Σοβαρές αντιδράσεις προκάλεσε η απόφαση του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) να περιορίσει τον αριθμό των χορηγιών που προβλέπονταν στο πλαίσιο του Σχεδίου Προώθησης της Ηλεκτροκίνησης στην Κύπρο, με το Σύνδεσμο Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων και Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΕΜΗΟ) να εκφράζει έντονη διαφωνία και να κάνει λόγο για εμπαιγμό των πολιτών και της αγοράς.
Το Σχέδιο, το οποίο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), αναμενόταν να τρέχει έως και τα τέλη του 2025, με στόχο να ενισχυθεί η μετάβαση σε μηδενικών ρύπων μεταφορές. Ωστόσο, το ΤΟΜ, επικαλούμενο την ανάγκη διαφύλαξης του δημοσίου συμφέροντος και της συμμόρφωσης με τους ευρωπαϊκούς όρους χρηματοδότησης, αποφάσισε τον περιορισμό του αριθμού των χορηγιών, φοβούμενο ότι καθυστερήσεις στις παραδόσεις οχημάτων από τους διανομείς θα θέσουν σε κίνδυνο την εμπρόθεσμη απορρόφηση των κονδυλίων.
Παρά τις επίσημες ανακοινώσεις του ΤΟΜ για τη λειτουργία της πύλης αιτήσεων –με συνεχείς αλλαγές και αναπροσαρμογές στον αριθμό διαθέσιμων χορηγιών– η αγορά παραμένει σε αναβρασμό. Η πιο πρόσφατη επαναλειτουργία της πύλης στις 23 Απριλίου συνοδεύτηκε από σημαντική μείωση του αριθμού των χορηγιών, γεγονός που εξάντλησε άμεσα τη διαθεσιμότητα και πυροδότησε σωρεία αντιδράσεων από πολίτες, που δεν κατάφεραν καν να υποβάλουν αίτηση.
Ο ΣΕΜΗΟ σε επίσημη ανακοίνωσή του, κάνει λόγο για έλλειψη διαφάνειας και απουσία διαβούλευσης, ενώ κατηγορεί την κυβέρνηση για αθέτηση των αρχικών της δεσμεύσεων. Όπως τονίζει, η απότομη περικοπή των χορηγιών πλήττει τόσο τους καταναλωτές, που χάνουν τη δυνατότητα απόκτησης ηλεκτρικού οχήματος σε μειωμένη τιμή, όσο και τους εισαγωγείς που έχουν ήδη προχωρήσει σε μεγάλες παραγγελίες, τις οποίες δεν μπορούν πλέον να διακινήσουν στην προβλεπόμενη τιμή.
Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, οι εισαγωγείς βρίσκονται σε δεινή θέση, καθώς διατηρούν αποθέματα ηλεκτρικών οχημάτων που εισήχθησαν με βάση τις προδιαγραφές του Σχεδίου, επωμιζόμενοι ταυτόχρονα και έξοδα για την προώθησή του. Εάν τα οχήματα αυτά δεν διατεθούν άμεσα, οι απώλειες για την αγορά θα είναι σημαντικές, τόσο οικονομικά όσο και σε επίπεδο εμπιστοσύνης.
Ο ΣΕΜΗΟ απορρίπτει τους ισχυρισμούς περί μειωμένου ενδιαφέροντος για ηλεκτρικά οχήματα, επισημαίνοντας ότι η ζήτηση παραμένει ισχυρή, όπως αποδεικνύεται από την άμεση εξάντληση των διαθέσιμων χορηγιών. Τονίζει δε ότι η Κύπρος κινδυνεύει να αποτύχει στους στόχους για πράσινη μετάβαση, που προβλέπουν την κυκλοφορία 80.000 ηλεκτρικών οχημάτων μέχρι το 2030.
Το ΤΟΜ, από την πλευρά του, αναφέρει πως η απόφαση για μείωση των στόχων ελήφθη μετά από αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης του Σχεδίου και με γνώμονα την ανάγκη συμμόρφωσης με τα ευρωπαϊκά ορόσημα, τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την καταβολή των κοινοτικών πληρωμών προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Σημειώνεται ότι από το 2023, μετά την έγκριση πρόσθετης χρηματοδότησης €8 εκατ. μέσω του RePowerEU, ο συνολικός προϋπολογισμός για τις επιχορηγήσεις ηλεκτρικών οχημάτων αυξήθηκε σε €36,5 εκατ.. Ωστόσο, η δυσκολία έγκαιρης διάθεσης των οχημάτων από τους διανομείς –ζήτημα που επανειλημμένα έχει επισημάνει το ΤΟΜ– έχει οδηγήσει σε αναθεώρηση των στόχων και στο πρόωρο σταδιακό κλείσιμο της πύλης.
Ο ΣΕΜΗΟ έχει ζητήσει επείγουσα συνάντηση με τον Υπουργό Μεταφορών, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκεια του και ζητώντας επαναξιολόγηση της απόφασης που, όπως υποστηρίζει, θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της ηλεκτροκίνησης στην Κύπρο.
