Σε αγώνα δρόμου έχει επιδοθεί το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με στόχο την άμεση αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων στην υδατική επάρκεια που πλήττουν φέτος την Κύπρο. Με συντονισμένες ενέργειες, σε εξέλιξη βρίσκονται σημαντικά έργα για την ενίσχυση της υδατοπρομήθειας, με επίκεντρο την εγκατάσταση τεσσάρων κινητών μονάδων αφαλάτωσης (ΚΜΑ), καθώς και την εφαρμογή πρόσθετων έκτακτων μέτρων για να μην μείνει καμία κοινότητα ή δήμος χωρίς νερό.
Περαιτέρω, σε μια σημαντική κίνηση για την αντιμετώπιση της αυξημένης λειψυδρίας που πλήττει αρκετές περιοχές, το ΤΑΥ ενημέρωσε για την πρόθεσή του να καλύψει το κόστος για την αγορά και μεταφορά πόσιμου νερού με βυτιοφόρα στις υδατοδεξαμενές των κοινοτήτων που αντιμετωπίζουν προβλήματα υδροδότησης.
Σύμφωνα με χθεσινή επιστολή του ΤΑΥ προς την Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, σε περιπτώσεις όπου παρατηρείται έκτακτη ανάγκη και δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα παροχής νερού, το κράτος δύναται να καλύψει τις σχετικές δαπάνες στο πλαίσιο της έκτακτης χρηματοδότησης, βάσει απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με ημερομηνία 26 Μαρτίου 2025.
Η παροχή νερού με βυτιοφόρα κρίνεται αναγκαία τόσο για την κάλυψη βασικών αναγκών ύδρευσης όσο και για την αποτροπή σοβαρών προβλημάτων δημόσιας υγείας, ιδίως σε απομακρυσμένες ή ημιορεινές περιοχές που επηρεάζονται ιδιαίτερα από την παρατεταμένη ανομβρία.
Για να προχωρήσει η οικονομική στήριξη, οι κοινότητες καλούνται να υποβάλουν στα κατά τόπους Επαρχιακά Γραφεία του ΤΑΥ τα σχετικά τιμολόγια καθώς και τα πιστοποιητικά καταλληλότητας των βυτιοφόρων που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά του νερού.
Με συντονισμένες ενέργειες, σε εξέλιξη βρίσκονται σημαντικά έργα για την ενίσχυση της υδατοπρομήθειας, με επίκεντρο την εγκατάσταση τεσσάρων κινητών μονάδων αφαλάτωσης (ΚΜΑ), καθώς και την εφαρμογή πρόσθετων έκτακτων μέτρων για να μην μείνει καμία κοινότητα ή δήμος χωρίς νερό.
Η εγκατάσταση κινητών μονάδων αφαλάτωσης είχε τεθεί ως προτεραιότητα στο Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Νοέμβριο του 2024. Το ΤΑΥ κατάφερε σε σύντομο χρόνο να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες εγκρίσεις και να προχωρήσει στην υλοποίηση των έργων, που βρίσκονται σήμερα σε διαφορετικά στάδια ολοκλήρωσης.
Ηλεκτροπαραγωγικός Σταθμός Μονής (Λεμεσός)
Μονάδες δυναμικότητας 15.000 κ.μ./ημέρα παραχωρήθηκαν από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ήδη, από τις 22 Ιουλίου, ξεκίνησε η σταδιακή λειτουργία τους, με 12 από τις 13 μονάδες να βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία μέχρι τις 6 Αυγούστου. Το ΤΑΥ σε συνεργασία με τον ανάδοχο της σύμβασης λειτουργίας και συντήρησης, στην παρουσία τεχνικών της κατασκευάστριας εταιρείας από τα ΗΑΕ, προσπαθεί να θέσει σε λειτουργία και την 13η μονάδα.
Κισσόνεργα (Πάφος)
Από τις 7 Αυγούστου τέθηκε σε λειτουργία η πρώτη μονάδα αφαλάτωσης δυναμικότητας 1.000 κ.μ./ημέρα, ενώ αναμένεται άμεσα και η δεύτερη ίδιας δυναμικότητας. Συνολικά, ο ανάδοχος έχει δεσμευτεί για λειτουργία 5.000 κ.μ./ημέρα μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου και πλήρη δυναμικότητα 12.000 κ.μ./ημέρα μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Η Σύμβαση προνοεί την εγκατάσταση των μονάδων σε περίοδο 7 μηνών (μέχρι 19/12/2025).
Κοίτη ποταμού Γαρύλλη (Λεμεσός)
Η σύμβαση για μονάδα αφαλάτωσης δυναμικότητας 10.000 κ.μ./ημέρα υπεγράφη στις 4 Αυγούστου, με στόχο την ολοκλήρωση μέσα σε 4 μήνες, δηλαδή εντός Δεκεμβρίου 2025. Σημειώνεται ότι η αξιολόγηση και η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού είχε γίνει από τις 16/5/2025, ωστόσο λόγω ιεραρχικής προσφυγής στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, η υπογραφή και έναρξη της Σύμβασης πραγματοποιήθηκε στις 4/8/2025.
Λιμάνι Λεμεσού
Ολοκληρώθηκε η διαδικασία αξιολόγησης, ενώ η υπογραφή της σύμβασης αναμένεται εντός του Αυγούστου. Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση μονάδας 10.000 κ.μ./ημέρα μέχρι τον Ιανουάριο του 2026.
Έκτακτα πρόσθετα μέτρα για ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου
Πέραν των τεσσάρων αυτών μονάδων, το Υπουργικό Συμβούλιο στις 26 Μαρτίου 2025 ενέκρινε πρόσθετα μέτρα. Το ΤΑΥ έχει προχωρήσει στην αξιολόγηση δυνατών επιλογών για εγκατάσταση μονάδων δυναμικότητας 10.000 κ.μ./ημέρα σε επιλεγμένες θέσεις στις επαρχίες Λεμεσού, Λάρνακας και Αμμοχώστου. Στόχος είναι η προκήρυξη των σχετικών διαγωνισμών το φθινόπωρο του 2025 ώστε να είναι εφικτή η λειτουργία των Μονάδων το καλοκαίρι του 2026.
Νέες γεωτρήσεις και αξιοποίηση υφιστάμενων
Τα επαρχιακά γραφεία του ΤΑΥ (Λεμεσού, Πάφου και Λευκωσίας) προχώρησαν, σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, στην ανόρυξη και επαναλειτουργία γεωτρήσεων για την ενίσχυση της παροχής νερού, ειδικά σε μεμονωμένες κοινότητες παγκύπρια όσο και για την ενίσχυση της υδατοπρομήθειας της αστικής Λεμεσού και Πάφου.
Κατασκευή και επιδιόρθωση υδατοδεξαμενών
Υλοποιούνται έργα σε κοινότητες με προβλήματα ύδρευσης λόγω ανομβρίας ή φθορών του δικτύου υδατοπρομήθειας, όπως κατασκευή υδατοδεξαμενών, αντικατάσταση αγωγών για μείωση απωλειών κλπ.
Μείωση απωλειών στα δίκτυα ύδρευσης
Σε συνεργασία με τους πέντε Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ 2021-2027 έργα μείωσης απωλειών με προϋπολογισμό €10,5 εκατ. Επιπλέον, προωθούνται έργα €3 εκατ. σε κοινότητες εκτός ΕΟΑ, τα πρώτα από τα οποία αναμένεται να ξεκινήσουν εντός Σεπτεμβρίου. Το ΤΑΥ σε συνεργασία με την Ένωση Κοινοτήτων ενημέρωσε σχετικά τις κοινότητες και ζήτησε την υποβολή προτάσεων. Οι ενδιαφερόμενες Κοινότητες έχουν ανταποκριθεί και το ΤΑΥ έχει ήδη προβεί σε αξιολόγηση τους ζητώντας κάποια πρόσθετα στοιχεία ώστε να καταλήξει στην έγκριση των πλέον ώριμων έργων και αυτών που θα συνεισφέρουν σημαντικά στην προσπάθεια μείωσης απωλειών με σκοπό την ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου.
Επιδότηση μικρών ιδιωτικών μονάδων αφαλάτωσης σε ξενοδοχεία
Στο πλαίσιο της προσπάθειας για αποσυμφόρηση των δημόσιων συστημάτων υδροδότησης, προκηρύχθηκε Σχέδιο Χορηγιών ύψους €3 εκατ. για την εγκατάσταση μικρών ιδιωτικών μονάδων αφαλάτωσης σε ξενοδοχειακές μονάδες, με στόχο να καλύψουν τις ανάγκες τους σε νερό χωρίς να επιβαρύνουν τα κυβερνητικά συστήματα υδατοπρομήθειας. Μέχρι σήμερα, έχουν κατατεθεί 12 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 6 έχουν ήδη εγκριθεί, ενώ για τις υπόλοιπες ζητήθηκαν επιπρόσθετα στοιχεία.
Προοπτική για νέες μονάδες το 2026
Το ΤΑΥ αξιολογεί επιπλέον περιοχές για την εγκατάσταση προσωρινών κινητών μονάδων αφαλάτωσης στις επαρχίες Λεμεσού, Λάρνακας και Αμμοχώστου. Οι σχετικοί διαγωνισμοί αναμένεται να προκηρυχθούν εντός φθινοπώρου, με στόχο τη λειτουργία νέων μονάδων το καλοκαίρι του 2026.
