Χωριστές συναντήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους για το θέμα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) θα έχει ο Υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, την Πέμπτη και την Παρασκευή, σύμφωνα με δηλώσεις του ΓΓ της ΣΕΚ, Ανδρέα Μάτσα, και του ΓΓ της ΟΕΒ, Μιχάλη Αντωνίου.
Συγκεκριμένα, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις συζητούν με το Υπουργείο για τον καθορισμό συνάντησης για την ερχόμενη Πέμπτη, χωρίς να έχει καθοριστεί, μέχρι στιγμής, η ώρα. Από την άλλη, οι εργοδοτικές οργανώσεις αποδέχτηκαν πρόσκληση για ξεχωριστή συνάντηση με τον Υπουργό την Παρασκευή το πρωί.
Όχι σε κοινή συνάντηση όσο «επικρέμμεται απειλή» απεργίας
Αποκλείει την πραγματοποίηση νέας κοινής συνάντησης των κοινωνικών εταίρων όσο «επικρέμμεται η απειλή», όπως είπε, των απεργιακών μέτρων, ανέφερε ο ΓΓ της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου.
Ο κ. Αντωνίου σημείωσε ότι η ΟΕΒ πήρε πρόσκληση για ξεχωριστή συνάντηση με τον Υπουργό για το πρωί της Παρασκευής. Ερωτηθείς αν εκτιμά ότι μπορεί να υπάρξει κατάληξη σε συμφωνία πριν τη διεξαγωγή της απεργίας, ο κ. Αντωνίου είπε ότι «δεν τρέχουμε πίσω από την απεργία», σημειώνοντας ότι ο Υπουργός Εργασίας ανακοίνωσε, ήδη πριν την εξαγγελία των μέτρων, ότι η διαδικασία συνεχίζεται.
«Δεν μπορεί να συνεχιστεί η διαδικασία με κοινές συναντήσεις από τη στιγμή που επικρέμμεται η απειλή της απεργίας», είπε, σημειώνοντας ότι θα ήταν παραβίαση πάγιων αρχών εργατικού δικαίου από μέρους τους να διεξάγονται διαπραγματεύσεις όσο υπάρχει «απειλή» για απεργία.
Από την άλλη, είπε ότι είναι πάγια αρχή, θέση και μόνιμη πρακτική της ΟΕΒ να μην απορρίπτει καμία πρόσκληση του Υπουργού, με την αυτονόητη, όπως είπε, προϋπόθεση ότι οι συναντήσεις είναι εντός των πλαισίων του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων, του οποίου είναι θεματοφύλακας.
Απαντώντας στο σχόλιο των συνδικαλιστικών οργανώσεων ότι η εργοδοτική πλευρά δεν έχει καταθέσει τις θέσεις της, ο κ. Αντωνίου είπε ότι στο πλαίσιο του διαλόγου οι εργοδοτικές οργανώσεις ανέλυσαν τις θέσεις τους, διευκρινίζοντας προς τον Υπουργό ότι αυτές δεν αποτελούν τελεσίγραφα, αλλά είναι «ειλικρινείς και γνήσιες προσπάθειες για να πετύχουμε αυτό που δεσμευτήκαμε το 2023, να συνομολογήσουμε συμφωνία».
Υπογράμμισε ότι αυτά που έχουν προτείνει είναι μέσα στο πλαίσιο αυτού που οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ονομάζουν «φιλοσοφία» του θεσμού, δηλαδή είναι σε ένα πλαίσιο «που κατά τη γνώμη μας, με την ευελιξία που απαιτούν οι περιστάσεις, μπορεί να γίνουν αποδεκτές», επισήμανε.
«Η προσπάθεια είναι να βρούμε λύση, να καταλήξουμε σε συμφωνία, όπως δεσμευτήκαμε και το 2017 και το 2023. Είμαστε προσηλωμένοι σε αυτή τη δέσμευση και καλούμε τις συντεχνίες να ακυρώσουν τις απεργίες και να έρθουν να συζητήσουμε όσο πιο εντατικά μπορούμε», είπε.
Αν αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, απηύθυνε έκκληση να εξαιρεθούν από τα απεργιακά μέτρα της 11ης Σεπτεμβρίου οι ουσιώδεις υπηρεσίες, και κυρίως τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και τα νοσοκομεία.
Συμφωνία μόνο με πλήρη αποκατάσταση ΑΤΑ
Από την πλευρά του, ο ΓΓ της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας, είπε ότι υπάρχει επικοινωνία με το Υπουργείο για καθορισμό ξεχωριστής συνάντησης με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για την Πέμπτη, χωρίς να έχει καθοριστεί ακόμη η ώρα.
Ερωτηθείς αν υπάρχει περιθώριο κατάληξης σε συμφωνία πριν την εξαγγελθείσα απεργία, ο κ. Μάτσας είπε ότι για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι προϋπόθεση να υπάρξει πλήρης αποκατάσταση της ΑΤΑ. «Αν αυτό επιτευχθεί, μπορούμε να συζητήσουμε κι άλλες παραμέτρους είπε».
Αν, από την άλλη, στη συνάντηση με τον Υπουργό την Πέμπτη επαναληφθούν όσα ειπώθηκαν την Παρασκευή, ο ΓΓ της ΣΕΚ είπε ότι «θα επιβεβαιωθεί πιο έντονα η τελμάτωση του διαλόγου και η ανάγκη για πρόσθετες, απεργιακού χαρακτήρα, κινητοποιήσεις».
Κληθείς να σχολιάσει τον χαρακτηρισμό της απεργίας ως «καταχρηστική» από την ΟΕΒ, από τη στιγμή που ο Υπουργός δεν κήρυξε αδιέξοδο στον διάλογο, ο κ. Μάτσας είπε «να ζητήσουν να μας συλλάβει η αστυνομία».
Η ιστορία της ΑΤΑ
Η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή είναι ένας μηχανισμός που αποκαθιστά την αγοραστική δύναμη των μισθών, αυξάνοντάς τους αυτόματα με βάση την αύξηση του κόστους ζωής.
Διεθνώς πρωτοεμφανίστηκε ως αίτημα του συνδικαλιστικού κινήματος μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο θεσμός διαδόθηκε ευρύτερα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, σε ΗΠΑ και Ευρώπη, με τη συμπερίληψη της ΑΤΑ στις πρόνοιες των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Σταδιακά από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 μέχρι και τις αρχές του 2000 στις περισσότερες χώρες καταργήθηκε.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σήμερα, στην ΕΕ εξακολουθεί να εφαρμόζεται, εκτός από την Κύπρο, στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και τη Μάλτα, ενώ πρόνοιες για ΑΤΑ περιλαμβάνονται και στον κατώτατο μισθό στη Γαλλία. Συνδεδεμένες με τον πληθωρισμό είναι και οι αυξήσεις που δίνονται στις συντάξεις στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ. Επίσης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μηχανισμός παρόμοιος με την ΑΤΑ προβλέπεται και στους μισθούς των υπαλλήλων της ΕΕ, ενώ σύμφωνα με το Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων των ΗΠΑ, ΑΤΑ καταβάλλεται και στα κοινωνικά επιδόματα εκεί.
Σύμφωνα με τις συντεχνίες, στην Κύπρο, η ΑΤΑ δόθηκε για πρώτη φορά μετά από απεργία 23 ημερών το 1944 για τους δημόσιους υπαλλήλους και το 1947 για τους οικοδόμους. Μέχρι το 1960 όλες σχεδόν οι συλλογικές συμβάσεις που υπογράφονταν με τους εργοδότες περιείχαν πρόνοια για Τιμαριθμικές Αναπροσαρμογές.
Η καταβολή της ΑΤΑ αναστάληκε για τρία χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. Επανήλθε το 1978. Το 1997 οι κοινωνικοί εταίροι -με διαφωνία της ΠΕΟ- συμφώνησαν στην εξαίρεση των αυξήσεων των φόρων κατανάλωσης στον υπολογισμό της ΑΤΑ. Το 2013 η ΑΤΑ παγοποιήθηκε, ελέω μνημονίων, μέχρι το 2017, όταν συνομολογήθηκε Μεταβατική Συμφωνία τριών ετών (2018 – 2020), σύμφωνα με την οποία η ΑΤΑ κάλυπτε το 50% του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ εντάχθηκε πρόνοια για μη καταβολή της, αν δεν υπάρχει ανάπτυξη της οικονομίας στο προηγούμενο έτος.
Μετά την παναπεργία στις 26/1/2023, υπογράφτηκε στις 12/5/2023 δεύτερη συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, για απόδοση της ΑΤΑ στο 66,7% με παράλληλη δέσμευση των μερών ότι ο κοινωνικός διάλογος για την κατάληξη σε ολοκληρωμένη και μόνιμη συμφωνία θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Από την πλευρά των εργοδοτικών οργανώσεων, τίθεται επανειλημμένα το ζήτημα του περιορισμού της, με επιχειρήματα τη διάβρωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, καθώς και την ανατροφοδότηση του πληθωρισμού.
Ως αντεπιχείρημα, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σημειώνουν ότι ο θεσμός συμβάλλει στη διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης, καθώς, χωρίς την ΑΤΑ, το συνδικαλιστικό κίνημα θα διεκδικούσε μεγαλύτερες αυξήσεις, γεγονός που θα οδηγούσε συνεχώς σε συγκρούσεις.
ΚΥΠΕ
