Τη χρονική περίοδο 2020-2023 έβρεξε κυπριακές υπηκοότητες αν ληφθεί υπόψιν πως ο αριθμός τους ανήλθε σε 22.740. Από αυτές, οι 7.071 εγκρίθηκαν το 2022, όπως καταγράφεται σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Όσον αφορά τις εκκρεμείς αιτήσεις, στην έκθεση που αφορά το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ) καταγράφεται, πως σύμφωνα με το μηχανογραφικό σύστημα CRS, στις 7.11.2023 εκκρεμούσαν συνολικά 11.891 αιτήσεις για απόκτηση κυπριακής υπηκοότητας, εκ των οποίων οι 6.801 (57%) αφορούσαν σε αιτήσεις πολιτογράφησης λόγω ετών διαμονής στη Δημοκρατία και οι 2.243 (19%) αφορούσαν σε αιτήσεις εγγραφής δυνάμει γάμου με Κύπριο πολίτη. Οι πρώτες αιτήσεις χρονολογούνταν από το 2007.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση ευρωπαίου πολίτη ο οποίος αντί να διαμείνει τρία χρόνια στην Κύπρο και μετά να υποβάλει αίτηση, φαίνεται να επισκέφτηκε τη Δημοκρατία για μόνο οκτώ ημέρες το 2016 και άλλες οκτώ ημέρες το 2018.
Σε δύο περιπτώσεις παραχωρήθηκε άδεια μετανάστευσης της κατηγορίας Ε’, σε αιτητές, στους οποίους προσφέρθηκε απασχόληση στη Δημοκρατία, τη στιγμή που αυτοί δεν ήταν εργαζόμενοι (όπως προνοεί η νομοθεσία) αλλά κύριοι μέτοχοι στις εταιρείες/εργοδότες τους, κατέχοντας ποσοστά πέραν του 50% του μετοχικού κεφαλαίου.
Τα ευρήματα της έκθεσης ανέπτυξε ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Ελέγχου ο Γενικός Ελεγκτής κ. Ανδρέας Παπακωσταντίνου. Ανάμεσα στα ευρήματα περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξήχθησαν από το μηχανογραφικό σύστημα ARS, στις 31.7.2023 εκκρεμούσαν συνολικά 23.646 αιτήσεις για παραχώρηση άδειας εισόδου και 37.782 αιτήσεις για προσωρινή διαμονή οικιακών εργαζομένων και εργατών γενικής απασχόλησης. Οι πλείστες των αιτήσεων αυτών φαίνεται να εκκρεμούν για περίοδο πέραν των πέντε ετών.
Στην έκθεση καταγράφεται επίσης, πως Τουρκοκύπριος εξασφάλισε διαβατήριο/ταυτότητα πέντε φορές, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες πέντε διαφορετικών προσώπων. Τα διαβατήρια εξασφαλίστηκαν την περίοδο 1.1.2020-31.7.2023
Σε άλλη περίπτωση πληρώσαμε χρήματα σε αλλοδαπό, ως κίνητρο για να εγκαταλείψει την Κύπρο, παρόλον ότι είχε ήδη απελαθεί προηγουμένως.
Σημειώνεται, ότι ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας εξέτασης των υποθέσεων για τις οποίες διενεργήθηκε έλεγχος ανήλθε σε 37,7 μήνες.
Από όσα καταγράφονται προκύπτει πως η παράνομη παραμονή και εργασία υπηκόων τρίτων χωρών στην Κύπρο συνδέεται με τις χρονοβόρες διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων και τις καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την εξασφάλιση αδειών παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
Στην έκθεση καταγράφεται, πως κάποια ποσά από ρευστοποίηση εγγυητικών κατατέθηκαν και παραμένουν σε ειδικό ταμείο πέραν των 20 χρόνων. Συνολικά στο ταμείο υπάρχει €1,9 εκατομμύριο.
Περαιτέρω αναφέρεται, πως από το έτος 2007 εκκρεμούσαν αιτήσεις για πολιτογράφηση αλλοδαπών και αυτές συγκαταλέγονται στις συνολικά 11.891 που εκκρεμούσαν προς εξέταση μέχρι τις 31 Ιουλίου 2023, δηλαδή την περίοδο που κάλυψε η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή (1.1.2020 μέχρι 31.7.2023).
Στην έκθεση καταγράφονται και τα αξόλουθα:
-Το 2019 το ΤΑΠΜ, με προφορικές οδηγίες σταμάτησε να εξετάζει νέες αιτήσεις για άδειες μόνιμης διαμονής κατηγορίας με αποτέλεσμα, κατά την 31.7.2023 να έχουν συσσωρευτεί για εξέταση περίπου 3.000 αιτήσεις.
-Δεν ασκείται έλεγχος με κίνδυνο να παραμένουν μόνιμα στη Δημοκρατία άτομα που δεν ικανοποιούν τις προϋποθέσεις.
-Δεν υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης κατά πόσο οι σπουδαστές που έχει λήξει η άδεια διαμονής τους αποχώρησαν από τη Δημοκρατία, με κίνδυνο την αύξηση των περιπτώσεων παράνομης διαμονής.
-Οι βεβαιώσεις που γνώσης βασικού επιπέδου της ελληνικής ή αγγλικής γλώσσας και πείρα, ενδεχομένως να μην είναι αξιόπιστες (με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη νομιμότητά τους).
– Παράνομη παραμονή και εργασία υπηκόων τρίτων χωρών στην Κύπρο συνδέεται με τις χρονοβόρες διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων και τις καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την εξασφάλιση αδειών παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
-Εκκρεμεί η είσπραξη διοικητικών προστίμων κόστους €4,36 εκατ.
