρνησή του να δώσει στην καταγγέλλουσα πρόσβαση στον φάκελο της υπόθεσης κρίθηκε και αυτή εξαιρετικά προβληματική από το ΕΔΑΔ. Το γεγονός δε ότι είναι η πολλοστή υπόθεση που ο Β.Γ Εισαγγελέας χειρίστηκε προβληματικά -και με ενδεχόμενη σκοπιμότητα- εγείρει πλέον το ερώτημα αν υπάρχει ευθιξία. Διότι αν υπάρχει, τότε επιβάλλεται η παραίτηση.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας αισθάνεται οτιδήποτε άλλο εκτός από εμπιστοσύνη για τη Γενική Εισαγγελία.
Η ανακοίνωση των Οικολόγων
Οι πρόσφατες αποφάσεις του ΕΔΑΔ για την υπόθεση της εφημερίδας ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ και την αναστολή ποινικής δίωξης απο τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα για υπόθεση βιασμού, εκθέτουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Με κάθε σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι σχεδόν καθε εβδομάδα το ΕΔΑΔ εκδίδει αποφάσεις που ακυρώνουν αποφασεις των Κυπριακών δικαστηρίων. Δεν ειναι τυχαίο το γεγονός ότι στις Ευρωπαικές στατιστικές καταγράφονται οι αρνητικές επιδόσεις της Κυπριακής Δικαιοσύνης.
Τα όσα συμβαίνουν στην υπόθεση της πρώην δικαστού Ντόριας Βαρωσιώτου συμβάλλουν στην περαιτέρω υποβάθμιση του κυρους της Κυπριακής Δικαιοσυνης μέσα στην Κοινωνία.
Την ευθύνη γι’ αυτή την κατάσταση δεν μπορεί να την αναλάβει το σύνολο των δικαστικών λειτουργών που στην πλειοψηφία τους είναι ευσυνείδητοι και αδέκαστοι. Την ευθύνη πρεπει ως οφειλουν να αναλάβουν οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Από την άλλη η καταδικη της Κύπρου από το ΕΔΑΔ για την αποφαση του κ. Αγγελίδη να αναστείλει την ποινική δίωξη πολιτικού προσώπου, για υπόθεση καταγγελίας για βιασμό, ανοίγει ξανά το θεμα των ευθυνών των αξιωματούχων έναντι ζημείας που υπόκειται η Κυπριακή Δημοκρατια από πράξεις ή παραλείψεις τους. Ποιός θα πληρώσει την λανθασμένη (αν μη τι άλλο) απόφαση του κ. Αγγελιδη; Ο φορολογούμενος Κύπριος πολίτης;
Τέλος, αναμένουμε ότι στα νομοσχέδια που θα καταθέσει η κυβέρνηση για την μεταρρύθμιση της Νομικης Υπηρεσίας θα περιλαμβάνεται και πρόνοια για περιορισμό ή κατάργηση προνομίου του Γενικού Εισαγγελέα για διακοπή ποινικής δίωξης.
Η ανακοίνωση του Volt
Η πρόσφατη (03.07.2025) απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας στην υπόθεση N.T. v. Cyprus αναδεικνύει δύο πολύ σοβαρά προβλήματα του συστήματος απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Αφενός, το Δικαστήριο διαπιστώνει μια νοοτροπία παρωχημένη, προβληματική και υποτιμητική για τις γυναίκες στη Νομική Υπηρεσία, που οδήγησε στη μη προώθηση της καταγγελίας της αιτήτριας για βιασμό επειδή κατά το παρελθόν έτρεφε συναισθήματα για τον καταγγελλόμενο. Τον 21ο αιώνα είναι τραγικό να μην αντιλαμβάνονται κάποιοι ότι, ο βιαστής δεν είναι κατ’ ανάγκη κάποιος άγνωστος, αλλά θα μπορούσε να είναι φίλος, ακόμη και σύζυγος ή σύντροφος του θύματος και καμιά προσωπική σχέση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εξυπακουόμενη συναίνεση.
Το Volt θεωρεί ότι, μετά από αυτή την απόφαση-καταπέλτη, η ελάχιστη πολιτική ευθιξία απαιτεί την παραίτηση τόσο του Σάββα Αγγελίδη, ο οποίος κατακρίνεται προσωπικά στην απόφαση του Δικαστηρίου όσο και του Γενικού Εισαγγελέα, που φέρει τη θεσμική ευθύνη. Στο σημείο αυτό, επαναλαμβάνουμε τη θέση μας ότι, οι θέσεις των βοηθών ανεξάρτητων αξιωματούχων πρέπει να παραμένουν κενές μέχρι την επίλυση του Κυπριακού.
Επίσης, από την απόφαση προκύπτει ότι το ανέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα είναι άκρως προβληματικό κι επιβάλλεται η θέσπιση διαδικασίας αναθεώρησης που να επιτρέπει στους άμεσα επηρεαζόμενους να αμφισβητούν την απόφαση για μη καταχώρηση ή αναστολή ποινικής δίωξης. Καλούμε την κυβέρνηση να επεξεργαστεί τάχιστα νομοσχέδιο που να αναλαμβάνει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα. Σε διαφορετική περίπτωση, επιφυλασσόμαστε να καταθέσουμε σχετική πρόταση νόμου.
Η ανακοίνωση του Άλματος
Η πρόσφατη καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στην υπόθεση N.T. v. Cyprus (28150/22), η οποία αφορά στην απόφαση του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα να αναστείλει την ποινική δίωξη για υπόθεση σεξουαλικής βίας καταδεικνύει σημαντικές θεσμικές παθογένειες στη λειτουργία της Νομικής Υπηρεσίας, καθώς και σοβαρές ατομικές ευθύνες του ίδιου του κ. Αγγελίδη.
Ειδικότερα, προκύπτει η προβληματικότητα του ανέλεγκτου των δύο επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας, οι οποίοι με τις ενέργειες ή αποφάσεις τους έχουν ουσιαστικά την εξουσία να «αντικαθιστούν» τον θεσμό της δικαιοσύνης, «αθωώνοντας» οι ίδιοι εκ των προτέρων ένα πρόσωπο που κατηγορείται για πιθανή διάπραξη ποινικών αδικημάτων. Και τούτο, χωρίς να χρειάζεται να δώσουν οποιαδήποτε αιτιολογία, χωρίς να στηρίζονται σε συγκεκριμένα κριτήρια άσκησης της διακριτικής τους ευχέρειας, και άρα χωρίς διαφάνεια ή λογοδοσία. Επιπλέον, όπως έγινε και στη συγκεκριμένη απόφαση και επισημαίνεται από το Δικαστήριο, η ευχέρειά τους να αρνούνται στο θύμα την πρόσβαση σε πληροφορίες που το αφορούν και η απουσία διαδικασίας μέσω της οποίας το θύμα μπορεί να ζητήσει την αναθεώρηση της σχετικής απόφασης, οδηγεί σε στέρηση απονομής δικαιοσύνης, κατά παράβαση του αντίστοιχου δικαιώματος των πολιτών.
Λυπούμαστε να παρατηρήσουμε ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η εν λόγω εξουσία ασκείται με αδιαφάνεια και αυθαιρεσία (βλ. υπόθεση Θανάση Νικολάου και υπόθεση Κατσουνωτού, όπου ο Γενικός Εισαγγελέας απαξίωσε με τη στάση του μέχρι και ανεξάρτητους ποινικούς ανακριτές). Καταδεικνύει, δε, τη νοοτροπία αλαζονείας που επικρατεί στην ίδια τη Νομική Υπηρεσία και που αποτελεί σοβαρό σύμπτωμα καταστρατήγησης του κράτους δικαίου.
Πέραν των πιο πάνω θεσμικών ζητημάτων, για τα οποία το ΑΛΜΑ θα επανέλθει με ολοκληρωμένες προτάσεις που αφορούν στην αναθέσμιση του κράτους, η απόφαση του ΕΔΑΔ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στη συμπεριφορά του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, ο οποίος με την όλη στάση του κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας της καταγγέλλουσας, την εξέθεσε σε δευτερογενή θυματοποίηση μέσω ηθικολογικών και σεξιστικών στερεοτύπων, κάτι που συνιστά σοβαρή προσβολή στα δικαιώματα των θυμάτων και διάκριση λόγω φύλου.
Σημειώνουμε ότι η συγκεκριμένη καταγγελία στρεφόταν εναντίον προσώπου, που συμμετείχε σε ψηφοδέλτιο του Δημοκρατικού Συναγερμού – κόμμα το οποίο και ο ίδιος ο κ. Αγγελίδης υπηρέτησε ως Υπουργός στην κυβέρνηση Αναστασιάδη. Εύλογα, συνεπώς, και σε αυτή την περίπτωση δημιουργείται η εντύπωση διαπλοκής και εξυπηρέτησης ημετέρων. Και τούτο, καθότι η συμπεριφορά αυτή του κ. Αγγελίδη δεν είναι μεμονωμένη.
Υπενθυμίζουμε την αναστολή ποινικής δίωξης σε πρώην πελάτη του, ο οποίος ήταν πρόσωπο πολύ γνωστό στην Αστυνομία και ο οποίος, μετά την απαλλαγή του από τον Βοηθό Γενικού Εισαγγελέα, συνελήφθη για απόπειρα φόνου εναντίον άλλου προσώπου και καταδικάστηκε σε φυλάκιση τεσσάρων ετών για πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης.
Υπενθυμίζουμε ότι τον Δεκέμβριο του 2022 συζητήθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών το γεγονός ότι ο Βοηθός Γενικού Εισαγγελέα χειρίστηκε ο ίδιος προσωπικά και ανέστειλε την ποινική διαδικασία εναντίον των τριών κατηγορουμένων στην υπόθεση του κατασκοπευτικού μαύρου βαν, την οποία είχε καταχωρήσει ο τέως Γενικός Εισαγγελέας, Κώστας Κληρίδης, ενώ υπήρχε και πάλι θέμα σύγκρουσης συμφέροντος. Ειδικότερα, όπως αναφέρθηκε, υπήρχε επιχειρηματική δραστηριότητα συγγενικού προσώπου του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, με μετέπειτα ερευνώμενες εταιρείες που ενεγράφηκαν από το δικηγορικό γραφείο του οποίου ο κ. Αγγελίδης ήταν ιδρυτικός συνέταιρος.
Υπενθυμίζουμε το γεγονός ότι τόσο ο Γενικός Εισαγγελέας, όσο και ο Βοηθός του, υπήρξαν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου που εξέδιδε παράνομα, κατά την Επιτροπή Νικολάτου, χρυσά διαβατήρια, και μετά εξέταζαν τις υποθέσεις αυτές, όπως για παράδειγμα η περίπτωση των 18 διευθυντών και 9 συγγενών τους, της εταιρείας που χειρίζεται το καζίνο στο πλαίσιο δημόσιας σύμβασης. Ο δε Γενικός Εισαγγελέας εμφανιζόταν σε νυκτερινά κέντρα με τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τη στιγμή που εναντίον του εξετάζονται πολύ σοβαρές καταγγελίες από την Αρχή κατά της Διαφθοράς, τα πορίσματα της οποίας θα καταλήξουν για τελική απόφαση ως προς την ποινική δίωξη στον ίδιο.
Το ερώτημα που έντονα εγείρεται αφορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αφού οι δύο επικεφαλής δεν συγκινούνται στη λαϊκή κατακραυγή που ζητεί την παραίτησή τους, σκοπεύει ο ίδιος να κάνει κάτι ως ο θεματοφύλακας του Συντάγματος για αυτό το συνεχή ευτελισμό της Νομικής Υπηρεσίας; Δεν θεωρεί ότι αυτή η ζοφερή εικόνα του κορυφαίου αυτού θεσμού δημιουργεί, ευλόγως, αμφιβολίες σε τρίτους, αντικειμενικά κρίνοντες, ως προς την καταλληλόλητά των επικεφαλής του θεσμού στο να ασκούν τα καθήκοντα του αξιώματός τους κατά τρόπο έντιμο, ορθό και εξυπηρετούντα το δημόσιο συμφέρον; Δεν θεωρεί ότι ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός του πιθανόν να είναι «ανάρμοστοι»;
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης ας αναλάβει επιτέλους τις βαριές ευθύνες του. Δεν μπορεί να κρύβεται άλλο.
Η ανακοίνωση της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων
Οι πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων αναδεικνύουν με τρόπο αδιαμφισβήτητο ότι τα έμφυλα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις εξακολουθούν να επηρεάζουν την απονομή δικαιοσύνης στην Κύπρο, αναφέρει σε σημερινή της γραπτή δήλωση η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου.
Σύμφωνα με την Επίτροπο, οι πρόσφατες αποφάσεις (ημερ.3.7.25 σε υπόθεση του 2022 και ημερ. 27.2.25 σε υπόθεση του 2022) του ΕΔΑΔ εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αφορούν δύο υποθέσεις βιασμού, «αποτελούν αφορμή για σοβαρή αυτοκριτική».
«Οι αντιλήψεις γύρω από το πώς “πρέπει” να είναι ή να συμπεριφέρεται μια γυναίκα θύμα βιασμού, καθώς και η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των θυμάτων, οδηγούν σε διακρίσεις με βάση το φύλο και, όπως αναφέρεται και στην απόφαση ημερ. 3.7.25, σε μη σεβασμό προς την αξιοπρέπεια των θυμάτων», σημειώνει.
Προσθέτει ότι ο σεξισμός και οι στερεότυπες έμφυλες αντιλήψεις έχουν τις ρίζες τους στις διαχρονικές σχέσεις εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών. «Οδηγούν σε πράξεις και συμπεριφορές επιβλαβείς τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, τροφοδοτούν τη βία κατά των γυναικών, προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και υπονομεύουν τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου», συμπληρώνει.
«Η ύπαρξη αυτών των διακρίσεων δεν είναι μόνο κοινωνικά απαράδεκτη, αλλά και αντίθετη με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν στην ισότητα των φύλων και στην προστασία των γυναικών από οποιαδήποτε μορφή βίας. Οφείλουμε να ενεργούμε με συνέπεια στη βάση της διεθνούς νομιμότητας και των εθνικών στρατηγικών μας στόχων και να διασφαλίζουμε ένα περιβάλλον ασφάλειας, ισότητας και αξιοπρέπειας για όλες και όλους», σημειώνει στη συνέχεια.
Συμπληρώνει ότι τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο ενισχύθηκε σημαντικά το νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και για την προώθηση της ισότητας των φύλων, προσθέτοντας ότι με την πλήρη αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων και μέσα από συνεργασίες πρέπει να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική προστασία των θυμάτων και τη θεμελίωση της απαραίτητης κουλτούρας έμφυλης ισότητας.
Το Γραφείο της Επιτρόποου, σε συνεργασία με την Ακαδημία της Νομικής Υπηρεσίας, έχει ήδη ξεκινήσει κύκλο συζητήσεων με λειτουργούς της Υπηρεσίας για την αποδόμηση των στερεότυπων αντιλήψεων και ασυνείδητων προκαταλήψεων, αναφέρει ακολούθως, προσθέτοντας ότι συνεργάζεται επίσης με τη Σχολή Δικαστών για την ενίσχυση της θεσμικής ευαισθητοποίησης για την έμφυλη βία.
«Η έμφυλη βία είναι παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, δεν είναι ατομική υπόθεση των θυμάτων αλλά αφορά και επηρεάζει ολόκληρη την κοινωνία», καταλήγει η κ. Χριστοδούλου.
